Van smokkelaar naar roker: deze reis legt een illegale sigaret af

CRIMINALITEIT Van smokkelaar naar roker: deze reis legt een illegale sigaret af Rijnmond Redactie Vandaag, 07:25 • 4 minuten leestijd Illegale sigaretten zijn een groeiend probleem © Pixabay Sinds de regels rondom tabak zijn aangescherpt, wemelt het in de regio van de illegale sigaretten. Rijnmond zocht uit waar deze sigaretten vandaan komen en probeerde een pakje in handen te krijgen. In een Poolse fabriek wordt de tabak in sigarettenpapier en filter gerold.

Van een pakje gaat het naar een slof, die in een auto belandt. De lading wordt heimelijk naar Nederland gebracht, waar een dealer wacht op de levering. Hij runt een sigarettenhandeltje via Telegram of verkoopt het steevast door aan een nachtwinkel.



Een enkeling struint kroegen af, op zoek naar kopers die schoon genoeg hebben van de hoge accijnzen. Uit onderzoek van de douane blijkt dat een kwart van de gerookte sigaretten in Nederland óf uit het buitenland is, óf illegaal geproduceerd is. In de landelijke top 25 van plekken waar de meeste illegale sigaretten worden gerookt, staan volgens de Nationale Smokkelmonitor drie gemeenten uit de regio: Schiedam, Vlaardingen en Spijkenisse.

Twee soorten illegale sigaretten Een sigaret kan op twee manier illegaal zijn. De meest voorkomende manier is dat een sigaret legaal gekocht is in het buitenland en vervolgens illegaal wordt meegesmokkeld en verkocht. Volgens de douane komen de meeste van deze sigaretten uit Bulgarije en Polen.

“Ook Duitsland, China, Verenigde Arabische Emiraten, Turkije, Luxemburg en België komen vaak voor”, zegt douanewoordvoerder Maarten Molenbeek. Sigaretten afkomstig uit niet-EU-landen komen ons land vaak binnen via zeecontainers, sigaretten uit een ander EU-land via de weg of luchthaven. Er zijn ook sigaretten in omloop die zowel illegaal geproduceerd als verkocht zijn.

Deze sigaretten worden gemaakt in illegale fabrieken. De afgelopen jaren zijn er tientallen van zulke fabrieken opgerold in Nederland. In 2023 waren 4,1 procent van de illegale sigaretten volgens de douane zogenoemde namaaksigaretten In 2021 was dit nog 1,4 procent.

Overlap illegale sigaretten en drugs- en wapenhandel Wie houdt zich eigenlijk bezig met de productie en verkoop van illegale sigaretten? Volgens de douane gaan hier georganiseerde netwerken achter schuil, die zich ook schuldig maken aan drugs- en wapenhandel. Hoe hoger de accijns op tabaksproducten, hoe lucratiever het wordt om illegaal te handelen in tabaksproducten. Er kan immers steeds meer winstmarge worden gepakt.

Douanewoordvoerder Maarten Molenbeek: “Criminele vermogens worden opgebouwd door de grote winsten die criminelen behalen met accijnsfraude, de illegale productie van en handel in illegale sigaretten en tabak. Daarmee kunnen andere criminele activiteiten worden gefinancierd.” Onterecht gezien als onschuldig Volgens Jan Hein Sträter, directeur van tabakslobbyorganisatie Vereniging Nederlandse Sigaretten- en Kerftabakfabrikanten (VSK), wordt illegale sigarettenhandel vaak onterecht gezien als iets onschuldigs.

“Het is niet iemand die een slof extra in zijn rugzak steekt, dit is echte criminaliteit.” Ook hij ziet dat grotere criminele organisaties zich bezighouden met de handel in illegale sigaretten. “Het maakt criminelen niets uit waar ze hun geld mee verdienen.

” Ook hier is sprake van een enorme vondst illegale sigaretten door de douane © Douane Hoe komen rokers aan illegale sigaretten? Nadat de illegale sigaretten naar Nederland zijn gesmokkeld, moeten ze nog bij de gebruiker terechtkomen. Dat gebeurt op meerdere manieren: via social media, onder de toonbank van nachtwinkels en cafés, en uit de kofferbak. Rijnmond nam de proef op de som door zich voor te doen als geïnteresseerde koper.

We gingen bij zes tabaks- en nachtwinkels in de regio langs met de vraag of ze onder de toonbank sigaretten verkopen. Bij één winkel werd bevestigend geantwoord. Online illegale sigaretten kopen Online is het eenvoudiger om illegale sigaretten te scoren.

Sterker nog: “Het is net zo makkelijk als een pizza bestellen”, volgens Sträter. Wie op Instagram, Snapchat of Telegram de term ‘sigaretten’ of ‘peuken’ intypt, ziet inderdaad meerdere opties tevoorschijn komen, voor een schijntje van wat je in de winkel betaalt. Bij interesse hoef je alleen maar een berichtje te sturen.

Óf de geïnteresseerde spreekt vervolgens met de verkoper af, óf hij of zij betaalt online en krijgt de bestelling thuisgestuurd. Prijzen van 1 tot 8,50 euro De prijzen en methoden lopen sterk uiteen. Een voorbeeld: via een Nederlands Telegramkanaal kost een pakje Marlboro Red 1,10 euro per pakje bij een verplichte afname van vijf sloffen.

Dat zijn in totaal vijftig pakjes. Betalen kan met creditcard, iDeal, Apple Pay of zelfs met cryptovaluta. De sigaretten komen volgens de verkoper uit Oekraïne en zijn normaal gesproken binnen vier dagen in huis.

Een kanaal op Instagram verkoopt in Rotterdam en omstreken sloffen Marlboro voor 85 euro (8,50 per pakje). Via een privébericht spreken koper en verkoper de tijd en plaats af. De koper moet vervolgens een lege tas meenemen naar de plek van de afspraak om de sigaretten direct in te doen en het geld in een leeg sigarettenpakje stoppen.

Een vluchtige afspraak later zijn de sigaretten binnen. In deel 3 van deze serie over illegale sigaretten gaan we dieper in op de opsporing en bestrijding van illegale sigaretten. LEES OOK Er gaan miljoenen euro's om in illegale sigaretten, zo groot is het probleem echt.