Syrië is geen bedreiging voor Westen, zegt leider van voormalige rebellenleger HTS

Syrië is onder de nieuwe leiders van het land geen bedreiging voor andere landen, waaronder het Westen. Dat stelt de leider van Hayat Tahrir al-Sham (HTS), Ahmed al-Sharaa, in een interview met de Britse publieke omroep 'BBC'. Hij zei verder burgers niets aan te willen doen en een voorstander te zijn van onderwijs voor vrouwen.

HTS leidde de opstand waarmee het regime onder leiding van Bashar al-Assad werd verdreven. De organisatie ontstond als afsplitsing van Al Qaida, maar presenteerde zich later vooral als verzetsbeweging, in plaats van een jihadistische. Veel Syriërs betwijfelen of dat echt zo is , en of alle burgers en minderheden wel veilig zijn onder het HTS-bewind.



De speciale gezant van de Verenigde Naties voor Syrië, Geir Pedersen , heeft woensdag opgeroepen tot "eerlijke en vrije" verkiezingen in het land na een overgangsperiode. Pedersen erkent dat de situatie in Damascus stabiel is, maar dat er nog "uitdagingen" zijn in andere zones, vooral in het noordoosten waar de Koerden de plak zwaaien. De VN-gezant riep tot slot nog op tot "onmiddellijke humanitaire hulp" voor het land dat sinds 2011 verscheurd wordt door een burgeroorlog.

Een coalitie van rebellengroepen, onder leiding van Hayat Tahrir al-Sham (HTS), verdreef het regime van president Bashar al-Assad op 8 december. De Europese Unie zou haar sancties tegen Syrië moeten heroverwegen om de heropbouw van het land te ondersteunen. Daarvoor is wel "echte vooruitgang naar een inclusief politiek proces" nodig, zo heeft Commissievoorzitter Ursula von der Leyen woensdag gezegd in het Europees Parlement in Straatsburg.

"We zouden onze sectoriële sancties moeten heroverwegen om de heropbouw te bevorderen. Om dat te doen, moeten we echte vooruitgang naar een inclusief politiek proces zien. Europa heeft hefbomen in Syrië.

En die zouden we moeten gebruiken, zodat de macht opnieuw naar de Syrische bevolking kan gaan", zo verklaarde Von der Leyen. Sinds de start van de burgeroorlog in 2011 heeft de EU omvangrijke sancties ingevoerd om druk te zetten op president Bashar al-Assad. Die behelsen onder meer een wapenembargo , een invoerverbod voor olie , een uitvoerverbod voor apparatuur en technologie die gebruikt kunnen worden voor repressie en een blokkering van de tegoeden van de Syrische centrale bank.

Ze gelden momenteel tot juni 2025. De EU heeft begin deze week de eerste contacten gelegd met de islamistische rebellengroep Hayat Tahrir al-Sham (HTS), de drijvende kracht achter de val van al-Assad. De organisatie staat op de terreurlijst van de Verenigde Naties en valt zodoende ook onder Europese sancties.

De hoge vertegenwoordiger van het buitenlands beleid Kaja Kallas had maandag al benadrukt dat concrete maatregelen "in de juiste richting" moeten genomen worden vooraleer kan overwogen worden om de sancties op te heffen. Een voorwaarde zou kunnen zijn dat het leiderschap "zich ontdoet van de Russische invloed". Minstens twaalf Palestijnen zijn omgekomen bij Israëlische aanvallen.

Dat meldt h et agentschap voor de civiele bescherming van de Gazastrook. Tien mensen werden gedood bij zonsopgang toen een Israëlische aanval het huis trof van de familie Al-Daour in Beit Lahia. Ontheemden hadden daar hun toevlucht gezocht, aldus de woordvoerder van het agentschap.

Eén kind werd gedood en verschillende mensen raakten gewond bij een aanval op een huis in Jabalia, ook in het noorden van de Gazastrook. De Israëlische troepen concentreren zich de afgelopen weken op de noordelijke zone. Een andere Palestijn stierf toen zijn tent geraakt werd in het Al-Mawasigebied, in de zuidelijke regio Khan Younes.

Een vliegtuig van de Syrische luchtvaartmaatschappij Syrian Air is van de luchthaven van Damascus naar Aleppo vertrokken. Het gaat om de eerste commerciële vlucht sinds de val van Bashar al-Assad. De dictator vluchtte op 8 december het land uit vanaf dezelfde luchthaven.

