1 month Ago
In potentie 'net zo groot als het Bosman-arrest', zegt Stefaan van den Bogaert, hoogleraar Europees recht aan de Universiteit Leiden. "Deze zaak ligt in het verlengde ervan." De Belgische voetballer Jean-Marc Bosman wilde in 1990 overstappen naar een andere club.
Hij was aan het einde van zijn contract, maar er moest alsnog een transfersom betaald worden. Na jarenlang procederen werd deze regel geschrapt. En kunnen voetballers aan het einde van hun contract transfervrij overstappen naar een andere club.
"Een big bang inzake sportrecht", zegt Van den Bogaert. Als reactie op deze uitspraak kwamen er nieuwe regels voor de contracten van voetballers, de basis voor het huidige transfersysteem. De belangrijkste regel: Artikel 17 van het transferreglement van wereldvoetbalbond FIFA.
Deze regel bepaalt wat er gebeurt als een speler of club zonder geldige reden het contract opzegt. Als bijvoorbeeld de speler het contract zonder geldige reden opzegt, heeft de club waar hij of zij onder contract stond recht op compensatie. In feite zijn dit de transfersommen waar het altijd over gaat als een speler van club wisselt, vertelt Frans de Weger.
Hij is al decennialang actief als sportrechtadvocaat en lid van internationale arbitragecommissies die zich buigen over dit soort kwesties. "In de voetballerij wordt gewerkt met contracten voor bepaalde tijd – want contracten voor onbepaalde tijd zijn onwerkbaar", legt hij uit. Dat geldt ook voor de opzegtermijn voor 'normale werknemers'.
"Als je als speler met een maand opzegtermijn weg kunt, dan zou Ajax in één keer leeglopen." Terug naar Artikel 17 van de FIFA. Hoe hoog die compensatie is, is onder meer afhankelijk van het salaris van de speler, hoe lang zijn of haar contract nog loopt en wat een club eerder voor hem heeft betaald.
Het bedrag is ook nog eens afhankelijk van de situatie waarin de speler de club verlaat. Als de club het contract zonder goede reden beëindigt, heeft de speler in principe recht op compensatie ter hoogte van wat hij of zij nog in de rest van de looptijd van zijn contract zou hebben verdiend. Als de speler het contract opzegt zonder geldige reden, is naast de speler ook zijn of haar nieuwe club aansprakelijk voor de betaling van de schadevergoeding die de speler aan zijn oude club moet betalen.
En die regel, lid 2 van Artikel 17, is de aanleiding voor de rechtszaak waarin morgen uitspraak wordt gedaan. De zaak is aangespannen door de Franse oud-profvoetballer Lassana Diarra, tegen wereldvoetbalbond FIFA. Zijn contract bij Lokomotiv Moskou werd in 2014 ontbonden, omdat hij niet kwam trainen na een conflict over salarisbetalingen.
De Belgische club Charleroi wilde hem wel contracteren, maar zag daar vervolgens vanaf. Omdat die dan ook zouden opdraaien voor de schadevergoeding van 10,5 miljoen euro die Diarra moest betalen. Bovendien dreigden sportieve straffen voor de club.
Diarra kon hierdoor ruim een jaar lang niet voetballen en klaagde de FIFA aan. De regels zijn in strijd met die van het Europese mededingingsrecht en het vrije verkeer van personen, meende hij. Via de Belgische rechter is de zaak in Luxemburg bij het Europese Hof van Justitie beland.
Morgenochtend na 9.30 uur wordt de uitspraak van het Hof verwacht. Welke kant het opgaat, is op voorhand niet zeker.
Maar eerder dit jaar was er al wel het advies van de advocaat-generaal van het Hof. En die concludeerde dat de FIFA-regels in strijd zijn met die van het Europees recht. In 80 procent van de gevallen wordt dit advies gevolgd, zegt Van den Bogaert.
Ligt de uitspraak in dezelfde lijn, dan heeft dat consequenties voor het hele voetbal, verwacht hij. "Het is in potentie een heel belangrijke zaak omdat het gaat over het transfersysteem, en dat ligt altijd gevoelig." Inkomsten uit transfers zijn toch voor veel clubs hun dagelijks brood, legt hij uit.
Als daaraan wordt gemorreld, heeft dat gevolgen voor het hele bestel. Welke gevolgen kan hij nog niet zeggen. "Daarvoor moeten we de uitspraak van het Hof afwachten.
" Dat 'het hele transfersysteem wordt afgeschaft', gaat niet gebeuren, verwacht Van den Bogaert. Ook De Weger is terughoudend. "De uitspraak kan absoluut baanbrekend zijn, maar ik moet het echt nog zien.
" Allereerst verwachten de experts niet dat het Europees Hof in de uitspraak gaat voorschrijven wat de nieuwe regels moeten worden: hooguit dat de huidige in strijd zijn met het Europees recht, en dat er een nieuw systeem moet komen. "Dit is zeker een belangrijk tussenstation, maar je bent er hierna nog niet", verwacht De Weger. Er zal iets komen en daar moeten alle partijen dan wel iets mee.
"Om te anticiperen op de nieuwe situatie." Hij krijgt bijval van Van den Bogaert. Het ontwikkelen van zo'n nieuw systeem wordt een ingewikkelde puzzel.
"Mijn verwachting is dat de FIFA op een zo minimalistisch mogelijke manier met de uitspraak zal omgaan. Zo weinig mogelijk veranderen, als dat kan", zegt de hoogleraar. Wat ervoor in de plaats komt, is koffiedik kijken, zegt hij.
Een opzegtermijn zoals in het normale arbeidsrecht verwacht hij niet. "Als dat gebeurt, zijn de rapen gaar." Er zitten wel twee kanten aan de medaille, vult De Weger aan.
"Je kunt makkelijker spelers halen, maar ze lopen ook gratis de deur uit." Clubs uit kleinere competities gaan dit het hardste voelen, verwacht hij. "Opleidingsclubs zoals Ajax zullen eerder transferinkomsten mislopen.
".
