Twee debutanten op de shortlist van de Libris Literatuurprijs 2025

Marijke Schermer en Joost de Vries hebben met hun nieuwe romans voor de tweede maal de shortlist van de Libris Literatuur Prijs gehaald – naast vier schrijvers die voor het eerst tot de eindselectie zijn doorgedrongen. Dat zijn twee debutanten, Safae el Khannoussi ( Oroppa ) en Falun Ellie Koos ( Rouwdouwers ), naast Maurits de Bruijn met de „knappe, contemporaine ideeënroman” Man maakt stuk en Guido van Heulendonk, met zijn „meesterwerk” De kroon met twee pieken . Dat maakte de jury van de romanprijs maandagavond bekend in het tv-programma Nieuwsuur .

Uit een stapel van 183 inzendingen selecteerde de Librisjury eind januari een longlist van achttien boeken, die nu is teruggebracht tot zes. Daarbij vielen enkele prominenten af: de eerdere Librisprijswinnaar Mariken Heitman ( De mierenkaravaan ), evenals de recente winnaar van de BNG Literatuurprijs Leonieke Baerwaldt ( Dagen als vreemde symptomen ) en de voor de Boon Literatuurprijs genomineerde Thomas Heerma van Voss ( Het archief ). Een debuut op de shortlist is zeldzaam (en twee al helemaal), al waren de voortekenen goed voor Safae el Khannoussi (1994): Oroppa werd al her en der uitgeroepen tot het beste boek van het afgelopen jaar en staat op de shortlist van de Vlaamse Boon.



De Librisjury noemt het „nauwelijks te geloven hoe een debuutroman kan openen met de stilistische brille van Oroppa , en hoe een auteur dat 400 pagina’s kan volhouden”. El Khannoussi’s veelzijdige vertelling over migranten en outcasts levert literatuur op „als het festijn van woorden en metaforen dat het hoort te zijn”. Het andere debuut, Rouwdouwers van Falun Ellie Koos (1992), is ook een relaas vanuit een rafelrand: het is een coming-of-age-verhaal over een onbarmhartige jeugd die Ada en haar zwakbegaafde broertje vooral veel weerbaarheid bijbrengt.

Koos, die eerder de Joost Zwagerman Essayprijs won, schreef met Rouwdouwers een „aangrijpend en rauw” verhaal „over gemaskeerde en gemankeerde liefde”. Man maakt stuk , de derde roman van Maurits de Bruijn (1984), is volgens de Librisjury een „spannende” roman over een man die last heeft van een groepje hangjongeren, niet alleen om de „intrigerende lijnen” die hij uitzet, maar ook vanwege de „scherpe aanrakingen met verschillende discoursen van onze tijd” – discussies over heteronormativiteit en gentrificatie worden door De Bruijn intrigerend verknoopt in wat ook een sociale komedie en een kunstenaarsroman is. Man maakt stuk is „een vertelling die evenzeer meevoert als aanzet tot denken”.

Marijke Schermer (1975), die eerder voor de Librisprijs genomineerd werd met Liefde, als dat het is (2019), haalt nu de shortlist met haar vierde roman In het oog , die de jury „een roman als een klein, kostbaar juweel” noemt. De jury prijst in Schermers psychologische roman over microbioloog Nicola de „sublieme, zorgvuldig geconstrueerde zinnen, waarin de liefde pijnlijk precies wordt ontleed”. De oudste en meest ervaren schrijver op de lijst is Guido van Heulendonk (1951), tevens de enige Vlaming onder de finalisten, die hoge ogen gooide met zijn roman De kroon met twee pieken .

Nadat menig roman van hem in de marge bleef hangen, werd zijn laatste werk met superlatieven onthaald – ook al met een nominatie voor de Boekenbon Literatuurprijs. De Librisjury prijst hem als „meesterverteller, die op haast bezwerende wijze een ogenschijnlijk ‘gewoon’ boek schreef”. „De voelbare gelaagdheid van het leven van elk van de personages” beklijft.

Joost de Vries (1983), die eerder met De republiek (2013) de Libris-shortlist haalde, schreef met Hogere machten zijn „beste boek”, aldus de jury. In een liefdesverhaal tegen het decor van de wereldgeschiedenis laat De Vries zien „hoe de onontkoombare keuzes die twee harten moeten maken een leven nog veel meer bepalen dan alle plotwendingen waar de kranten en journaals van schreeuwen”, en hij doet dat in „glinsterende taal”. Half mei maakt de jury, onder voorzitterschap van journalist Sheila Sitalsing, bekend wie de belangrijke literatuurprijs van 50.

000 euro wint..