Wil Hollywood een politiek statement tegen Trump maken met deze Oscarnominaties?

Zijn de Oscarnominaties dit jaar politieker dan ooit? Stemgerechtigden van The Academy Awards hebben dit jaar onmiskenbaar een voorliefde voor films met een politieke boodschap die soms lijnrecht tegenover de beleidsvoornemens van de nieuwe president van de Verenigde Staten staat. Dat lijkt een antwoord op Trumps herhaalde aanvallen op Hollywood. Nog voor zijn inauguratie kondigde Trump aan ‘speciale ambassadeurs’ aan te stellen: acteurs Sylvester Stallone, Mel Gibson en Jon Voight, van wie bekend is dat ze hem steunen.

De drie moeten „zijn ogen en oren” worden in de „getroebleerde” filmhoofdstad, waar – „net als in de Verenigde Staten zelf” – een „gouden tijd” zal aanbreken. De leden van The Academy lijken met deze nominatielijst de hakken in het zand te zetten. Zo verzamelde misdaadmusical Emilia Pérez dertien nominaties, een record voor een niet Engelstalige film.



Jacques Audiards gewaagde mix van drugscriminaliteit en zangnummers gaat over een Mexicaanse kartelbaas die in transitie gaat, het licht ziet en met crimineel vergaard fortuin families helpt die naasten verloren door drugsgeweld. De Spaanse hoofdrolspeelster Karla Sofía Gascón is als eerste openlijke trans acteur genomineerd voor de Oscar voor beste vrouwelijke hoofdrol. En dat in de week dat Trump in zijn inauguratiespeech zei dat er voor de Amerikaanse regering voortaan „nog maar twee genders zijn: man en vrouw”.

Een andere grote kanshebber met tien nominaties is The Brutalist , over een geniale Hongaars-Joodse architect die het nazisme overleeft, naar de VS vertrekt en berooid leeft tot de dubieuze Amerikaanse mecenas Van Buren hem in de armen sluit. Het levert een epos op over ambitie, kunstenaarschap, mecenaat én de behandeling van Joodse immigranten. Een film die grotendeels in de jaren vijftig speelt, maar relevant voelt in het Amerika waar de president immigratie inperkt en een slot hangt op de zuidgrens.

Andere genomineerde films bevatten waarschuwingen en schrikbeelden; zoals het Braziliaanse I’m Still Here , over het leven onder een totalitair regime. Of musical Wicked , over de effecten van discriminatie. De ‘snubs’ – verliezers – zijn dit jaar minder apert politieke films als Luca Guadagnino’s sexy Challengers én Queer of Halina Reijns Babygirl .

Toch belandden ook politieke films in zwaar weer. Bij de Oscars hoort het zwartmaken van tegenstanders. Favorieten Emilia Pérez en The Brutalist zijn momenteel mikpunt van kritiek: deels terecht, deels ingestoken door publicisten.

Zo zou Emilia Pérez achterhaalde clichés over trans personen herhalen en waren er weinig Mexicanen betrokken bij een film die in Mexico pretendeert te spelen en onderwerpen behandelt die daar gevoelig liggen. Het wekt ook wrevel dat het beoogde accent van sommige acteurs beroerd is. Om die laatste kritiek voor te zijn had The Brutalist -regisseur het Hongaars van zijn hoofdrolspelers wat opgeschoond met AI.

Het gebruik daarvan leverde dan weer online haat op én kost hem mogelijk zijn Oscarwinst. Het is ook de vraag hoe lang Hollywood statements blijft maken. In 2017 reageerde men er met verbijstering en woede op Trumps eerste termijn.

Ditmaal is de stemming na economische neergang en bosbranden eerder depressief; begrijpt Hollywood Amerika nog? Grote studio’s als Disney hebben stilletjes het beleid bijgesteld om het label ‘woke’ te vermijden. Net als Van Buren in The Brutalist , loopt Hollywood in de naam van de kunst graag voor de troepen uit, maar alleen als het geen imagoschade oplevert en niet te veel invloed heeft op hun winst..