De Airbus van de staatsonderneming brengt meer dan veertig mensen naar de ruim driehonderd kilometer noordelijker gelegen tweede stad van het land, Aleppo. Aan boord zitten onder meer ambtenaren en journalisten . De luchtvaartmaatschappij vliegt als gevolg van westerse sancties al jaren niet meer naar Europa.

De buitenlandse bestemmingen van de onderneming zijn in Arabische landen, Iran en Rusland. De woordvoerder van de Israëlische premier Benjamin Netanyahu, Omer Dostri, ontkent in een post op sociaal medium 'X' de berichten dat Netanyahu onderweg zou zijn naar Caïro voor onderhandelingen over een mogelijk staakt-het-vuren in Gaza en een deal over de gijzelaars. "In tegenstelling tot de golf aan geruchten is premier Netanyahu niet in Caïro", zo klinkt het.

Gisteren meldden bronnen aan persbureau Reuters dat Netanyahu onderweg naar de Egyptische hoofdstad zou zijn en dat er mogelijk in de komende dagen al een akkoord getekend zou kunnen worden. Hamas zei in een verklaring dat een staakt-het-vuren en een deal over gijzelaars in Gaza mogelijk is als Israël stopt met het stellen van nieuwe voorwaarden. Bewijsmateriaal dat in massagraven in Syrië is gevonden, heeft volgens een internationale aanklager voor oorlogsmisdaden een " doodsmachine " blootgelegd .

Het regime van de recent verdreven Syrische leider Bashar al-Assad zou sinds 2013 meer dan 100.000 mensen hebben gemarteld en gedood. Dat zei de voormalige Amerikaanse ambassadeur voor oorlogsmisdaden Stephen Rapp dinsdag, vlak nadat hij twee massagraven in de Syrische steden Qutayfah en Najha had bezocht.

"Er zijn zeker meer dan 100.000 mensen in deze machine verdwenen en doodgemarteld", zei Rapp. "Ik twijfel niet aan dit soort aantallen na wat we in deze massagraven hebben gezien.

" Volgens de Internationale Commissie voor Vermiste Personen (ICMP) in Den Haag zijn er mogelijk 66 massagraven in Syrië . Meer dan 157.000 mensen zijn als vermist opgegeven bij de commissie.

"We hebben sinds de nazi's echt niets dergelijks gezien ", zei Rapp, die de vervolgingen leidde bij de tribunalen voor oorlogsmisdaden in Rwanda en Sierra Leone en die nu meewerkt aan het documenteren van tijdens de burgeroorlog in Syrië begane misdaden. "Van de geheime politie die mensen liet verdwijnen, tot de bewakers en ondervragers die hen uithongerden en martelden tot de dood, tot de chauffeurs van vrachtwagens en bulldozers die hun lichamen bergden: duizenden mensen werkten in dit doodssysteem." Turkse reddingswerkers hebben hun zoektocht naar overlevenden in de beruchte militaire Sednayagevangenis, of het "mensenslachthuis" van dictator Bashar al-Assad, stopgezet.

"Het hele gebouw is doorzocht en gescand en er is geen levend persoon gevonden" , heeft Okay Memis, directeur van de Turkse rampenhulpdienst (AFAD), ter plaatse aan de pers verklaard. Een team van AFAD, bestaande uit 120 reddingswerkers, begon de zoektocht in opdracht van de nieuwe Syrische machthebbers. Activisten van de Syrische Civiele Bescherming (SCD), ook bekend als de Witte Helmen , hadden eerder al een systematische zoektocht met honden en geluidssensoren uitgevoerd.

Ook zij hadden geen gevangenen of ondergrondse cellen teruggevonden. Volgens het hoofd van de Witte Helmen, Raid Al Saleh, zaten in totaal ongeveer 150.000 mensen in de Sednayagevangenis, op een dertigtal kilometer ten noorden van de hoofdstad Damascus.

De gevangenis stond onder Syriërs bekend als het "slachthuis" vanwege het brutale optreden van de bewakers en de beruchte martelmethoden. Tijdens het Assad-regime brachten mensenrechtenorganisaties de plaats ook in verband met massale buitengerechtelijke executies, vaak van burgers die zich tegen de regering hadden verzet. Op 27 november vielen verschillende rebellengroepen, onder leiding van de islamitische militie Hayat Tahrir al-Sham (HTS), het regeringsleger aan en verdreven ze president Bashar al-Assad van de macht.

