Speechverbod

Heerlijk om te lezen dat er op het afscheidsfeestje van Mark Rutte niet gespeecht is. Dat wilde Mark niet. En hij wilde ook geen cadeautjes.

Als je iets wilde geven dan deed je dat maar aan een goed doel. De stichting van Laurentien, de Groningse aardbevingsslachtoffers of de Limburgse watersnoodpineuten. Prikten deze Rutte-gedupeerden in Scheveningen trouwens ook een vorkje mee? Verder had hij niet alleen politieke hotemetoten uitgenodigd, maar ook alle mensen die achter de schermen voor hem hebben gewerkt.



Klinkt lekker allemaal. Net als dat hij zogenaamd ouderwets op zijn fietsje kwam. Kleine tip: zou ik bij de NAVO niet doen.

Pak daar die tank maar. Ook geen tweedehands F-16. Ik zag een kleine reportage van het partijtje op tv en daarin kwamen helaas alleen de politieke bobo’s aan het woord.

Bobo’s? Nou ja, Jesse, Caroline en Sybrand. Dat niveau. Plaatselijke sterren uit de Haagse keukenkastjesdivisie.

Maar dat juist zij geïnterviewd werden vond ik ronduit jammer. Waarom nou niet de chauffeur, de werkster, de secretaris, de koffiemevrouw, de theemeneer en andere onmisbare krachten? Hoe was Mark als baas? Speelde hij dat of was hij juist een van hen? Hielp hij na de lunch met afruimen? Ik denk dat ze leuk over onze ex-premier hadden kunnen vertellen. Leuker dan die partijgebonden praatjes van zijn collega’s voor een of andere oververmoeide NPO-camera.

Maar het slimste van het feestje leek me toch wel het speechverbod. Misschien heeft hij dat wel van mij afgekeken. In mei stopte ik met optreden en dat heb ik met mijn medewerkers en ex-medewerkers ergens in Italië gevierd.

Een weekend lang gelachen en ook een beetje gehuild. De meeste gasten hadden het best lang bij me uitgehouden. Sommigen meer dan 40 jaar.

Dus er viel genoeg te mijmeren. Maar dat gebeurde niet. In elk geval niet hardop.

Ik had namelijk een officieel speechverbod ingesteld. Niemand mocht iets zeggen. Ook ikzelf niet.

En daardoor zat het tempo er lekker in. Geen zenuwachtig gestotter van iemand die niet zo goed kan lullen in het openbaar, geen opsomming van dingen die iedereen toch al jaren weet en ook geen gedraai om potjes hete brij. Gewoon niks.

Is het een idee om vanaf nu alle afscheidsspeeches sowieso te skippen? Altijd. Overal. Op afscheidsrecepties, maar ook op begrafenissen en crematies.

Gewoon verzamelen rond de kist, beetje lekkere muziek draaien, elkaar snotterend of vol binnenpret aankijken, eventueel nog de favoriete mop van de dooie herhalen en daarna lekker richting kuil of voorverwarmde oven. Hoorde laatst van een overleden meneer op wiens afscheid van deze planeet zestien mensen spraken. Zestien.

Dat lijkt mij een lange zit. Dus wat mij betreft geen toespraken. Of de speech moet spontaan en gloedvol zijn.

Zoals ik ooit meemaakte bij een oude muzikant, die behoorlijk fanatiek gedronken had, maar daarmee was gestopt toen hij 25 jaar eerder tijdens een eenzame Kerst zijn vriendin had ontmoet. Zij had hem uit de Amsterdamse goot gevist en ze hadden samen 25 prachtige jaren gehad. Op zijn begrafenis zetten wat sullige collega’s een aantal wikipediafeitjes op een rij.

Toen vertrok de stoet richting het vers gedolven graf. De grote deuren van de smakeloze afscheidsruimte zwaaiden open en net voor de kist over de drempel ging riep zijn vriendin: „Stop! Er is niet gezegd wat er gezegd moest worden!” Vervolgens snotterde zij in een oceaan van tranen, leunend en steunend op de kist, het leven van haar grote liefde onhandig en aangrijpend bij elkaar. Zonder microfoon.

Drie keer sloeg ze met haar vlakke hand keihard op de kist. Niet geregisseerd, maar de mooiste dialoog ooit. Hier kon Shakespeare een puntje aan zuigen.

Dagelijks gaan haar woorden door mijn hoofd. Soms zomaar terwijl ik weemoedig langs het strand loop. Ze eindigde met het simpele zinnetje: „En nu mag je weg!” Twee jaar later overleed ze zelf van verdriet.

Dat zijn de speeches die ik wil horen. Of gewoon niks. Daarom had onze Mark dat slim bekeken.

Heel slim zelfs. Het scheelde in elk geval veel jokkebrokken..