Van fraude tot de Russische politiek: hoe gaat het nu met ADO-held Dmitry Bulykin?

DEN HAAG - 'Wat ADO Den Haag in het seizoen 2010-2011 zo succesvol maakte? De uitmuntende spits natuurlijk.' De reactie van Dmitry Bulykin is typisch. Zelden was een voetballer zo geliefd in Den Haag als Bulykin ruim tien jaar terug.

Wat is er geworden van 'de Russische tsaar'? Dit is een uitgebreide reconstructie van en met de oud-voetballer, die de afgelopen jaren verzeild raakte in politieke conflicten en zich aansloot bij een nationalistische partij. Van Aleksej Navalny tot Vladimir Poetin en van de Moskouse gemeenteraad tot het Russische parlement; het leven van Bulykin heeft allesbehalve stilgestaan. 'Ik zie het als mooie en leerzame ervaringen', vertelt Bulykin aan Omroep West, wanneer hij terugblikt op een aantal bewogen jaren.



'Sterker nog, ik sluit niet uit dat ik mijn politieke carrière ooit weer eens oppak.' Momenteel is hij werkzaam bij de Russische voetbalbond. 'Daar ben ik bezig met de bestrijding van matchfixing.

Maar ik ben klaar voor een volgende stap.' Het is de zomer van 2010 wanneer Den Haag voor het eerst kennismaakt met ene Dmitry Bulykin. Een in Nederland (nog) onbekende voetballer.

De Rus staat op dat moment onder contract bij het Belgische Anderlecht, maar mag op de proef bij ADO. Afgaand op zijn cv is een verhuizing naar de Hofstad een stapje achteruit. Met in totaal vijftien interlands en een doelpunt op het EK van 2004 achter zijn naam is duidelijk: dit is niet zomaar iemand.

'In Den Haag brak voor mij een fantastische tijd aan', blikt hij terug. Ondanks dat hij trainer John van den Brom in eerste instantie moet overtuigen door zijn shirt omhoog te trekken en kolossale spiermassa te tonen, groeit hij al snel uit tot een ware publiekslieveling. 'Het ligt nog vers in het geheugen', zegt de spits, die nog altijd een shirt en foto's zegt te hebben.

Ook filmpjes van zijn doelpunten en berichtjes van trainers, spelers en supporters doen hem regelmatig terugdenken aan die succesvolle periode achter de duinen, waarin zijn naam in totaal 23 keer op het scorebord verschijnt. 'Ik speelde bijna iedere wedstrijd en reeg de goals aaneen. We presteerden uitzonderlijk, met Europees voetbal als resultaat.

Het viel allemaal samen. Iedereen begreep zijn rol in het team en de sfeer was super. Wat te denken van de uitmuntende spits', voegt hij er met een knipoog aan toe.

Bulykin is een attractie. Een heus kozakkenkoor wordt speciaal ingehuurd bij een wedstrijd voor 'de Russische tsaar' en 'Buly the Butcher' verschijnt op een memorabel spandoek van maffiafilm GoodFellas. De Haagse fans lopen met hem weg en lijken hem zelfs een overstap naar aartsrivaal Ajax, waar hij ook uitgroeit tot een cultheld, aan het einde van het seizoen niet kwalijk te nemen.

Daar maakt hij in negentien eredivisiewedstrijden negen goals. Een minder succesvolle periode bij FC Twente volgt, al vindt de spits wel uitgerekend tegen ADO twee keer het net. Het blijken de laatste treffers van zijn imposante carrière.

Na een handjevol doelpuntloze potjes voor het Russische FC Volga NN hangt hij zijn voetbalschoenen aan de wilgen. Hij keert terug naar zijn geliefde Moskou. 'Ik wilde meer leren over de wereld achter het voetbal', legt Bulykin zijn carrièreswitch uit.

Hij tekent een contract bij jeugdliefde Lokomotiv Moskou, waar hij vanaf officieel adviseur van de voorzitter is. Aan Bulykin de taak om kriskras door Europa te reizen en te kijken hoe buitenlandse jeugdopleidingen te werk gaan. 'Ondertussen stond ik ook nog als coach op het veld, omdat ik graag mijn UEFA A-trainersdiploma wilde halen', blikt Bulykin terug.

