‘Vlamingen spreken veel dingen niet uit of dansen om kwesties heen’

Duizenden kunstenaars studeerden deze zomer af. Wie springt eruit? Rosalie Custers studeerde af met cabaret over de Vlaamse zwijgcultuur.

featured-image

De 21-jarige Rosalie Custers, uit Antwerpen, kreeg de liefde voor cabaret van thuis mee. Haar oom is cabaretier bij het duo De Frivole Framboos, in Vlaanderen welbekend, en ze zag hem vaak optreden. Haar vader is theatertechnicus.

Hij werkte lang voor cabaretduo Kommil Foo, dat ook in Nederland in hoog aanzien staat . „Die twee mannen zijn echt mijn helden”, zegt Custers, „mijn grote voorbeeld. Naar hen ging ik als kind altijd kijken en elke keer opnieuw dacht ik: ‘Wow, dit is het hoor.



’ Werken op het snijvlak van humor en ontroering. Dat die twee emoties samenkomen is toch het unieke aan cabaret.” Vandaar een opleiding tot cabaretier? „Ik wilde van jongs af aan iets met theater doen en bij het maken grijp ik snel naar humor.

Toen ik op de middelbare school zat, ontmoette ik Lander Severins, van cabaretduo Grof Geschud, die ook op de Koningstheateracademie in Den Bosch heeft gezeten. Hij vertelde mij over de opleiding. Op de open dag was ik meteen verliefd op hoe warm en gezellig de school was.

„Er is geen vergelijkbare opleiding in België. Cabaret is in België is een vrij marginaal genre. Het is kleinkunst, en dat kun je in Antwerpen studeren, maar met de nadruk op het muzikale.

Of je kiest voor serieus theater. Maar ik hou juist van de brug tussen beide. „Bijzonder aan onze school is dat je op zoek gaat naar je eigen stem, je eigen manier van verhalen vertellen.

Dat wilde ik uitzoeken.” Wat voor afstudeervoorstelling heb je gemaakt? „ Vaas : een voorstelling over de mooie en de lelijke kanten van het zwijgen: de Vlaamse cultuur waarin dingen niet worden uitgesproken of om kwesties heen wordt gedanst. Mijn streven was naadloos over te gaan van ontroering naar humor.

En terug. Want dat is ook hoe het leven is, volgens mij.” Heb je een voorbeeld? „Ik vertel dat ik voor het eerst een liefje meenam naar een familiefeest.

Maar dat was een meisje. Daar had ik nog nooit over gepraat. En dat is eigenlijk het hele familiefeest genegeerd.

Omdat ze niet wisten hoe ze daarmee moesten omgaan. Niet vanuit ertegen zijn, maar vanuit het onwennige en er dan voor kiezen niks te zeggen. In de hoop dat dat niet verkeerd is.

Dat is een anekdote die vrij tekenend is voor mijn familie. Maar ook voor Vlaanderen, denk ik. „Ik heb het ook over hoe stiekem wij, vrouwen, altijd doen over onze ongesteldheid.

En over rouw, want dit jaar ben ik mijn peetmoeder verloren en zij was een groot figuur in mijn leven. Allemaal onderwerpen waar het moeilijk praten over is en ik vraag me af waarom.” Vanwaar dit thema? „Mijn idee is, ook al klinkt dat naïef, dat als we allemaal een beetje liever voor elkaar zijn er een betere wereld ontstaat.

Daaronder ligt de gedachte dat we onze menselijkheid moeten erkennen en zien dat we meer gemeen hebben dan we denken. Het lelijke kunnen we mooi maken. Het mooie zit in kleine gebaren.

Iemand helpen met oversteken op straat. En vooral: we kunnen leren beter om te gaan met de lelijke kanten van het leven: de pijn, de tegenslag, angsten. Dat stoppen we weg, want we zijn te bang voor elkaar.

” Deel je met je generatie een bepaalde blik op de wereld? „Ik ben van nature een optimistisch mens. Maar ik zie ook, als velen van mijn generatie, wat er misgaat in de wereld. En dat ontmoedigt mij ook.

Van de uitslag van de recente verkiezingen in België word ik heel ongelukkig, met winst voor partijen die vinden dat bepaalde mensen niet mogen bestaan. Ik kan er niet bij dat je zo denkt. Maar ik heb de hoop dat we dingen kunnen veranderen.

Zonder die hoop zou ik het niet meer weten.” Ze lacht: „Naar mijn voorstelling komen helpt!” Waar ben je in je stoutste dromen over tien jaar? „Ik hoop cabaret te maken, solo of in een collectief. Ik zou het ook leuk vinden om sociaal-culturele projecten te doen, met kwetsbare groepen.

Daarvoor ga ik in deeltijd de studie creatief therapeut volgen. De eerste focus is cabaret, maar dat is mijn droom: bijdragen aan een lievere wereld.”.