Na bestorming van de gevangenis door oppositietroepen vermoedden overlevenden en familieleden dat sommige gevangenen nog steeds vastzaten in afgesloten cellen en geheime kamers. Israëlische autoriteiten weigeren nog steeds door de VN geleide hulpmissies toegang te verlenen tot het noorden van Gaza, waar ze de Palestijnse bevolking willen voorzien van essentiële middelen als water en voedsel. Dat meldt de VN-organisatie voor humanitaire hulp (OCHA) in een bericht op X.

Tussen 1 en 16 december zegt OCHA veertig keer te hebben geprobeerd gebieden in het noorden van Gaza te bereiken , waar het Israëlische leger al sinds eind september intensieve militaire operaties uitvoert. Verschillende organisaties hebben al gewaarschuwd dat in het gebied hongersnood dreigt . Van de veertig pogingen slaagden er slechts twee, zij het met door Israël opgelegde "beperkingen", aldus OCHA.

De overige 38 keer werd de missies toegang geweigerd. Volgens VN-woordvoerder Stéphane Dujarric is de nood onder de Palestijnse bevolking het hoogst in de "belegerde gebieden" Beit Lahiya, Beit Hanoun en delen van Jabalia , in het noorden van Gaza. Maar juist daar worden humanitaire missies die van plan waren om er voedsel en water te verstrekken, de toegang geweigerd door de Israëlische autoriteiten die de grensovergangen controleren, aldus Dujarric.

Een advertentie die UNRWA - de organisatie van de Verenigde Naties (VN) die instaat voor de opvang van Palestijnse vluchtelingen - linkt aan terroristen was gisteren te zien naast artikels op de sites van 'La Dernière Heure' en 'La Libre'. Dat heeft persagentschap Belga vastgesteld. De advertentie toont een gemaskerde strijder met een hoofdband met daarop 'UNRWA' en daarbij een vraag in het Engels: "Een cheque voor terroristen of voor humanitaire hulp?" Wie klikt op de link om meer informatie te krijgen, wordt naar een webpagina van het Israëlische ministerie van Binnenlandse Zaken geleid.

IPM is zich bewust van het bestaan van dergelijke advertenties, zegt CEO François Le Hodey. De boodschappen zijn "automatisch, moeilijk te stoppen en terug te vinden op veel Belgische websites", luidt het. "We hebben voor alle duidelijkheid geen overeenkomst getekend met het Israëlische ministerie.

" De Jury voor Ethische Praktijken inzake Reclame (JEP) is niet op de hoogte van de praktijken. Haar actieterrein maakt het ook niet mogelijk om een dergelijke zaak te behandelen, zegt de JEP. De activiteiten van UNRWA zijn sinds eind oktober verboden in Israël.

Het land beschuldigt werknemers van het VN-agentschap ervan deelgenomen te hebben aan de grootschalige aanval van de extremistische Palestijnse beweging Hamas van 7 oktober 2023 op Israëlisch grondgebied. De gewapende groeperingen in Syrië zullen ontbonden worden, waarna hun leden geïntegreerd kunnen worden in een staatsleger. "De strijders worden voorbereid om aan te sluiten bij het ministerie van Defensie.

Ze zullen allemaal onderworpen zijn aan de wet", zei de leider van de islamistische organisatie Hayat Tahrir al-Sham (HTS), Ahmed al-Sharaa, bij een ontmoeting met de druzische gemeenschap. Naast HTS en bondgenoten zijn in Syrië Turksgezinde en Koerdische milities en verschillende andere gewapende groepen actief. "We moeten denken als staat, niet als oppositie", zei Al-Sharaa, in een mededeling van HTS zelf.

Voor het samenleven tussen verschillende bevolkingsgroepen in het land is een sociaal contract nodig, om sociale gerechtigheid te garanderen, klinkt het. Al-Sharaa stond tot voor kort bekend onder zijn schuilnaam Mohammed al-Jawlani. HTS stelde na de val van dictator Bashar al-Assad alle soldaten van het staatsleger vrij van dienst.

Het Israëlische leger schakelde met een lange reeks aanvallen ook meer dan tachtig procent van de militaire capaciteiten van het Syrische leger uit. In een interview met het Franse persagentschap AFP herhaalt de militaire leider van Hayat Tahrir al-Sham, Mourhaf Abou Qasra, het plan om de gewapende groepen te ontbinden. Hij zegt ook dat de nieuwe machthebbers hun gezag in Syrië willen uitbreiden met de Koerdische zones in het noordoosten.

