Toen de oprichter van DeepSeek jaren geleden chips inkocht nam niemand hem serieus. Nu is hij in China de nationale trots

In Europa en de Verenigde Staten mag hij nog een grote onbekende zijn, maar in China is Liang Wenfeng een bron van nationale trots. Met DeepSeek, zijn innovatieve bedrijf voor kunstmatige intelligentie (AI), steekt de eigenzinnige Chinese miljardair de grote Amerikaanse technologiebedrijven naar de kroon. Het nieuws dat DeepSeek erin geslaagd is om een geavanceerde chatbot te bouwen , voor een fractie van de kosten die Amerikaanse bedrijven als OpenAI daarvoor maken en zónder de chips met de meeste rekenkracht, sloeg maandag op internationale beurzen in als een bom.

Koersen van Amerikaanse technologiebedrijven kelderden. Ook het aandeel ASML, de chipmachineproducent uit Veldhoven, daalde fors. In de appstore van Apple schoot DeepSeek naar de top van de lijst meest gedownloade gratis apps in de VS.



Nog geen week nadat president Trump had benadrukt hoe belangrijk het is dat de Verenigde Staten leidend blijven op het gebied van AI leek China de Amerikanen opeens een stuk dichter op de hielen te zitten dan gedacht. Het Amerikaanse beleid om de export van de meest geavanceerde chips naar China te verbieden, kon deze Chinese sprong voorwaarts blijkbaar niet voorkomen. Sterker nog, mogelijk heeft die Amerikaanse exportbeperking onbedoeld bijgedragen aan het succes van DeepSeek, door Liang en zijn team geen andere keus te laten dan te onderzoeken of ze ook zonder de beste chips goede resultaten konden bereiken.

Liang, geboren in 1985, groeide op in de zuidoostelijke provincie Guandong. Hij studeerde computerwetenschappen aan de universiteit van Zhejiang en specialiseerde zich in computervisie (onder meer object- en gezichtsherkenning door de computer). Met twee studievrienden begon hij in 2015 een beleggingsfonds, High-Flyer, dat AI inzet om patronen te ontdekken in factoren die het verloop van aandelenkoersen kunnen beïnvloeden.

Het fonds was in China een pionier op dat gebied – en zo succesvol dat Liang er miljardair mee werd. In 2021 begon hij, naast zijn werk als topman van High-Flyer, duizenden geavanceerde chips van het Amerikaanse bedrijf Nvidia te kopen – wat toen nog mogelijk was. Binnen de Chinese financiële sector werd dat gezien als „excentriek gedrag van een miljardair die op zoek is naar een nieuwe hobby”, schrijft de Financial Times .

„We namen hem niet serieus”, aldus een zakenpartner van Liang tegen de krant. „Hij kon zijn visie niet duidelijker formuleren dan door te zeggen : ik wil dit bouwen en het zal een doorbraak zijn. Terwijl wij dachten dat alleen techreuzen als ByteDance [moederbedrijf van TikTok] of Alibaba zoiets zouden kunnen doen.

” In 2023 richtte Liang DeepSeek op met het geld dat hij met High-Flyer had verdiend. Zijn doel was om kunstmatige intelligentie te ontwikkelen die het denken van de mens kan evenaren. Liang liet zich niet afschrikken door het feit dat de Amerikaanse regering onder president Biden inmiddels, uit naam van de nationale veiligheid, alles uit de kast haalde om te voorkomen dat China de chips met de grootste rekenkracht in handen zou krijgen.

Het was hem niet om de commerciële vooruitzichten te doen, zei Liang in een interview met een Chinese technologiepublicatie. Hij zou louter door nieuwsgierigheid worden gedreven. DeepSeek profileert zich als een bij uitstek Chinees bedrijf, met vrijwel uitsluitend Chinese en in China opgeleide werknemers.

Liang zou uitzonderlijk goed betalen. Hij neemt liever jonge promovendi aan dan oudere en meer ervaren onderzoekers en ontwikkelaars – omdat de jonge garde meer toegewijd zou zijn en ook meer bereid om ongebaande paden te bewandelen. Doordat DeepSeek volledig wordt gefinancierd door High-Flyer, kan het zich helemaal wijden aan de ontwikkeling van ambitieuze projecten, zonder de druk van externe financiers die snel uitzicht op snel resultaat eisen.

Volgens DeepSeek, waar niet meer dan driehonderd mensen zouden werken, heeft het een van zijn nieuwste AI-modellen ontwikkeld voor niet meer dan 5,6 miljoen dollar. Dat is een onwaarschijnlijk laag bedrag, vergeleken met de 100 miljoen tot een miljard dollar die de ceo van de Amerikaanse AI-ontwikkelaar Anthropic vorig jaar noemde voor zoiets. Het bedrag van 5,6 miljoen dollar is ook niet onderbouwd en de kosten van de gebruikte chips zullen er in elk geval niet in zijn meegerekend.

Het bericht over die vermeend lage kosten heeft vast bijgedragen aan het schokeffect dat DeepSeek teweegbracht. Maar daarnaast maakte wat DeepSeek ontwikkeld bleek te hebben ook grote indruk: behalve een chatbot vergelijkbaar met ChatGPT, zoals OpenAI eind 2023 presenteerde, ook een model (DeepSeek R1) dat net als het nieuwste model van OpenAI complexe problemen kan oplossen en daarbij de verschillende stappen kan tonen, waarmee het door ‘redeneren’ tot een oplossing komt. Liang mag de onafhankelijkheid van DeepSeek cruciaal vinden voor succes, in China is de overheid nooit ver weg.

Als DeepSeek de Amerikanen de afgelopen dagen heeft getoond dat het verbieden van technologie-export niet werkt, of zelfs averechts kan werken, dan sluit dat goed aan bij de Chinese buitenlandse politiek. Beijing wil immers graag van die exportverboden af. Op politieke vragen aan de chatbot, over bijvoorbeeld Taiwan („onvervreemdbaar deel van China”), komen bovendien antwoorden die braaf de politieke lijn van de Chinese overheid volgen.

Ook over het enthousiasme van Amerikanen om de app uit te proberen kan China tevreden zijn. In de VS bestaat grote bezorgdheid over de mogelijkheid dat China via TikTok de hand kan leggen op persoonlijke gegevens van Amerikanen. Maar tot nu toe is minder opgevallen dat DeepSeek geen geheim maakt van wat er met je data gebeurt.

„De persoonlijke informatie die we over je verzamelen”, meldt de privacyverklaring van DeepSeek, „bewaren we op veilige servers in de Volksrepubliek China.”.