Waterkwaliteit kan nieuw probleem worden voor woningbouw: ‘Nu maatregelen nodig’

Nederland speelt met vuur als het gaat om de waterkwaliteit. Na stikstof kan dit een nieuwe bedreiging voor bouwprojecten vormen. Daarvoor waarschuwt het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) op basis van de tweejaarlijkse Monitor Nationale Omgevingsvisie.

Er zijn volgens het PBL hardnekkige problemen met de kwaliteit van de leefomgeving, waarvoor belangrijke doelen niet gehaald worden. Zo voldoet de luchtkwaliteit nog niet aan de advieswaarden voor fijnstof van de Wereldgezondheidsorganisatie en de waterkwaliteit niet aan de Europese normen van de Kaderrichtlijn Water. Vooral dat laatste kan tot problemen leiden, omdat die normen vanaf 2027 bindend zijn.



Lukt dat niet, dan kunnen ontwikkelingen als woningbouw, de aanleg van bedrijventerreinen en wegenbouw volgens het planbureau geblokkeerd worden. ‘Maken ons zorgen’ De focus ligt nu vooral op woningbouw en de stikstofproblematiek, terwijl zich nieuwe problemen op het gebied van natuur- en milieuregelgeving aandienen. ,,We maken ons zorgen dat veel van deze factoren ondersneeuwen’’, aldus PBL-directeur Marko Hekkert.

,,Het is heel belangrijk dat er meer woonruimte ontstaat, maar je moet de andere dingen niet vergeten. Door een hoge kwaliteit van de leefomgeving creëer je ook ruimte om meer te doen. Het zou heel zuur zijn als we door nieuwe uitspraken van een rechter nieuwe problemen krijgen.

’’ De Europese Kaderrichtlijn Water heeft als doel dat binnen heel Europa in 2027 duurzaam wordt omgegaan met water. Er is een methode vastgesteld voor de beoordeling van het oppervlaktewater die is gebaseerd op de aanwezigheid van planten- en diersoorten en de gehaltes aan toxische stoffen. Vervolgens wordt weer een onderscheid gemaakt in de chemische kwaliteit en de ecologische kwaliteit.

Die laatste was vorig jaar voor alle waterlichamen matig tot slecht. ‘Risico dat bouw stokt’ Het planbureau wijst er fijntjes op dat de stikstofcrisis laat zien tot wat voor problemen het kan leiden als de aanpak veronachtzaamd wordt. Projectleider Rienk Kuiper noemt het halen van de Europees afgesproken normen cruciaal.

,,,Het risico dat we vanaf 2027 lopen is dat bouwprojecten stokken vanwege de slechte waterkwaliteit’, benadrukt hij. ,,Dit is een belangrijke opgave voor het kabinet Schoof.” Bouwend Nederland zag de bui vorig jaar al hangen.

De brancheorganisatie liet adviesbureau Witteveen+Bos in kaart brengen wat de risico’s voor de bouw- en infrasector zijn als Nederland in 2027 op veel plaatsen nog niet voldoet aan de eisen. Het noemde die gevolgen ‘niet mals’: het zou 17,5 miljard euro omzet per jaar kunnen schelen. In het slechtste geval zou van een kwart tot een derde van de totale bouwproductie de vergunning in gevaar kunnen komen.

Wel toestemming, toch problemen Volgens de sector zou het er ook toe kunnen leiden dat de vergunning voor een nieuw project zelf wel verleend wordt, maar dat er tijdens de bouw problemen ontstaan doordat er geen toestemming wordt gegeven voor bijvoorbeeld het tijdelijk droogpompen van de bouwput. ‘Als de bouwput niet kan worden drooggepompt, kan ook het bouwwerk zelf niet gebouwd worden’, waarschuwde de brancheorganisatie. Niet voor niets stelt het PBL nu dat het noodzakelijk is om op korte termijn maatregelen te nemen.

Directeur Hekkert spreekt van ‘collectief uitstelgedrag’ en wil dan ook snel met minister Keijzer (Volkshuisvesting) in gesprek over een ‘integraal perspectief’. Meer woningen in ‘ongewenste’ gebieden Dat de korte termijn nog regelmatig leidend is, blijkt ook uit woningbouwprojecten op locaties die strategisch gezien beter vermeden kunnen worden. De overheid heeft zich ten doel gesteld dat Nederland in 2050 klimaatbestendig en ‘waterrobuust’ is.

Dat betekent dat bij nieuwe ontwikkelingen gebieden vermeden moeten worden die belangrijk zijn voor de waterberging of die te maken hebben met bodemdaling, zoals diepe polders of slappe grond in de veenweidegebieden. De afgelopen jaren is het aantal woningen in zulke gebieden echter toegenomen van 526.000 in 2000 naar 663.

000 in 2021 en 684.000 vorig jaar. Een toename van 30 procent.

‘Bouw binnen steden’ Het PBL oordeelt in zijn algemeenheid wel positief over de doelen op het vlak van verstedelijking, economie en mobiliteit. Zo vindt de laatste tien jaar rond de 60 procent van de woningbouw plaats binnen bestaand bebouwd gebied. Toch wordt in de monitor gesignaleerd dat het Nederlandse landschap onder druk staat door de ontwikkeling van woningbouw en bedrijventerreinen.

Volgens het planbureau blijft het de komende jaren belangrijk om woningen zoveel mogelijk binnen steden en dorpen te bouwen. Door achterstallig wegenonderhoud zou er onvoldoende geld beschikbaar zijn om nieuwe wegen en openbaar vervoer naar nieuwbouwwijken buiten de steden aan te leggen en voor een goede ontsluiting te zorgen. Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!.