Syrische oppositie-aanhangers in Den Haag: Syrië zal nooit veilig zijn voor ons

„ One, two, three, four, Bashar al-Assad, dic-ta-tor !’’ wordt er gezongen. Tussen de lindebomen op de Lange Voorhout protesteerden zondag honderden demonstranten tegen het plan van het kabinet om delen van Syrië veilig te verklaren voor terugkeer. „De mensen die je hier ziet staan kunnen geen stap in Syrië zetten”, zegt Daisy van der Pol, woordvoerder van de organisatie Vrije Syriërs, initiatiefnemer van deze demonstratie.

Het zijn leden van de Syrische diaspora, vooral mannen, maar ook gezinnen en vrouwen met kinderen nemen deel aan de demonstratie. Hun doel: laten klinken dat het voor hen nergens in Syrië veilig is zolang Assad daar aan de macht is – zelfs als het front ver weg is. Vlaggen van de Syrische opstand en de Free Syrian Army worden voor 15 euro uit een klein wagentje verkocht, bijna iedereen draagt er een.



„Hier kun je vrijuit praten, in Syrië kan dat niet,” zegt Iman Almeshaal. Ze loopt met een klein meisje, dat een zelfgebreide hoofdband van de vlag om haar hoofd heeft. Zij zou liever willen dat ze terug had gekund naar Syrië, dan kon ze haar vader zien.

Of ze had afscheid kunnen nemen van haar moeder, die vijf jaar geleden overleed. Syriërs vormen de grootste groep asielzoekers in Nederland. Dit jaar al kwamen er meer dan 15.

000 verzoeken binnen, 43 procent van het totaal aantal aanvragen. Vooral sinds 2015 kwamen Syriërs naar Nederland, er wonen nu zo’n 165.000 van hen hier.

In navolging van andere Europese staten onderzoekt het kabinet nu of delen van het land veilig verklaard zouden kunnen worden, zodat asielverzoeken van Syriërs mogelijk afgewezen kunnen worden. Hiervoor wacht de regering op een nieuw ambtsbericht over de veiligheidssituatie in Syrië. Ook wordt voorgesteld de duur van tijdelijke verblijfsvergunningen te verkorten van vijf naar drie jaar, en aan het eind van die periode te evalueren of iemand alsnog terug kan.

„Als je aanhanger van Assad bent is Damascus misschien veilig, maar voor aanhangers van de oppositie niet”, zegt Daisy van der Pol. De discussie „geeft heel veel onrust”, zegt Alaa al Khalil (24). Hij werd geboren in de Syrische stad Hama, maar was al een half leven op de vlucht.

Hij heeft net voor vijf jaar een verblijfsvergunning in Nederland en wacht in het azc in Zwolle op een eigen woning. Het idee terug te moeten, geeft hem angst, zegt hij, maar de Nederlandse woorden om uit te leggen waarom, kent hij nog niet. Zijn zwager, Hassan Alsalka (21), werd geboren in Damascus en is al meer dan drie jaar in Nederland.

Hij heeft er wel woorden voor: „Assad is een crimineel. Zijn regime wil mijn vader doden en heeft mijn oom al gedood. Ze waren op een demonstratie en het regime had daar een foto van.

Mijn oom liep over straat en werd opgepakt, daarna is hij nooit meer gezien.” Met zijn ouders vertrok hij negen jaar geleden uit Syrië. Het gezin vroeg asiel aan in Denemarken.

Precies dat land besloot als eerste in Europa in 2021 de regio rondom Damascus als veilig gebied aan te merken. Verblijfsvergunningen werden ingetrokken. Zo ook die van Alsalka, die al vloeiend Deens sprak.

Het gezin besloot naar Nederland te gaan, waar het na drie jaar in azc’s een verblijfsvergunning kreeg. Nu staat hier plots hetzelfde ter discussie: „Mijn moeder is er echt ziek van”, zegt Alsalka. Hij leerde Nederlands tijdens een bijbaantje in de horeca, en was zich net aan het oriënteren op een studie rechten.

Kamer Amru (30) is al bijna tien jaar in Nederland. In 2011 deed ze als student mee aan anti-regeringsprotesten. In oktober van dat jaar werd ze op de universiteit in de stad Latakia gearresteerd.

„Ik ben verkracht en geslagen door de bewakers. De littekens staan nog op mijn rug”, zegt Amru. „We zaten met veel mensen op een paar meter.

Mensen stierven naast je op de grond aan hun verwondingen.” Toen ze in januari vrijkwam, vertrok ze. Amru heeft inmiddels het Nederlanderschap en wordt door de plannen niet geraakt.

Maar ze kwam naar Den Haag om Nederland op het hart te drukken: „Syrië is niet veilig”, zelfs wanneer er niet geschoten wordt. „Mijn broer werd in 2011 ook gearresteerd en zit nog in de cel. Ik heb al dertien jaar niets meer van hem gehoord.

” Mustafa Zakour (34) was wiskundeleraar in Latakia en vluchtte zeven jaar geleden naar Nederland. Nu zit hij in het vierde jaar van zijn opleiding tot bio-medisch labonderzoeker in Leiden. „Ik ben naar Nederland gekomen op zoek naar een veilige plek voor mijn kinderen”, zegt hij, „en niet, zoals wordt beweerd, voor geld.

” Zelfs wanneer repressie niet tot vervolging lijdt, dooft het levens uit, stelt Zakour. „Wie in Syrië geen steun betuigt aan Assad, kan geen werk krijgen, geen geld verdienen en maar moeilijk aan eten komen.” Hij heeft een familielid bij wie dit speelt.

De middag verloopt rustig. Na de demonstratie stuurt Al-Khalil een bericht. Hij heeft een vertaler gevonden om alsnog woorden te geven aan zijn angst: „Wat als ik terug moet en weer tegenover datzelfde regime kom te staan waarvan ik ben gevlucht?” schrijft hij.

„Ondanks alles houd ik vast aan de hoop dat Nederland bescherming blijft bieden aan degenen die dat nodig hebben.”.