1 week Ago By Jeroen Schmale
Koning Willem-Alexander en president Marcelo Rebelo de Sousa van Portugal hebben net uitvoerig de ‘hechal’ bewonderd, een houten kast in de Portugese synagoge in Amsterdam waar heilige Tora-rollen worden bewaard. De president, net begonnen aan een tweedaags staatsbezoek aan Nederland, is al op weg terug naar het middenschip van het grote gebedshuis als de ogen van Willem-Alexander iets zoeken. De vorst vraagt aan David Samama, voorzitter van de Joods-Israëlitische Gemeente, waar ‘zijn’ bank staat.
Samama lacht en legt uit dat de bank van de koning nu in de opslag staat. Als koning en president na een bezoek van een uur zijn vertrokken, geeft Samama desgevraagd meer context. ,,We hebben twee 18de-eeuwse banken, prachtig geborduurd met jachttaferelen, die we soms neerzetten als we staatshoofden te gast hebben.
Dat wist de koning zich nog goed te herinneren van eerdere bezoeken. Dit keer kozen we er voor om de banken in de warme opslag te houden, waar ze goed geconserveerd worden. We hebben zo veel te laten zien en hadden maar een uurtje de tijd, daarom moesten we kiezen.
’’ President Rebelo de Sousa kijkt zijn ogen uit in het imposante gebedshuis, waar sinds 1675 niets aan het interieur is veranderd. De banken niet, de grenenhouten vloer evenmin. Fijn zand op de grond dempt loopgeluiden en neemt vuil, stof en vocht op.
De synagoge heeft geen lampen, honderden kaarsen verlichten het gebouw, in koperen kroonluchters. De twee staatshoofden bezoeken ook de veel warmere en kleinere wintersynagoge, waar Rebelo de Sousa (75) bijna wat cameramensen en fotografen omver loopt om alle Portugese namen op de muren te kunnen lezen, en de oudste actieve Joodse bibliotheek ter wereld, uit 1616, met zo'n 30.000 gedrukte werken in de collectie.
Het bezoek aan de synagoge was een diepe wens van de Portugese president, die aan zijn toehoorders vertelde over het Joodse bloed dat hij via zijn moeder kreeg. Uit veiligheidsoverwegingen is dit onderdeel van het staatsbezoek niet vooraf aangekondigd, maar het staat wel los van de actualiteit. Oplaaiend antisemitisme, de rellen rond de wedstrijd van Ajax tegen Maccabi Tel Aviv, Joden die niet meer als zodanig herkenbaar over straat durven; het was deze dinsdagmiddag allemaal geen thema tijdens het hoge bezoek.
,,De rust in de stad is teruggekeerd. We likken onze wonden,’’ zei de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema, die ook aanwezig was in de synagoge. En Samama vulde aan: ,,Er gaat geen dag, geen moment voorbij dat we niet met de huidige situatie bezig zijn.
Maar daarnaast hebben we zo'n rijke historie, is dit zo’n bijzondere plek. En ja, het is ook wel heel fijn om dat eens te kunnen vertellen.’’ Aan twee geïnteresseerde staatshoofden.
De Portugese president die deze synagoge dolgraag wilde bezoeken en koning Willem-Alexander die de afgelopen 25 jaar al vele malen te gast was in de synagoge. Zijn eerste bezoek was samen met zijn vader, prins Claus. Wellicht was het speciale bankje destijds wél uit de opslag gehaald.
Hou onze site in de gaten voor de nieuwste afleveringen van onze podcast ‘Van Oranje’, een serie over de opmerkelijkste Oranjes uit de rijke geschiedenis van onze koninklijke familie. Bekijk hier al onze video’s over het Koninklijk Huis:.
