Van een proeftuin voor kernbommen werd Nevada een paradijs voor de energietransitie

Dat klimaatverandering een ernstige kwestie is, gaat ook aan Amargosa Valley niet voorbij. Deze zomer werd de afgelegen nederzetting van 1.500 inwoners in de bergwoestijn van Nevada geroosterd door een hittegolf die drie maanden aanhield.

Vorig jaar dumpte een orkaan zeldzaam veel regen in deze gortdroge uithoek van de westelijke Amerikaanse staat. En toen deze nazomer in het aanpalende Californië weer grote bosbranden uitbraken, moesten ramen dagenlang dichtblijven en grepen astmapatiënten onophoudelijk naar hun inhalers . „We liggen in een vallei en alles komt hier samen”, klaagt Carolyn Allen in haar kantoortje in het gemeenschapscentrum van het dorp.



„Het was hier in de zomer dagen achter elkaar 48 graden [Celsius] en ook oktober blijft ongewoon heet. Er zijn de harde winden. Er zijn de bosbranden, waarvan de rook blijft hangen.

We konden hier niet eens ademhalen.” Dat de opwarming van de planeet gevaarlijk begint te worden, beseffen dus ook de inwoners van Amargosa Valley wel, zegt Allen. Het is een beeld dat in landelijk opinieonderzoek steeds terugkomt: in groeiende meerderheden zeggen Amerikanen zich zorgen te maken over het klimaat en maatregelen te verlangen – ook Republikeinse kiezers.

Toch gaat het in de campagne voor de presidents- en Congresverkiezingen van begin november amper over klimaatbeleid. Tekenend was de wijze waarop het thema aan de orde kwam in het tv-debat tussen de Democratische kandidaat Kamala Harris en haar Republikeinse rivaal Donald Trump. Toen zij hem verweet klimaatverandering „een hoax te noemen, terwijl deze heel echt is”, negeerde hij dit en begon hij over autofabrieken die massaal naar Mexico zouden verhuizen.

Het illustreerde hoe Trump en zijn Republikeinen niet langer zozeer klimaatverandering ontkennen, als wel de energietransitie aanvallen die de zittende Democratische regering-Biden de afgelopen jaren inzette. Die overschakeling van fossiele brandstoffen naar duurzamere energiebronnen zet Trump weg als Green New Scam (een variatie op de door Biden gemunte term Green New Deal ). Trump belooft deze terug te draaien als hij in november het Witte Huis herovert.

Die retoriek is bovenal gericht op het overwegend conservatief stemmende Amerikaanse platteland – zoals dat van het dunbevolkte, maar electoraal belangrijke Nevada. Veel Amerikanen zien die staat vooral als wasteland , een onontgonnen woestenij waar amper iemand zou wonen. Ruim driekwart van het land is er in handen van de federale overheid en die gebruikte de ‘lege’ staat vorige eeuw daarom al voor proeven met atoombommen.

Het Amerikaanse leger heeft er zijn grootste munitieopslagplaats, evenals streng afgegrendelde militaire bases. Een ervan is Area 51, de mysterieuze basis bekend van de complottheorieën dat er buitenaardse wezens en ufo’s verborgen worden. De afgelopen jaren werd Nevada ook een van de staten waar Washington het meest investeerde in de energietransitie.

Er liggen al uitgestrekte zonne- en windparken en er lopen tientallen aanvragen voor de winning van mineralen die onmisbaar zijn in accu’s van elektrische auto’s. Die projecten stuiten regelmatig op grote lokale weerstand. Zo meldt het gemeenschapshuis van Amargosa Valley op zijn digitale mededelingenbord in kapitalen: „Nee tegen lithium”.

De nederzetting loopt al maanden te hoop tegen de plannen van een mijnbouwbedrijf om even verderop lithium te gaan delven. Dit ‘witte goud’ is de belangrijkste grondstof voor de accu’s van stekkerauto’s. De bodem van Nevada bevat enorme voorraden, maar de winning kost veel water en inwoners vrezen dat hun leefomgeving er onomkeerbaar door verandert.

