Senaat wil kabinet dwingen tot ‘plan B’ als alternatief voor de ‘asielcrisis’, Schoof wil nog van geen wijken weten

De senaat geeft met de aangenomen motie een belangrijk signaal af: de manier waarop het kabinet zonder “zorgvuldige wetsbehandeling” allerlei maatregelen wil nemen om de asielinstroom terug te dringen, ziet een meerderheid van de Eerste Kamer niet zitten. Het kabinet wil daarvoor het staatsnoodrecht gebruiken, waardoor het parlement niet vooraf om instemming hoeft worden gevraagd. Het kabinet heeft, zei Schoof, “geen alternatief parcours” uitgestippeld voor het inperken van de asielinstroom.

Het blijft geloven in de gekozen aanpak: het uitroepen van een ‘asielcrisis’. Schoof is dan ook niet van plan om de ‘noodknop’ onder druk van de senaat nu al los te laten, zei hij dinsdag tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen in de Eerste Kamer. In zijn eerste Algemene Beschouwingen in de senaat zei de premier “er vanuit te gaan” dat het kabinet de noodrechtprocedure “kan uitvoeren tot het tegendeel is bewezen”.



Alleen als een meerderheid van de Eerste Kamer om een andere route vraagt, is Schoof bereid om dat vrijdag “te bespreken” in de ministerraad. Dat gebeurde, na nachtelijke stemmingen na een volle dag debatteren. Toch kan het kabinet die meerderheid negeren.

De Eerste Kamer blokkeert de door het kabinet gekozen route namelijk niet. In de motietekst wordt het kabinet enkel verzocht om de uitspraak van de senaat “mee te wegen” in de besluitvorming. Daarmee lijkt de motie niet meer dan gespreksstof voor de wekelijkse kabinetsvergadering te worden.

Schoof beloofde er wel “zorgvuldig” mee om te gaan. ,,Lichtvaardige besluitvorming past hier niet.” SGP en CDA willen dat het kabinet ‘parallel’ aan de noodwet óók aan een spoedwet gaat werken.

Die oproep deed VVD-partijleider Dilan Yesilgöz eerder ook al in de Tweede Kamer. Haar partijgenoot in de senaat, Edith Schippers, zei in het debat daarmee eens te zijn. Toch stemde de VVD-fractie tegen.

Die motie haalde geen meerderheid. Net als de Algemene Beschouwingen in de Tweede Kamer werd het debat dinsdag in de senaat gedomineerd door asiel. GroenLinks-PvdA-fractieleider Paul Rosenmöller vindt dat de noodrechtprocedure die het kabinet wil volgen in deze situatie “niet gerechtvaardigd” is.

Volgens de Vreemdelingenwet kan dat alleen bij “buitengewone omstandigheden”, zoals een pandemie of oorlog, aldus Rosenmöller. Die zijn er nu niet, stelt ook ChristenUnie-fractieleider Tineke Huizinga. ,,Als er sprake is van buitengewone omstandigheden, dan is iedereen daar wel van doordrongen.

” Het kabinet ‘zoekt’ volgens haar nog naar ‘een dragende motivering’ om toch een asielcrisis te kunnen uitroepen. Binnen de coalitie van PVV, VVD, NSC en BBB zorgt dat voor discussie . Nicolien van Vroonhoven, invalfractieleider van NSC nu Pieter Omtzigt overspannen thuis zit, zei al eerder er ‘een hard hoofd’ in te hebben dat het kabinet de motivering sluitend krijgt.

De andere coalitiepartners stellen dat de omstreden noodrechtprocedure nu eenmaal zo is afgesproken. PVV-fractieleider Alexander van Hattem meent dat die route ook gerechtvaardigd is. ,,Er ís gewoon een asielcrisis”, vindt hij.

,,Het water staat ons aan de lippen, we kunnen niet anders.” Hij wees erop dat een spoedwet formeel niet bestaat. ,,Als één partij de wet niet snel wil behandelen, verdwijnt de veronderstelde spoed als sneeuw voor de zon.

” De wetsbehandeling kan dan “zo een jaar of twee duren”. D66-fractieleider Paul van Meenen vatte de bezwaren van Van Hattem tegen een spoedwet samen als “democratie is een hoop gedoe”. De PVV’er wuifde dat weg als “D66-onzin”.

,,Mij een dictatuur in de schoenen schuiven is gewoon kwalijk.” Van Hattem benadrukt dat de huidige “democratisch vastgestelde” Vreemdelingenwet de mogelijkheid biedt om een asielcrisis uit te roepen. Volgens premier Schoof is een spoedwet binnen “een paar maanden” wel mogelijk, maar zal het “een tour de force” worden.

Ook wordt volgens hem de mening van de senaat “absoluut meegewogen” in de “afweging die het kabinet maakt”. Afgelopen vrijdag zei Schoof dat de ministerraad er uiterlijk 25 oktober een besluit over neemt. Al onze podcasts vind je op ad.

nl/podcasts . Bekijk hier al onze video’s over de politiek:.