Waarom de Braziliaanse real wegzakt, ondanks stevige acties van centrale bank

ANALYSE – Meestal spreken acties duidelijker dan woorden. Dat geldt echter niet voor het beleid van de Federal Reserve. De Amerikaanse centrale bank verlaagde woensdagavond de rente met een kwart procentpunt, maar financiële markten hadden vooral aandacht voor het begeleidende commentaar van Fed-voorzitter Jerome Powell.

De belangrijkste boodschap van Powell was dat de beleidsrente in 2025 beduidend minder snel gaat dalen dan waar het aanvankelijk naar uitzag. Dat was even schrikken voor beleggers in aandelen, die profiteren van een dalende rente. Toch zal Powell niet snel zo impopulair worden als Roberto Campos Neto.



De ruim vijf jaar geleden aangetreden voorzitter van de Braziliaanse centrale bank krijgt een stuk meer kritiek te verduren. Een paar weken na zijn komst in 2019 werd de Banco Central do Brazil (BCB) officieel onafhankelijk. Hierdoor kreeg Neto meer manoeuvreerruimte bij het uitstippelen van het rentebeleid.

Daar maakte hij dankbaar gebruik van om, met het oog op de oplaaiende inflatie, in maart 2021 een tandje hoger te zetten. Centrale bank Brazilië was er snel bij met hogere rente Campos Neto was er snel bij met het beteugelen van de oplopende inflatie. De Europese Centrale Bank durfde het pas veel later aan om de beleidsrente te verhogen.

Dat gebeurde in de zomer van 2022. Op dat moment had de Braziliaanse rente al bijna een plafond bereikt van 13,75 procent. Dankzij de dappere renteverhogingen van Neto daalde de Braziliaanse inflatie daarna van ruim 12 procent tot iets meer dan 3 procent in de zomer van 2023.

Omdat Campos Neto zo snel handelde, kon de Banco Central do Brazil (BCB) ook vroeg beginnen met het terugschroeven van de rente. De eerste renteverlaging kwam ongeveer anderhalf jaar geleden. Op dat moment waren centrale banken in veel westerse landen nog hard bezig om de inflatie onder controle te krijgen.

Toch zal Neto niet heel gelukkig terugkijken op de afgelopen jaren. In de zomer van dit jaar zette de Braziliaanse regering onder leiding van premier resident Luiz Inazio Lula da Silva – bijnaam Lula – de inflatiedoelstelling op 3 procent. Daarbij geldt een bandbreedte van 1,5 procent, maar daar is de inflatie inmiddels al bovenuit geklommen.

Centrale bank Brazilië moet opboksen tegen inflatoir beleid van Lula Afgelopen november steeg de naar liefst 4,9 procent. Voor Neto was dat een signaal om de renteteugels weer aan te trekken. Vorige week verhoogde hij de beleidsrente met een vol procentpunt.

Daarmee zwemt hij opnieuw tegen de stroom van westerse centrale banken in. Bovendien lokt de rentezet veel kritiek uit van Lula. Volgens Lula zet de centrale bank een onnodig grote rem op de economische groei.

De kritiek is extra pijnlijk omdat het ruime fiscale beleid van diezelfde Lula een belangrijke reden is voor de oplaaiende inflatie. In tegenstelling tot 2021 krijgt de Braziliaanse real deze keer geen duw in de rug van het oplopende renteverschil met westerse landen. Ten opzichte van de dollar is de munt dit jaar met ruim 20 procent gedaald.

Dat heeft alles te maken met de wijze waarop valutamarkten vooral letten op de woorden van Powell, in plaats van de wijze waarop Neto probeert om het inflatievuur te blussen dat Lula juist opstookt. Voor de real belooft dat na een teleurstellend 2024 ook weinig goeds in 2025..