Zieke en arme studenten dupe van langstudeerboete, blijkt uit intern document

De langstudeerboete die het kabinet wil invoeren, raakt vooral studenten die ziek zijn, mantelzorgen of uit een arm gezin komen. Dat blijkt uit een intern document in handen van RTL Nieuws. Het maken van uitzonderingen kan uitvoeringsorganisatie DUO bovendien nauwelijks aan. "Hoe meer soorten uitzonderingen, hoe complexer de uitvoering." Het document maakt de onderhandelingen die momenteel gaande zijn over de onderwijsbezuinigingen niet makkelijker.

featured-image

De coalitie wil met deze boete per 2026 extra geld ophalen. Opmerkelijk: want de langstudeerboete kan op z'n vroegst in 2028 ingaan. Het kabinet denkt dat jaarlijks 94.

000 studenten in aanmerking komen voor de boete. Met deze maatregel moeten studenten die meer dan een jaar uitlopen, 3000 euro extra collegegeld gaan betalen. In het document staat verder dat het niet te berekenen is of studenten door de langstudeerboete gestimuleerd worden om hun studie sneller te doen.



In het interne document beantwoorden ambtenaren van het onderwijsministerie tientallen vragen en antwoorden van oppositiepartijen over de onderwijsbegroting. Zoals de invoering van die langstudeerboete. Vijf oppositiepartijen (JA21, CU, CDA, D66, SGP) en de vier coalitiepartijen onderhandelen momenteel over die begroting.

De oppositiepartijen kunnen niet leven met de bezuinigingen van jaarlijks 2 miljard en onderhandelen daarom achter gesloten deuren met de vier coalitiepartijen. De coalitie heeft de oppositiepartijen nodig om de begroting door zowel de Eerste als Tweede Kamer te krijgen en is daarom bereid tot een compromis. Maar een deal ligt er nog altijd niet.

Dit document maakt de onderhandelingen over de onderwijsbegroting niet makkelijker. Want voor sommige bezuinigingen mist een onderbouwing of is het onzeker wanneer ze überhaupt ingevoerd kunnen worden. Zo zetten ambtenaren van het ministerie vraagtekens bij een besparing die de coalitie wil halen door minder internationale studenten naar ons land te halen.

Volgens het hoofdlijnenakkoord gaat dat jaarlijks 293 miljoen opleveren. Maar de ambtenaren schrijven dat zij die berekeningen niet kennen. En dat die cijfers door de coalitiepartijen zelf zijn bepaald.

Ook zijn ambtenaren kritisch op het plan van de vier coalitiepartijen om een regeling die ervoor zorgt dat leraren in de Randstad meer verdienen, af te schaffen. Deze regeling is ooit in het leven geroepen om leraren in de Randstad een hoger salaris te geven en daardoor het vak aantrekkelijker te maken. Er is immers een groot lerarentekort.

Maar ambtenaren schrijven over het terugdraaien van deze regeling: 'Dat kan betekenen dat scholen in problemen komen.' Scholen moeten namelijk nu zelf opdraaien voor de hogere salarissen. De hogere salarissen van de leraren kunnen zij niet zomaar afpakken.

Dus moeten de scholen zelf meer geld gaan bijleggen of ze moeten, in het uiterste geval, leraren ontslaan. Uit het interne document blijkt tenslotte dat er ook veel vragen leven over het afschaffen van de maatschappelijke diensttijd. De coalitie wil de subsidie van dit project stoppen.

Maar dat zorgt voor veel kritiek bij vooral de christelijke partijen, zoals het CDA. Ambtenaren schrijven nu dat de maatschappelijke diensttijd, waarbij jongeren zich vrijwillig inzetten voor een ander, zeer populair is. Het CDA zal zich hierin gesteund voelen hun strijd voor het behoud van deze maatregel door te zetten.

Nu is de subsidie voor dit project nog 200 miljoen. Volgens berekeningen van de ambtenaren kan het project met minder geld wél doorgaan maar zullen dan minder jongeren bereikt worden. "Dit document maakt de onderhandelingen niet makkelijker.

Aangekondigde bezuinigingen missen onderbouwing en het is onzeker of ze fatsoenlijk en op tijd kunnen worden ingevoerd, zoals op de langstudeerboete en internationale studenten. De oppositiepartijen zullen dit zeker gebruiken in de onderhandelingen", zegt politiek verslaggever Fons Lambie. "Vanavond verwacht niemand een deal.

De stemming in de Tweede Kamer is donderdag, maar stemmingen kunnen ook worden uitgesteld of de begrotingswet kan op het allerlaatste moment in de Eerste Kamer worden aangepast. Allemaal niet gebruikelijk, maar ook niet onmogelijk." "De vijf oppositiepartijen, CDA, CU, SGP, JA21 én D66 presenteren zich inmiddels als een 'monsterverbond', maar voor een meerderheid in de Eerste Kamer heeft de coalitie in principe genoeg aan een paar partijen.

Interessant wordt het of zelfbenoemde 'monsterverbond' elkaar vasthoudt of dat misschien een deal wordt gesloten met een paar partijen. Met alleen het CDA en de SGP of het CDA en JA21 is namelijk ook een meerderheid. Het is voorlopig 'samen uit, samen thuis', maar er zijn meerdere opties mogelijk.

".