Maar ondanks dat de oud-aanvaller glansrijk slaagt, is er een andere cursus binnen de Europese voetbalbond die hem nog meer aanspreekt: de zéér exclusieve UEFA Executive Master for International Players (MIP). Deze volgens Bulykin 'fantastische studie' heeft als doel 'om topspelers te transformeren tot topleiders' en klaar te stomen voor managementfuncties in het voetbal. Het is een elitestudie, met een waslijst aan inschrijfvoorwaarden.

Zo moeten deelnemers niet alleen voor een nationaal elftal hebben gespeeld. Ook moeten ze een langdurige carrière hebben gehad in een van de Europese topcompetities of minimaal één wedstrijd in een Europees clubtoernooi hebben gespeeld. Bovendien is een universitair diploma of andere vergelijkbare ervaring verplicht.

Bulykin voldoet aan vrijwel alle eisen, want waar velen hem vooral kennen van zijn prestaties op het veld, is al in zijn jeugd duidelijk dat hij ook buiten de lijnen zeker geen koekenbakker is. In 2008 rondt hij zelfs een universitaire studie af, met een scriptie over de techniek achter het starten van voetbal- en atletieksprinten. Die elite-opleiding leert de Rus om het voetbal vanuit een ander perspectief te benaderen, beschrijft hij.

Het netwerken in zijn klasje met grootheden als de Ivoriaanse Kolo Touré en Braziliaanse Maxwell maakt op hem een onuitwisbare indruk. 'We waren eigenlijk één grote voetbalfamilie, die voetbal de nummer 1 sport wereldwijd wilde maken.' Maar waar menig deelnemer na het afronden zijn carrière voortzet binnen het voetbal, komt er plots iets heel anders op het pad van Bulykin.

De Rus, die een jaar eerder nog ambassadeur is van het WK en regelmatig als tv-analist bijverdient, wil in 2019 de Moskouse gemeenteraad in. Het is een plan waar uiteindelijk zelfs de inmiddels overleden oppositieleider Aleksej Navalny een rol in speelt. Bulykin woont op dat moment nog altijd samen met zijn vrouw en dochters in Moskou, in district 43.

Een gebied dat drie grote wijken omvat. Ieder district in Moskou mag uiteindelijk één gemeenteraadslid afleveren. 'Ik wilde de mensen in Moskou op een laagdrempelige, maar wel officiële manier helpen', vertelt Bulykin.

'Vandaar dat ik de vertegenwoordiger van mijn district in de gemeenteraad hoopte te worden.' Om die functie daadwerkelijk te krijgen, moet Bulykin eerst een belangrijke horde nemen: zijn naam moet op het stembiljet komen. Daarvoor heeft hij handtekeningen nodig.

Alleen blijkt dat lastiger dan gedacht. Want hoe graag hij Moskou ook mooier en sportiever zegt te willen maken, in district 43 zijn de verhoudingen op zijn zachtst gezegd behoorlijk gespannen. Een maand voordat Bulykin zijn kandidatuur bekendmaakt, laat Navalny van zich horen.

Hét boegbeeld van de oppositie ziet namelijk kansen in district 43. Niet zozeer voor zichzelf, maar wel voor zijn advocaat en vertrouweling: Ljoebov Sobol. Hij wil haar als grote leider naar voren schuiven in het toch al relatief oppositie-vriendelijke gebied.

Om dit te bewerkstelligen, verzoekt Navalny een andere kandidaat dringend om zich terug te trekken. Hij is van mening dat één sterk blok meer kans maakt op de overwinning dan een versplinterde oppositie. Het leidt ertoe dat de weg voor Navalny's droomkandidaat Sobol open ligt.

Bulykin geeft destijds aan niet op de hoogte te zijn van de perikelen. Vol goede moed begint hij met het verzamelen van handtekeningen van minstens drie procent van de kiesgerechtigden in zijn district. Dit is het aantal dat de wet voorschrijft om op het stembiljet te komen.

