‘Silo’, weer een maatgevende serie van Apple

Hoe lang zou het ongeveer duren voordat zo’n plastic PEZ-snoephoudertje vergaat? Zo’n rechthoekig buisje met het hoofd van een stripfiguur waarin precies een rolletje snoepjes past, die je er dan één voor één kunt uitklikken? Het is een vraag die in mijn achterhoofd zeurt sinds zo’n snoephouder opdook in de tweede aflevering van de post-apocalyptische serie Silo . Hoe kwam het daar in die ondergrondse bunker? En vooral: hoe lang lag het daar al? Silo is een nieuw bewijs dat Apple TV+ momenteel de toonaangevende series heeft. Denk maar aan de overweldigende ontvangst voor het tweede seizoen van Severance vorige week.

Naar Netflix ga je voor de veelheid, naar Apple TV+ voor de kwaliteit die ontstaat als makers creatieve vrijheid krijgen. Vijf jaar nadat de streamingdienst zijn intrede deed, behaalden Apple-producties vorig jaar een recordaantal van 72 nominaties bij de Emmy Awards, de belangrijkste prijzen van de Amerikaanse televisie-industrie. Op dezelfde dag dat Severance 2 begon, werd het tweede seizoen van Silo afgesloten met een cliffhanger van jewelste.



Tijd om de serie te bingen en op zoek te gaan naar clues. Niet alleen wat betreft het eendje bovenop dat PEZ-houdertje, al is dat wel een voorbeeld voor hoe ingenieus de world building en het production design van deze serie de plot naar een hoger niveau tillen. Silo is om meer redenen een opmerkelijke serie, over een samenleving van ongeveer tienduizend mensen in een ondergrondse stad van 144 verdiepingen.

Ze is gebaseerd op de boekenreeks die de Amerikaanse schrijver Hugh Howey sinds 2011 uitgaf in eigen beheer. Mensen leven ondergronds, buiten zou het te gevaarlijk zijn. Daarbij moet je onvermijdelijk ook denken aan totalitair bestuurde samenlevingen die mensen tegen alle prijs binnen wíllen houden.

Dat heeft natuurlijk met macht te maken. Die is in handen van een burgemeester, een rechter, een sheriff en het hoofd van de IT-afdeling. Aha.

Nog een aanwijzing. Ze hebben computers, maar die zijn eruit als bakbeesten uit de jaren zeventig. Net als veel van de artefacten en verboden relieken trouwens: het is alsof de wereld ergens halverwege de vorige eeuw is stil komen te staan.

Wanneer het verhaal zich afspeelt, is niet meteen duidelijk. Er is sprake van een voortijd, en van een opstand die 140 jaar eerder is neergeslagen. De serie begint met een flashback, maar geeft de toeschouwer zelden meer voorkennis van de personages.

Er is door de architecten van de silo goed nagedacht over heel veel praktische zaken, zoveel is duidelijk. Dit is niet zomaar een schuilkelder uit de Koude Oorlog. Al in de tweede aflevering zien we plantenkassen en koeienstallen, er wordt gesproken over mijnen en helemaal onder op voedselketen ontmoeten we de mecaniciens die een immense generator aan de praat houden en allerhande apparatuur repareren.

Dat kunnen allemaal hints zijn. Wat betreft de plot is de serie een gigantische escape-room. Alles doet ertoe, zelfs de openingstitels waarin de silo wordt voorgesteld als een boor, een slakkenhuis, een trapgat en een dna-slinger.

Uit de herrie in de buik van deze verticale Ark van Noach komt hoofdpersoon Juliette, een onverschrokken en koppige monteur, die pas kan nadenken als haar handen iets te repareren hebben. Ze schopt het tot sheriff nadat de vorige vrijwillig naar buiten is gegaan. Dat is ook al zo’n gek ritueel.

Mensen mogen naar buiten als ze dat willen. Ze moeten het alleen nadrukkelijk zeggen. Vanaf dat moment is er geen weg meer terug: ze staan buiten de bescherming van de wet.

Dan worden ze in een soort ruimtepakken gehesen, hun broekspijpen en mouwen dichtgeplakt met zilverkleurig tape. Met een stukje staalwol worden ze geacht de lens van een soort periscoop schoon te poetsen. Maar zien de bewoners op hun schermen wel hetzelfde als wat deze verstotenen zien? Silo is niet zozeer speculatief waar het futuristische vindingen aangaat, maar door de bloedspannende wat-als-scenario’s die de verhaallijn presenteert.

Heel erg vergelijkbaar met Severance overigens, maar dan niet op psychologisch, maar op sociaal gebied. Door het hoofd van de IT-afdeling aan de trias politica toe te voegen, en de mogelijkheid dat de hoofden van de wetgevende, de uitvoerende en de rechtsprekende macht hun eigen opvolgers (‘schaduw’) mogen kiezen, ontstaat een speelveld om te ontdekken wat er gebeurt als de machten elkaar niet controleren en in evenwicht houden. De IT-afdeling staat misschien voor kennis, en misschien voor informatie, en dus ook voor desinformatie.

Tim Robbins als hoofd Bernard speelt zijn rol als een vriendelijke Paulus de Boskabouter, een oudere leraar, een vaderfiguur van wie het nog maar te bezien valt of hij is te vertrouwen. Hoewel er geen aanwijzingen zijn dat er in de voortijd sprake is geweest van een technologische wipe-out, heeft het iets verontrustend en geruststellend dat de mensen die echt iets kunnen, weten te overleven. En hoe strijdig dat is met de in een ‘Pact’ neergeslagen wens van de stichters om het verleden, en daarmee de kennis en ervaring, uit te wissen.

Kennis is niet alleen macht, het is ook de grootst mogelijke vorm van verzet, lijkt Silo te leren..