Ze "wijzen het federalisme af", luidt het. "Het Koerdische volk maakt deel uit van de Syrische bevolking." HTS vraagt het Westen tot slot om de organisatie en zijn leider van de terreurlijsten te halen.

HTS wordt door de VN, de VS en sommige Europese landen nog steeds als terroristische beweging beschouwd. Toch hebben verschillende buitenlandse delegaties al diplomatische contacten gelegd. Het staakt-het-vuren tussen Koerdische strijders en door Turkije gesteunde groepen in Syrië wordt verlengd .

Dat hebben de Verenigde Staten aangekondigd. De wapenstilstand was verlopen, maar is nu verlengd tot het einde van de week . De Amerikanen hopen het bestand ook daarna nog te kunnen aanhouden, aldus een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken.

De door de Amerikanen gesteunde Koerdische Syrische Democratische Strijdkrachten (SDF) kondigden vorige week aan weg te trekken uit Manbij en de Noord-Syrische stad te zullen overlaten aan de door Turkije gesteunde rebellen. Dat volgde op een staakt-het-vuren dat tot stand kwam in de nasleep van de val van president Bashar al-Assad. De speciale gezant van de Verenigde Naties in Syrië waarschuwt dinsdag dat het conflict er nog niet voorbij is, ondanks de val van president Bashar al-Assad.

De gezant wijst daarvoor op confrontaties tussen Koerden en door Turkije gesteunde groepen in het noorden van Syrië. Iran - een bondgenoot van de Syrische president - zegt dan weer dat het verzet met de val van Assad niet voorbij is. "De afgelopen twee weken waren er grote confrontaties voor een staakt-het-vuren was onderhandeld", aldus Geir Pedersen vanuit Syrië aan de VN-Veiligheidsraad.

"Een staakt-het-vuren van vijf dagen is nu verstreken en ik ben erg verontrust door informatie over een militaire escalatie." Hij waarschuwde dat zo'n escalatie "catastrofaal" zou kunnen zijn. De Iraanse opperste geestelijke leider Ali Khamenei waarschuwde dinsdag de VS en Israël.

Ze hebben ongelijk te denken dat "de as van het verzet" die door Teheran wordt gesteund, is ingestort met de val van Assad. "Met de ontwikkelingen in Syrië, de misdaden van het zionistische regime, de misdaden van Amerika en de hulp van anderen, dachten ze dat het afgelopen is met het verzet", aldus Khamenei. "Ze vergissen zich helemaal", zei hij in een toespraak op de Iraanse staatstelevisie.

Decennialang was Syrië een bondgenoot van Teheran en een belangrijk lid van de "as van het verzet" van gewapende groepen rond Iran, tegen Israël. Het gaat dan om de Libanese sjiitische militie Hezbollah en de Palestijnse extremistische organisatie Hamas. De Israëlische premier Benjamin Netanyahu is volgens bronnen onderweg naar de Egyptische hoofdstad Caïro om te praten over een mogelijk staakt-het-vuren in Gaza, melden bronnen aan persbureau Reuters.

Het persbureau meldt verder dat er mogelijk in de komende dagen al een akkoord getekend kan worden. Hamas zegt in een verklaring dat een staakt-het-vuren en een deal over gijzelaars in Gaza mogelijk is als Israël stopt met het stellen van nieuwe voorwaarden. De Europese Unie gaat haar diplomatieke vertegenwoordiging in de Syrische hoofdstad Damascus heropenen.

Dat heeft de hoge vertegenwoordiger van het buitenlands beleid Kaja Kallas dinsdag aangekondigd. "We kunnen geen vacuüm laten in Syrië. De EU moet aanwezig zijn ", zo lichtte Kallas de beslissing toe op sociale media.

De EU heeft volgens haar al "voorzichtig" contact gelegd met de nieuwe leiders en de civiele samenleving en gaat nu ook haar ambassade heropenen "om constructief engagement" te tonen en "input ter plaatse te krijgen". Kallas stuurde maandag al de Europese zaakgelastigde voor Syrië naar Damascus om de eerste contacten te leggen. Ook Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen zei dinsdag na een onderhoud met de Turkse president Recep Tayyip Erdogan dat de EU haar relatie met Hayat Tahrir al-Sham (HTS) moet "intensifiëren".