Een heel team verzamelt zich rondom de bekende Rus, die betrokkenheid laat zien in 'zijn' Moskouse buurten. Hij gaat langs de deuren, spreekt met talloze Moskovieten en luistert naar hun verhalen. Het zorgt ervoor dat zijn plannen verdergaan dan het promoten van sport onder jongeren en het bevorderen van een gezonde levensstijl.

'Er moeten meer afvalbakken komen', klinkt het bijvoorbeeld al snel. Ook over parkeerproblematiek en geluidsoverlast heeft Bulykin een mening. Wat er moet gebeuren na het overlijden van een vaak geziene accordeonist in een van zijn wijken? 'Een gedenkplaat is niet voldoende.

Maak hem ereburger!' De campagne lijkt succes te hebben, want glunderend levert hij begin juli 2019 een dikke stapel papierwerk in bij de Moskouse kiescommissie. Zijn kandidaatschap kan haast niet meer misgaan. Althans, dat denkt hij.

Want vlak nadat de oud-ADO-speler zijn bijna vijfduizend verzamelde handtekeningen heeft ingeleverd, wordt hij plots beschuldigd van fraude. Sobol, de eerdergenoemde advocaat en vertrouweling van Navalny, is ziedend. Niet alleen omdat Bulykin zijn handtekeningen niet eerst aan haar heeft laten zien, wat hij volgens de wet aan tegenkandidaten verplicht is.

Maar ook omdat hij ze zou hebben vervalst. 'Ik eis een hertelling', roept Sobol. 'Ik heb geprobeerd om een paar handtekeningen van Bulykin te verifiëren, maar het resultaat laat zich raden.

Ze waren nep. Ik twijfel er niet aan dat ook de rest dat zal zijn.' Bulykin ontkent de aantijgingen van Sobol met klem, maar krijgt toch slecht nieuws.

Meer dan de toegestane tien procent van zijn handtekeningen blijkt inderdaad niet te kloppen. Hij neemt nog wel een advocaat in de arm en probeert bezwaar aan te tekenen bij het Hooggerechtshof, maar ook daar krijgt hij nul op rekest. 'Het was voor mij ontzettend moeilijk om het allemaal zonder enige ervaring te doen', verklaart Bulykin wanneer hem wordt gevraagd naar de opmerkelijke gebeurtenissen.

'Het team vrijwilligers dat mij heeft geholpen, heeft technische fouten gemaakt. Dit maakte het voor mij lastig om het allemaal te controleren. Maar al met al heb ik er zeker geen spijt van.

Het was een geweldige ervaring.' Er gaat definitief een streep door Bulykins droom als gemeenteraadslid in de grootste stad van Rusland. Naast zijn hobby's als tennis en padel, kan hij zich weer volledig focussen op zijn werk bij Lokomotiv Moskou.

Hij neemt een voortrekkersrol bij het opzetten van een vrouwenelftal en toont maatschappelijke betrokkenheid door de belangen van voetballers met een downsyndroom te behartigen. Zelfs campagnes tegen drugsgebruik onder studenten laat de Rus niet aan zich voorbij gaan. Maar is er daarmee een einde gekomen aan de korte, maar opmerkelijke politieke carrière van Bulykin? Nee, want bijna twee jaar na het gemeenteraadsdebacle duikt hij namelijk plotseling opnieuw op in de politiek.

Al probeert hij het nu een stapje hogerop. De Russische parlementsverkiezingen staan voor de deur en Bulykin heeft een prominente plek gekregen op een van de lijsten. Rodina heeft hem binnengehaald.

Rodina (vertaling: Moederland) is een kleine partij, die bij de presidentsverkiezingen van 2018 onder het motto 'Poetin voor Rusland en Rusland voor Poetin' haar steun uitspreekt voor de zittend president. De partij is nationalistisch, wat ook wel blijkt uit het verkiezingsprogramma dat bij de parlementsverkiezingen in 2021 wordt gepresenteerd. Zo schrijft het niet alleen over een nieuw migratiebeleid.

Ook wordt gesproken over het herinvoeren van de doodstraf en het vergroten van Russische invloeden in zowel Oekraïne als Wit-Rusland. De staatsstructuur van de oude Sovjet-Unie moet worden hersteld. 'Met mijn bekendheid hoop ik bureaucratische barrières te kunnen doorbreken', legt Bulykin destijds zijn keuze uit om zijn politieke carrière nieuw leven in te blazen.

