Supermarkten komen nog steeds weg met overtreden regels statiegeld, niemand grijpt in

DEN HAAG - Supermarkten die statiegeld niet willen uitbetalen of waar je de bonnetjes alleen kunt gebruiken om boodschappen van te doen, overtreden de wet. Maar de instantie die daarop moet controleren en de organisatie die het inzamelen van afval regelt, wijzen naar elkaar en dus lijkt het erop dat supermarkten er voorlopig 'gewoon' mee wegkomen. Het is tegen de wet om klanten te verplichten hun statiegeldbon te gebruiken om aankopen te doen en deze niet uit te betalen.

Dat blijkt uit antwoorden op Kamervragen van de SP, nadat Omroep West eerdere schreef over perikelen met statiegeld bij een Haags filiaal van Jumbo. Of winkels ook verplicht zijn statiegeld contant uit te betalen, dat laat staatssecretaris Chris Jansen (PVV) voorlopig in het midden. In maart van dit jaar berichtte Omroep West over de Jumbo aan het Alphons Diepenbrockhof in Den Haag.



Daar konden klanten alleen nog maar boodschappen doen in ruil voor hun statiegeldbon , omdat er geen contant geld beschikbaar zou zijn. Een eenmalig incident, zei Jumbo toen, maar dat leek niet waar. Een maand geleden kwam de supermarkt opnieuw in het nieuws toen er een briefje werd opgehangen dat statiegeld niet altijd contant geld kon worden uitbetaald .

'Smoesjes', noemde Kamerlid Bart van Kent (SP) dat. Hij stelde Kamervragen over de kwestie. Inmiddels heeft hij antwoord gekregen.

'Het is een duidelijke uitspraak van de staatssecretaris', zegt Van Kent. 'Uitsluitend boodschappen doen in ruil voor je statiegeld mag niet, dat is nu superduidelijk. Je mag als winkelier geen beperking opleggen aan het krijgen van geld voor je flesjes.

' Over de manier van terugbetalen, zegt Jansen niks in zijn antwoord. 'Of dat contant moet of ook giraal mag, of met een tikkie, dat laat hij in het midden', zegt van Kent. Zijn partij, de SP, wil dat iedereen altijd contant kan worden uitbetaald.

'Bij onbemande inleverpunten zoals op scholen of op stations kun je dat niet eisen. Maar bij supermarkten wel, daar is altijd contant geld aanwezig. Er zijn mensen die dat geld erg hard nodig hebben om te overleven.

Vaak hebben die geen bankrekening.' Na onze berichtgeving bleek dat andere supermarkten in Nederland zich nu ook niet langer gebonden voelen om zich aan de wet te houden. Zo besloten supermarkten in Amsterdam en in Doetinchem om ook niet langer de statiegeldbonnetjes altijd (contant) uit te betalen.

Volgens de staatssecretaris met de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) handhaven dat de inzameling van het statiegeld volgens de wet gebeurt. Van Kent heeft niet de indruk dat ze dat nu goed doen. 'Ze zijn al een tijdje op de hoogte dat dit soort dingen op meerdere plekken gebeurt.

' Bij de ILT zeggen ze dat ze 'niet handhavend kunnen optreden bij supermarkten'. Want, schrijft een woordvoerder, dat komt omdat de verantwoordelijkheid hiervoor bij Stichting Verpact ligt. 'We hebben Stichting Verpact op de hoogte gebracht van het feit dat supermarkten hier de wet overtreden.

' Stichting Verpact is verantwoordelijk voor het statiegeldsysteem in Nederland. Maar, laat een woordvoerder daar weten, 'Verpact is niet verantwoordelijk voor het handelen of nalaten van elk individueel innamepunt.' Kortom, het lijkt erop dat supermarkten 'gewoon' hun gang kunnen gaan.

Als dat gebeurt, kan er volgens de staatssecretaris naar de rechter worden gestapt. Maar zouden individuele consumenten het zover laten komen als hun supermarkt er een potje van maakt? 'Nee, dat denk ik niet', zegt Van Kent. 'Daarom roep ik de ILT nogmaals op: ga handhaven en stop met naar elkaar wijzen.

Ze lezen vast mee en weten nu dat het echt niet mag. Zorg dat winkeliers de wet naleven.' Voor 1 november moet Verpact, die al een dwangsom van 30 miljoen euro boven het hoofd heeft hangen vanwege de problemen rondom het statiegeld, met een rapport komen.

Eind dit jaar buigt de minister zich erover en komt er een grote evaluatie. Van Kent hoopt dat dan ook duidelijk wordt vastgelegd dat contant uitbetalen altijd een optie moet zijn. Jumbo wil op dit moment niet reageren.

'We laten het bij onze eerdere reactie', klinkt het vanuit het hoofdkantoor..