Stroom uit zonneparken en windmolens gaat gratis het net op en dat is niet eerlijk, vindt toezichthouder

Waarom moet een consument met zonnepanelen terugleverkosten voor stroom betalen terwijl energiebedrijven zonneparken uit de grond blijven stampen? De stroom die daar wordt opgewekt gaat gratis het elektriciteitsnet op. Toezichthouder ACM wil dat ook voor deze commerciële zonneparken een soort terugleververgoeding komt. Als er één woord is dat als een lap op een rode stier werkt bij veel huishoudens is dat wel ‘ ’; ook wel terugleverboete genoemd.

Huishoudens met zonnepanelen moeten een kleine vergoeding betalen voor de elektriciteit die ze op zonnige dagen niet zelf gebruiken maar aan het net leveren. Dat kan, afhankelijk van leverancier en hoeveelheid stroom, gaan om enkele tientjes tot vele honderden euro’s. Commerciële zonnestroombedrijven met weilanden vol zonnepanelen en windmolenexploitanten betalen niets voor het op het elektriciteitsnet zetten van zonnestroom.



En dat is niet eerlijk, stelt de Autoriteit Consument en Markt. De toezichthouder wil een ‘invoedingstarief’ voor producenten van elektriciteit, vanuit de gedachte: iedereen die het elektriciteitsnet gebruikt moet er ook voor betalen, of je de stroom nu levert of afneemt. Manon Leijten, bestuurslid van ACM: ,,De kosten voor het verzwaren en uitbreiden van het elektriciteitsnet zullen de komende jaren fors stijgen.

Het is belangrijk dat die kosten eerlijk over alle gebruikers van het elektriciteitsnet worden verdeeld.’’ Netbeheer 60 euro duurder Er zijn de komende decennia vele miljarden nodig om dikkere kabels en elektriciteitsstations te plaatsen. De rekening daarvoor komt bij de consumenten en bedrijven die stroom gebruiken.

Alleen al volgend jaar is een huishouden 60 euro extra kwijt aan netbeheerskosten, een stijging van 11 procent. En dat is nog maar het begin. Nu kost het per jaar 250 euro om elektriciteit en gas via kabels en leidingen thuis te krijgen.

En dat stijgt naar 600 euro tot 800 euro per jaar in 2050. Eerder pleitte netbeheerder Enexis ervoor dat ook huishoudens met een privé-laadpaal, een warmtepomp of tientallen zonnepanelen aan de verzwaring van het energienet. ,,Het is eerlijker om mensen die kosten veroorzaken meer te laten betalen’’, stelde Enexis-directeur Han Slootweg in mei.

Ook elektriciteitsproducenten moeten er nu aan geloven, als het aan ACM ligt. Hoe hoog de tarieven worden, is nog onderwerp van studie. In 2025 wil ACM het nieuwe tarievenstelsel klaar hebben.

Er kan bijvoorbeeld een ‘locatietarief’ komen. Als er middenin de polder een enorm zonnepark komt zonder dat er klanten zijn, moeten netbeheerders stations bouwen en dikkere kabels leggen om die stroom bij de mensen te krijgen. Elektriciteit dichter bij de klanten opwekken spaart heel veel graafwerk uit.

Of er komt een tarief dat hoog is als er heel veel stroom wordt aangeboden, op zonnige uren bijvoorbeeld. Brancheorganisatie Energie Nederland ziet de winst van de aangesloten energieproducenten aangetast worden en heeft meteen een tegenonderzoek laten doen. Met als uitkomst dat de energietransitie ernstig gevaar loopt als er betaald moet worden voor het leveren van energie.

,,Dat zal leiden tot hogere prijzen voor de consument, minder investeringen in duurzame energie en een verminderde leveringszekerheid’’, aldus de branchevereniging. Enkele tientjes In het onderzoek dat ACM liet doen door CE Delft blijkt dat de nettarieven voor consumenten iets dalen als ook de producenten gaan meebetalen. Het scheelt in de rekenvoorbeelden enkele tientjes.

Maar dat wordt mogelijk weer tenietgedaan doordat duurzame projecten met wind of zonnestroom niet doorgaan als er betaald moet worden voor de levering. Dat zou een kleine stijging van de energieprijs veroorzaken, waardoor het voordeeltje weer wegvalt. De onderzoekers van CE Delft denken dat het een tijdelijk effect is en dat er op den duur wel voordeel voor de consument zal zijn.

Zonnestroom is door de terugleververgoeding en het aanstaande verdwijnen van de salderingsregeling. Er werden afgelopen zomer zo’n 80 procent minder panelen geïnstalleerd dan vorig jaar. Energie Nederland vreest dat ook zonbedrijven niet meer zullen investeren als er extra kosten komen.

30 procent zonnestroom op daken Grote producenten investeren vooralsnog volop in zonneparken; er zijn 845 bedrijven in Nederland die grootschalig zonnestroom opwekken. ,,Zo’n 40 procent van de zonnestroom in Nederland wordt opgewekt bij de huizen van particulieren, 30 procent op grote daken van bijvoorbeeld bedrijven en 30 procent via zonneweides in het landschap’’, zegt Wijnand van Hooff van Holland Solar. Energiereus Eneco werkt momenteel aan een enorm zonnepark bij Woensdrecht in West-Brabant met 88.

000 zonnepanelen. KPN wordt klant van de groene stroom om het mobiele netwerk op te laten draaien. Het zonnepark komt aan de voet van vijf windturbines.

Die combinatie van wind en stroom is gewild, want als het zonnig is waait het meestal niet zo hard en andersom. Zo is er op een maximaal aantal uren per jaar groene stroom voorhanden. Eneco heeft acht van die zonneparken en koopt ook nog zonnestroom in bij grote producenten.

Het is niet louter hosanna bij de exploitanten van zonneparken. Ook hun zonnestroom is op zonnige dagen van 11 tot 14 uur vaak geen cent waard. Exploitanten van zonneparken leveren groene stroom doorgaans op contractbasis tegen een afgesproken prijs of ze leveren tegen de uurprijs.

Als de prijs negatief wordt, kunnen ze ervoor kiezen om de schakelaar om te zetten en de installatie af te koppelen van het stroomnet. Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!.