De opmars van de islamistische rebellengroep leidde ruim een week geleden tot de val van het regime van Bachar al-Assad. HTS staat echter op de terreurlijst van de Verenigde Naties en valt dus ook onder EU-sancties . De nieuwe leiders slaan nu een meer gematigde toon aan, maar het valt af te wachten in hoeverre ze eenmaal aan de macht die woorden in daden omzetten.

Anderzijds hopen vele lidstaten dat Syrië onder de nieuwe machthebbers opnieuw een veilig en stabiel land kan worden en dat Syrische vluchtelingen in Europa naar de heimat kunnen terugkeren. De Verenigde Naties verwachten dat een miljoen Syrische vluchtelingen naar hun land kunnen terugkeren tussen januari en juni 2025, nu het regime van Bashar al-Assad is omvergeworpen. "We voorspellen (.

..) ongeveer een miljoen Syriërs te zien terugkeren tussen januari en juni volgend jaar", aldus Rema Jamous Imseis, directrice bij het VN-vluchtelingencommissariaat UNHCR, voor het Midden-Oosten en Noord-Afrika, tijdens een perspunt in Genève.

De nieuwe leider van Syrië, HTS-leider Ahmed al-Sharaa, beter bekend als Abu Mohammed al-Jolani, wil één leger maken van alle strijders die het regime van Bashar al-Assad ten val brachten . Hij zei dinsdag dat hij de verschillende "gewapende strijdgroepen gaat ontbinden en de strijders op gaat nemen in een nationaal leger en dan zullen ze onder het ministerie van Defensie vallen". Al-Sharaa heeft de militairen van het leger van Assad al van hun functie ontheven .

Al-Sharaa leidt zelf de dominante streng islamitische strijdgroep Hayat Tahrir al-Sham (HTS). Die heeft jihadistische wortels en is slechts een van een reeks extremistische soennitische strijdgroepen die in Syrië actief zijn. Daarnaast zijn er meer seculiere groepen en veel Koerdische milities in het noorden en noordoosten.

Al-Sharaa sprak met vertegenwoordigers van de Druzen, een kleine bevolkingsgroep die zich door soennitische radicalen bedreigd voelt. De nieuwe leider zei dat er "een sociaal contract moet komen waarmee de verschillende etnische groepen samenleven". Het regime van de Syrische dictator Bashar Al-Assad heeft de afgelopen jaren letterlijk tonnen aan cash naar Rusland overgevlogen .

Dat gebeurde in de vorm van bankbiljetten van 100 dollar en 500 euro, samen goed voor een bedrag van minstens 250 miljoen. Waarvoor dat geld moest dienen, staat niet vast, maar de bank waar het belandde, levert wel een aanwijzing op. We tonen ook documenten die bewijzen dat er ook tonnen cash in de andere richting vlogen — met een héél speciaal vliegtuig.

Lees meer in dit plusartikel. De Israëlische minister van Defensie Israel Katz wil ook na een staakt-het-vuren in de Gazastrook de "controle over de veiligheid" in het kustgebied behouden . Katz schreef op sociale media dat het Israëlische leger de " volledige handelingsvrijheid" krijgt, net als op de Westelijke Jordaanoever.

Israëlische troepen dringen daar regelmatig binnen voor razzia's, ook al is de Palestijnse Autoriteit eigenlijk verantwoordelijk voor de veiligheid. "We zullen geen organisatie dulden die vanuit de Gazastrook terreur pleegt tegen Israëlische burgers. De situatie vóór 7 oktober 2023 mag zich nooit meer voordoen ", schreef Katz.

Bij het bloedbad dat Palestijnse extremisten toen aanrichtten in Israël kwamen 1.200 slachtoffers om. Er werden ook 250 gijzelaars ontvoerd naar de Gazastrook.

Het was de aanleiding van de Israëlische oorlog in Gaza. Volgens Palestijnse bronnen zijn daarbij al meer dan 45.000 doden gevallen.

De reportage ging de wereld rond, maar komt nu onder vuur. Vorige week bracht de Amerikaanse nieuwszender CNN verslag uit over een gevangene die bevrijd werd uit een Syrische cel . Op de beelden is te zien hoe zelfs de ervaren oorlogsjournaliste Clarissa Ward geëmotioneerd is door de situatie.

Syrische factcheckers hebben nu kritische vragen bij de reportage. CNN bevestigde ondertussen dat de man gelogen heeft over zijn identiteit. Lees hier meer.

.