Allen: „Voor ons is het een kwestie van overleven.” „Wetenschappers weten nog steeds niet precies hoe onze ondergrondse waterreservoirs erbij liggen en met elkaar in contact staan”, zegt Dave Pall. De gepensioneerde hydroloog is aangeschoven in Allens kantoor en noemt het onverantwoord hier zomaar grote hoeveelheden water op te pompen.

Een dalend grondwaterpeil kan onder andere de unieke draslanden van het nabijgelegen Ash Meadows-natuurpark laten droogvallen en de inheemse zeldzame ‘pupvisjes’ ( Cyprinodon nevadensis mionectes ) doen uitsterven, waarschuwen de inwoners, gesteund door milieu-activisten. Een andere lokale zorg is dat de mijnbouw en andere economische activiteiten de bovenste bodemkorst van de bergwoestijn beschadigt. „Deze is al miljoenen jaren onaangeroerd gebleven en we weten niet wat er allemaal aan bijvoorbeeld bacteriën vrijkomt, als we hem overhoop halen”, zegt Allen.

Volgens haar maken inwoners al vaker melding van buikgriep sinds in een desolaat stuk woestijn een groot zonnepark is gekomen. „En we zien nu vogels zich te pletter vliegen op die panelen, omdat ze denken dat het een waterplas is.” De grootste vrees van de bewoners is echter dat hun dorp binnen enkele jaren ontvolkt raakt.

De belangrijkste werkgever is nu een melkveehouderij met duizenden koeien, waarvoor de alfalfa verbouwd wordt door een legertje – vooral Latijns-Amerikaanse – landarbeiders. Een producent van zonne-energie wil de grond van de boer echter opkopen, wordt beweerd. „Dan zou al dat personeel vertrekken, inclusief hun kinderen, en kan de school wel sluiten.

” En zodra een dorp zijn school kwijtraakt, weten plattelanders, verliest het zijn toekomst. De opgewekte elektriciteit gaat bovendien vooral naar de grote steden of stroomslurpende datacentra van de techindustrie uit buurstaat Californië. Daar rijden ze al toenemend elektrisch, terwijl hier nog nagenoeg iedereen zweert bij een pick-uptruck op benzine.

„Ik snap dat we een ideale omgeving bieden: het is hier relatief vlak en de zon schijnt bijna altijd”, zegt Allen over de zonneparken die er gepland staan. „Maar voor ons voelt het alsof wij plattelanders eruitgewerkt worden.” Nu de Amerikaanse auto-industrie de verbrandingsmotor uitfaseert, moet meer elektriciteit worden opgewekt en meer lithium worden gedolven.

Tegelijkertijd produceren de VS zelf amper lithium. Vooralsnog is er in het hele land maar één lithiummijn operationeel: die van Silverpeak in Nevada – en die bestaat al decennia. De vraag is hoe snel er mijnen bij komen: Amargosa Valley is lang niet de enige plek waar milieu-activisten, bewoners of inheemse volkeren zich verzetten tegen de opening van mijnen.

De wens om onafhankelijker te worden van China – de grote geopolitieke concurrent, die veruit de meeste lithium delft – leeft breed in Washington. De regering-Biden strooit daarom met miljarden om de zogeheten lithium loop te dichten. Over enkele jaren gaat de eerste generatie elektrische voertuigen met pensioen, waarna de kostbare materialen uit hun accu’s gerecycled kunnen worden.

Nu al belanden tonnen aan apparatuur op de schroothoop, waaruit allerlei mineralen en metalen gewonnen kunnen worden, wat bekendstaat als urban mining . Vooral Reno, in het noorden van Nevada, moet die lithiumambitie gaan waarmaken. Na een autorit van zeven uur door een spectaculair landschap van afwisselend pikzwarte vulkaanvalleien, desolate bergen en helblauwe bergmeren, en langs plaatsen als Silverpeak, Goldfield en Mina die Nevada’s lange geschiedenis van mijnbouw verraden, dient deze nieuwe boom -regio zich aan.

