1 day Ago
Eerder werden de cijfers al bekend voor de hele wereld: vorig jaar was wereldwijd het warmste jaar sinds het begin van de metingen. Nu komt het KNMI met de cijfers over Nederland, nadat eind vorig jaar al duidelijk was geworden dat 2024 zeer warm was. Naast de ontbrekende ijsdagen waren er ook nooit zo weinig vorstdagen.
Op een vorstdag komt de temperatuur 1,5 meter boven de grond onder nul. Als het de hele dag blijft vriezen, heet dat een ijsdag. "Niet eerder waren er in De Bilt twee jaren aaneen zonder ijsdagen", schrijft het KNMI in De staat van ons klimaat 2024 .
Ook nieuwe wetenschappelijke inzichten rond het klimaat komen erin aan bod, bijvoorbeeld over mogelijke 'tipping points', kantelpunten in het klimaat, zoals het stilvallen van de zeestroming AMOC of het smelten van de ijskappen. "Een grote vraag van veel mensen blijft: waar maken we ons eigenlijk druk om? Die opwarming is maar een paar graden, minder dan het temperatuurverschil tussen dag en nacht of zomer en winter." Het antwoord is natuurlijk, stelt het KNMI, dat de opwarming ook andere gevolgen heeft, zoals zeespiegelstijging en stortbuien of extreme hitte.
Nederland kent steeds meer dagen met zware neerslag: waren dit er in de tweede helft van de vorige eeuw nog gemiddeld vijf, deze eeuw waren dat er ongeveer 9 per jaar, een toename van ruim 70 procent. En in 2024 ging het om 13 dagen. Deze weersextremen raken individuen, maar bijvoorbeeld ook werknemers bij Rijkswaterstaat, de veiligheidsregio’s en verzekeraars.
Het KNMI roept in herinnering dat het water in juli vorig jaar kniehoog stond op de snelweg A1 in Twente. Nog een record: niet eerder begon het groeiseizoen zo vroeg in het jaar als in 2024. Dit seizoen begint traditioneel als de temperatuur gedurende de dag en nacht gemiddeld ten minste 5 graden is en tot 1 juli ook niet meer lager wordt.
"Tegenwoordig begint het groeiseizoen gemiddeld rond 1 april, ruim drie weken eerder dan begin vorige eeuw. In 2024, met de warmste februari van de meetreeks, begon het groeiseizoen in De Bilt eerder dan ooit gemeten, op 28 februari", aldus het KNMI. Ook op de Nederlandse eilanden in de Cariben was het veel warmer dan het langjarig gemiddelde.
Op Curacao werden 233 zeer hete dagen gemeten, een record. In De staat van ons klimaat gaat het ook over de zonnecyclus, waarbij rustige en actieve periodes van de zon elkaar afwisselen. Een zonnecyclus duurt elf jaar.
Tijdens een actieve periode zijn er veel zonnevlekken te zien. Vorig jaar was een piekjaar in zo’n elfjarige zonnecyclus. Het leidde ertoe dat het noorderlicht boven Nederland te zien was, veroorzaakt door een krachtige geomagnetische storm, 'de sterkste in meer dan 20 jaar'.
Deze zonneactiviteit kan leiden tot problemen voor gebruikers van satellietdiensten. En ook beheerders van elektriciteitsnetwerken kunnen de gevolgen merken. Maar grote problemen bleven uit.
Het KNMI gaat in op de zorgen die er zijn over de mogelijke 'ineenstorting' van de AMOC, een belangrijke zeestroming in de Atlantische Oceaan. "De kans daarop is volgens recent onderzoek een stuk groter dan tot voor kort werd gedacht", staat in het rapport. "De gevolgen voor met name Noordwest-Europa zouden enorm zijn.
" "Een grilliger klimaat is onze nieuwe realiteit", stelt KNMI-directeur Maarten van Aalst. "Die realiteit zagen we in 2024 ook in heel Europa en wereldwijd terug, met dodelijke en kostbare hittegolven, bosbranden en overstromingen, in veel gevallen aanwijsbaar toegenomen door het opwarmende klimaat.".
