Stilaan dringt de vraag zich op: hoe gevaarlijk is Elon Musk?

featured-image

Hij is de rijkste man ter wereld en heeft de Republikeinse presidentskandidaat Donald Trump in zijn zak. Maar wat als Elon Musk ook echt politieke macht krijgt? “Ik zou er graag bij helpen”, zo bood Musk zijn diensten aan voor Donald Trump. Ongeveer halfweg hun gesprek van twee uur ging het over hoe Amerikaans overheidsgeld verspild wordt.

Musk stelde voor om een commissie op te richten, die daarop zou toezien. Hij zei twee keer dat hij ervoor graag de handen uit de mouwen zou steken, als Trump verkozen wordt. Het is geen geheim dat Musk – baas van X, Tesla en SpaceX – een fan is van Trump.



Hij heeft eerder al publiek gezegd dat hij achter zijn presidentskandidatuur staat. Maar nu lijkt Musk dus nog een stapje verder te gaan. Hij hengelt onomwonden naar een plek in de Amerikaanse regering, als Trump verkozen wordt.

“You’d be the greatest”, sprak Trump. “Oh you would love it.” Dat Trump ervoor openstaat is niet zo verwonderlijk.

Er zijn heel wat factoren die de twee bij elkaar hebben gebracht. Eerst en vooral het geld: Musk zou via een zogenaamde political action committee, het America PAC, miljoenen pompen in de Trump-campagne. Volgens The Wall Street Journal heeft Musk gezegd dat hij van plan was elke maand 45 miljoen dollar te geven.

Musk ontkent dat het om zoveel gaat. Ook ideologisch komen ze tegenwoordig overeen. Beiden zijn ondernemers met een erg kritische kijk op migratie.

Ze zijn alle twee niet te beroerd om onwaarheden te verspreiden of olie op het vuur te gooien – vaak in grove bewoordingen. Nu is de vraag: wat als Musk effectief de politiek zou ingaan? Dat ze in Europa nu al beducht zijn voor zijn impact, bewijst de rel met Eurocommissaris Thierry Breton voorafgaand aan het interview. Die deelde een brief die hij naar Musk had verstuurd om hem te melden dat zijn bedrijf zich aan de Europese regels moet houden.

Hij leek Musk zo de mond te willen snoeren. Breton werd later teruggefloten door Commissie-voorzitter Ursula von der Leyen, maar eerder had Musk op X al van zich laten horen. Musk antwoordde onder meer met een meme uit de film Tropic Thunder .

“Take a big step back and literally fuck your own face.” Ongezien vulgaire taal tegenover een van de meest vooraanstaande leden van de Europese Commissie. Diplomatie is aan Trump noch aan Musk besteed, wat alvast een last zou zijn voor de buitenlandse relaties als ze samen in een regering zitten.

“Dit zou leiden tot heel wat EU-bashing”, zegt Amerika-kenner Willem Post (Clingendael Institute). “Trump moet weinig van Europa hebben. Maar Musk vertolkt nu ook dat gevoel.

Beiden zouden elkaar daarin versterken.” Maar er is meer. De rel met de Eurocommissaris is de laatste van een reeks incidenten met de X-baas.

Bij de rellen in het Verenigd Koninkrijk speelde nepnieuws, dat via X werd verspreid, een kwalijke rol. Musk gaf meer ampleur aan berichten van de Britse extremist Tommy Robinson, maar ging ook erg ver in wat hij zelf op het platform verkondigde. “Burgeroorlog is onvermijdelijk”, schreef hij.

Olie op het vuur gooien en het verspreiden van extremistische berichten, daar draait hij zijn hand niet voor om. Volgens techadvocate Magali Feys zijn er nog andere zaken geweest die bij ons niet het nieuws hebben gehaald. Het Braziliaanse gerecht eiste om accounts op te schorten die nepnieuws verspreidden, wat Musk naast zich neerlegde.

Musk heeft daarentegen wel al accounts geblokkeerd van gerespecteerde journalisten die over zijn socialemediaplatform berichten. Feys kan zich al één concreet gevolg inbeelden van wat er gebeurt als Musk echt een zitje zou krijgen in een Amerikaanse regering: Amerika gooit regels voor de controle op sociale media overboord. “Europa en de VS zouden op dat vlak compleet uit elkaar groeien”, zegt de techadvocate.

Ondanks zijn vaak extreme meningen, vindt Musk zichzelf niet extreemrechts. Dit kan volgens hem niet omdat hij elektrische wagens en zonnepanelen verkoopt. Die producten zijn eerder iets voor progressieven.

Trump zegt nu plots dat hij een voorstander is van meer elektrische auto’s – wat meteen laat zien hoeveel invloed Musk heeft. Achter zijn grove uitspattingen zit volgens Feys een gevoel van onaantastbaarheid dat Musk heeft. “Hij weet dat hij met zulke makkelijke uitspraken ook heel veel mensen achter zich krijgt”, zegt Feys.

“Daar is het hem volgens mij ook om te doen. Hij lijkt last te hebben van een god-complex.” Dat megalomane heeft Musk altijd gehad.

Vroeger had hij binnen de techwereld veel bewonderaars door zijn zelfopgelegde missie om de wereld via creatieve technologische innovaties beter te maken. Door zijn extreemrechtse uitspattingen zijn velen afgehaakt. Toch heeft hij nog steeds trouwe aanhangers.

In dat America PAC zitten rijke techondernemers. Qua politieke opvattingen is Musk trouwens zelf ook 180 graden gekeerd. Vroeger kwam hij als zelfverklaarde Democraat over de vloer bij Obama, nu is hij goede vrienden met Trump.

Dat hij openlijk zijn sympathie uit voor Trump is volgens Post één ding. Maar dat hij ook solliciteert naar een postje in de Amerikaanse regering baart hem zorgen. Het zou een slechte zaak zijn voor de Amerikaanse democratie, meent Post.

“In Amerika is het heel normaal dat een zakenman in de politiek gaat”, zegt Post. “Maar voor iemand als Musk zou dat verboden moeten zijn. Hij heeft bij veel grote politieke beslissingen persoonlijke belangen.

Denk maar aan belastingen voor rijken, maar ook ruimtevaart of elektrische auto’s. Heel veel macht en heel veel geld samen, dat past niet in een democratie.” Geselecteerd door de redactie.