Reno – dat zichzelf van oudsher de biggest little city in the world noemt – heeft door de energietransitie een groeispurt ingezet. Het wegennet is er de afgelopen jaren uitgebreid met onder meer Terabyte Drive, Innovation Road en Superloop Circle. Van alle klimaatdollars die de regering-Biden investeert, zijn – per hoofd van de bevolking – de meeste in de aanpalende Storey County neergeslagen, berekende denktank Brookings Metro .

In deze gemeente ligt het snelgroeiende bedrijvenpark Tahoe-Reno Industrial Center, waar onder meer techgiganten Google, Switch en Apple enorme datacentra laten draaien. Tesla opende er onlangs een ‘Gigafactory’ waar zijn nieuwe semi-trucks grotendeels in elkaar gesleuteld zullen worden. Op een paar minuten rijden van die enorme fabriek zit Redwood Materials.

Dit recyclingsbedrijf is opgericht door J.B. Straubel, die vijftien jaar lang Tesla’s hoogste technologie-directeur (cto) was.

Bij deze fabrikant zag hij aankomen dat de grootschalige productie van e-autobatterijen kon vastlopen op een mondiale lithiumschaarste. In 2017 richtte Straubel daarom Redwood op, al blijft hij verbonden met Tesla: na enkele jaren afwezigheid zit hij als medeoprichter in de raad van bestuur van Elon Musks autobedrijf. In de open lucht, langs de toegangsweg naar het hoofdgebouw van Redwood, staan honderden pallets e-schroot om verwerkt te worden.

Het droge woestijnklimaat is hier redelijk ideaal voor, legt Redwood-voorlichter Adam Kirby uit tijdens een rondleiding. „Hier ligt van alles opgeslagen. Vaak afgekeurde partijen, van elektrische tandenborstels tot tondeuses, en van powerbanks tot e-stepjes.

Die laatste gaan heel snel kapot en leveren veel op.” In 2020 werd Redwood operationeel en kon het beginnen met de winning van ‘zwarte massa’, de waardevolle mix van lithium, nikkel, ijzer, titanium en andere metalen. Kirby toont enorme shredders , die de afgedankte apparatuur verpulveren, en de nog grotere verhittingsovens waar de black mass daarna wordt gescheiden van de bekisting en bedrading van de batterij.

Even verderop is de eerste van vijf fabrieken in aanbouw, waar Redwood de zwarte massa gaat omzetten in nieuwe accu’s, bestemd voor onder meer Tesla en Panasonic. Ook Redwood krijgt miljarden subsidie uit Bidens klimaatwet, de Inflation Reduction Act (IRA) van 2022. Aan die steun wil Trump een einde maken, mocht hij winnen.

Toch benadrukt Alexis Georgeson, bij Redwood als vicepresident verantwoordelijk voor overheidsrelaties, dat het bedrijf al bestond voor de regering-Biden aantrad. „Ik laat altijd graag weten dat wij onder de regering-Trump opgericht werden”, zegt ze in videogesprek vanuit San Francisco. Terwijl Harris en de Democraten de energietransitie bij kiezers aan de man brengen als ‘patriottische’ noodzaak om de American way of life te beschermen, blijft Trump de Green New Deal afkraken.

Daarbij krijgt hij deze campagne volop financiële en publicitaire steun van Tesla-topman Elon Musk, aan wie hij al een economische adviesrol heeft beloofd in zijn volgende regering. Menig Tesla-rijder besluit Elon Musk dit verkiezingsjaar maar te negeren Op de rol die Musk speelt in de campagne gaat Georgeson liever niet in. Maar ze wijst er op dat voor het terugdraaien van IRA-maatregelen, zoals de belastingkorting van 7.

500 dollar op de aanschaf van elektrische voertuigen (EV’s), Trump behalve het Witte Huis ook het Congres (ruim) moet winnen. „Hij moet dan zowel het Huis als de Senaat veroveren, wat wij niet als heel waarschijnlijk scenario zien. We verwachten eerdere enkele kleine wetswijzigingen.

” In weerwil van Trumps retoriek ziet Georgeson dat de wens om minder afhankelijk te worden van buitenlandse grondstofleveranciers bij beide partijen in Washington heeft postgevat. „Je hoeft niet van EV’s te houden om in te zien dat onze aanvoerketens duurzamer en weerbaarder moeten worden.”.