Vijf jaar corona: Brussel likt nog steeds zijn wonden

'Sommige maatregelen in de strijd tegen corona, sloegen diepe wonden in het maatschappelijke weefsel en bleken nefast voor het vertrouwen in beleidsmakers, ordediensten en zelfs wetenschappers.' Dat schrijft BRUZZ-redacteur Maarten Goethals in het edito van deze week naar aanleiding van vijf jaar corona. Vijf jaar geleden, op 13 maart, ging het land in lockdown in de strijd tegen corona.

Het virus, dat uit China kwam, legde met verbluffend gemak de wereld in een nieuwe plooi, en tot vandaag zindert de impact ervan door in het leven van iedereen. In het magazine dat woensdag verschijnt, getuigen vier Brusselaars over toen, en de gevolgen nu. Eentje wacht nog altijd op juridische duidelijkheid tegen het politieoptreden dat hem brutaal op de grond knikkerde tijdens La Boum, een protestactie tegen de strikte covidmaatregelen.



Een ander lijdt aan long covid, en kon als professioneel muzikant lange tijd geen saxofoon meer spelen. Niet enkel op individueel niveau greep corona in. In de hang naar veiligheid werden grenzen verlegd, die destijds perfect verdedigbaar leken, maar die achteraf diepe wonden sloegen in het maatschappelijke weefsel en nefast bleken voor het vertrouwen in beleidsmakers, ordediensten en zelfs wetenschappers.

Neem de waanzinnige beslissing om patiënten alleen te laten sterven in ziekenhuizen en woonzorgcentra. De doden kunnen het niet meer navertellen, maar veel nabestaanden worstelen nog steeds met schuldgevoelens omdat ze hun vader, moeder, broer, zus of vriend niet konden bijstaan in hun laatste momenten met een aanraking of een troostend woord. In de strijd om te overleven verloor de mensheid wat de mensheid net uniek maakt: haar vermogen om het einde met rituelen te omkaderen, en niet te laten ontaarden in een moreel en psychologisch trauma.

Of neem de avondklok (op het randje van illiberaal, en ondertussen normaal beleid geworden) of de focus op de middenklassers. Tuincentra mochten op een gegeven moment openblijven, zodat iedereen met een stukje groen kon genieten van de buitenlucht, maar voor de jeugd in woonblokken bleek in de versoepelingen lange tijd nauwelijks of geen specifieke aandacht. Mag het verbazen dat een grote groep jongeren zich sindsdien verzet tegen het gezag, eerder geassocieerd met restricties dan met bescherming? Tuurlijk: de situatie was ernstig.

Het zorgsysteem stond op imploderen. De angst greep wild om zich heen. Maar vijf jaar corona moet ook een moment van reflectie vormen.

Zeker wat de Brusselse context betreft. De densiteit van een grootstad vraagt om een fijnmazige aanpak, met oog voor de verschillende gevolgen op langere termijn. Dat laatste ontbrak volledig tijdens de aanpak van de pandemie, die soms lichte trekken vertoonde van een verdoken klassenstrijd.

En het feit dat veel onderzoeken naar bijvoorbeeld blijvende eenzaamheid bij jongeren en andere risicogroepen nog moeten opstarten, getuigt van niet veel urgentie om echt lessen te trekken uit die bizarre periode. De collectieve drang om niet meer te spreken over het vermaledijde c-woord, en de vaststelling dat velen weinig actieve herinneringen koesteren over die verdwenen jaren, valt vanuit een persoonlijk perspectief perfect te begrijpen. Maar in een geglobaliseerde wereld, met een internationale beweging van goederen en diensten, is dat verre van slim.

Een samenleving moet haar demonen uit het verleden recht in de ogen kijken, wat ook moet blijken uit de nieuwe protocollen wanneer het land nog eens dichtgaat door een dodelijk virus . Anders dreigt een herhaling van de feiten, terwijl Brussel nog steeds zijn wonden likt van de eerste pandemie..