'Ik wil mij inzetten voor de samenleving. Het lot van gewone mensen ligt mij nauw aan het hart.' Waar Bulykin tijdens zijn vorige verkiezingscampagne nog met flyers in de hand door Moskou trok, vliegt hij nu heel Rusland door.

Hij pleit voor meer en betere sportaccommodaties voor kinderen en maakt zich hard voor het behoud van een gezonde planeet. De bekende Rus behartigt volgens partijleider Alexey Zhuravlev de belangen van miljoenen kiezers en komt op plek vijf van de lijst. Even lijkt het er nog op dat ook Bulykins tweede verkiezingsstrijd op een blamage uitloopt, omdat hem wordt verweten dat hij te veel buitenlandse bedrijven geld zou lenen.

'Maar gelukkig heeft het recht gezegevierd', zegt de oud-spits nadat hij dit keer wél in het gelijk wordt gesteld. Zo mag hij meedoen aan iets dat zelfs Bulykin op voorhand spannend zegt te vinden: tv-debatten. 'Ik was een beetje nerveus en had helaas niet de tijd om alles te zeggen wat ik mij had voorgenomen.

Maar gelukkig heb ik wel mijn belangrijkste punten verwoord.' Rodina haalt uiteindelijk het Russische parlement. Net als bij de laatste Staatsdoema-verkiezingen gaat 1 van de in totaal 450 zetels naar de minipartij.

Al betekent dit wel: wederom verdwijnt Bulykin van het politieke toneel. 'Vroeger wist ik eigenlijk niet zo heel veel van politiek', vertelt de inmiddels 44-jarige oud-ADO-topscorer. 'Maar door er deel van uit te maken, ben ik het allemaal een stuk beter gaan begrijpen.

Nu weet ik ten minste hoe het werkt.' 'Op dit moment werk ik alleen nog voor de Russische voetbalbond.' Als integriteitsmanager kan hij nu eindelijk zijn bij de UEFA opgedane ervaring inzetten.

'Ik wil de sport eerlijker maken.' Door lezingen te houden voor zowel voetballers als de mensen eromheen hoopt hij matchfixing uit te roeien. 'Het nultolerantiebeleid moet worden gehandhaafd.

Veel mensen wedden op wedstrijden en proberen voetballers daarbij te betrekken. Dat moet stoppen.' Maar zien we de naam van 'Buly the Butcher' of 'de Russische tsaar' ooit weer op een stembiljet voorbijkomen? 'Voetbal of politiek, we gaan zien hoe het loopt.

Maar met mijn opgedane ervaring van de afgelopen jaren is in ieder geval duidelijk: ik ben klaar voor een volgende stap.' Omroep West heeft Bulykin ook gevraagd over de oorlog in Oekraïne en zijn visie daarop. Daarop wilde hij niet ingaan.

Correspondent Rusland legt uit 'Verkiezingen in Rusland zijn niet eerlijk en vrij', legt NOS-correspondent Geert Groot Koerkamp uit. 'Kritische stemmen zijn er vrijwel niet, zo ook bij de gemeenteraadsverkiezingen van Moskou in 2019.' 'Officiële uitslagen gaven niet het echte aantal stemmen weer.

Mensen die het niet eens waren met de zittende macht of andere opvattingen hadden, werden eruit gefilterd. Zij kregen dan vaak te horen dat hun handtekeningen onverifieerbaar of vervalst waren.' 'Er is geen sprake van onafhankelijke rechtspraak', zegt hij over het Hooggerechtshof waar Dmitry Bulykin bezwaar heeft gemaakt tegen zijn handtekeningenfraude.

'Vrijspraak komt bijna niet voor, waarbij de uitspraak van lagere rechtbanken haast altijd wordt bevestigd.' De partij Rodina, waar Bulykin zich bij aansloot, is net als alle andere partijen in het Russische parlement pro-Kremlin. Van een oppositie, die een andere koers wil varen dan de coalitie, is geen sprake.

'Een politiek debat is niet mogelijk. Wetten worden unaniem aangenomen, waarbij alle neuzen in het parlement dezelfde kant op staan.'.