Schoof wist pas een dag van minister Klevers Oeganda-plan

Schoof wist pas een dag van minister Klevers Oeganda-plan Premier Dick Schoof was pas woensdag op de hoogte van het idee van minister Klever om afgewezen asielzoekers op te vangen in Oeganda. Toch noemde hij het op de Europese top van donderdag ‘een serieus idee’. Het plan om uitgezette asielzoekers naar Oeganda te brengen, is nog nooit besproken in de ministerraad.

Sterker nog: Schoof hoorde er pas van op woensdag, maar besprak het donderdag al in Brussel. Schoof beleefde donderdag zijn debuut op een Europese top. Hij belegde meteen een bijeenkomst met Denemarken en Italië, twee landen die experimenteren met nieuwe vormen van asielopvang.



Schoof noemde ook een Nederlands plan: daar wordt, zoals hij zei, serieus gedacht over het inrichten van een terugkeerhub in Oeganda. Daar kunnen afgewezen asielzoekers heen worden gebracht, voor ze naar hun land van herkomst worden verplaatst. Het plan moet nog worden uitgewerkt, zei hij er wel bij.

Er was bij zeker zes landen grote belangstelling. Hongarije, Cyprus, Malta, Slowakije, Oostenrijk en Tsjechië kwamen luisteren naar wat hij te vertellen had. Achteraf bleek: veel was dat niet.

“Ik weet het zelf pas een dag”, zei Schoof toen hij de Europese top verliet. Het is nogal een contrast met zijn medesprekers. De Italiaanse regeringsleider Giorgia Meloni is al begonnen met het behandelen van asielaanvragen in Albanië, de Deense Mette Fredriksen is ver gevorderd met plannen om veroordeelde asielzoekers over te brengen naar een gevangenis in Kosovo.

Toch vindt Schoof het logisch dat hij de onuitgewerkte gedachte meenam naar Brussel: “Ik constateer dat dat idee past binnen de lijn die Europa heeft. Ik heb ook op geen moment kennis genomen van verbazing bij de regeringsleiders”, zei hij. De top, die officieel ging over meer dan alleen migratie, was onverwacht snel afgelopen.

De regeringsleiders lagen niet met elkaar overhoop: ze besloten eensgezind dat de Europese Commissie alle mogelijkheden moet onderzoeken die er zijn om meer grip op migratie te krijgen. “We hebben met elkaar geconstateerd dat er een soort momentum is om vervolgstappen te zetten”, zei Schoof. Die moeten leiden tot minder instroom en meer terugkeer van mensen die niet mogen blijven.

In de conclusies besloten de regeringsleiders dat alle beschikbare middelen moeten worden ingezet om het percentage mensen dat na een afwijzing terugkeert, te vergroten. Dat staat nu op twintig procent. Het is, zeggen de regeringsleiders, ‘een urgente kwestie’.

Het onderzoeken van nieuwe manieren om migratie tegen te gaan of te voorkomen, waaronder het Nederlandse Oeganda-idee, moet in aanmerking worden genomen. De regeringsleiders hadden daarbij wel één voorwaarde: het moet wel binnen de Europese en internationale wetten passen. Tot concrete nieuwe stappen kwam het niet, omdat regeringsleiders die niet nemen.

Eerst moet de Europese Commissie plannen maken en uitwerken, en het wachten is nog even tot de nieuwe Commissie is geïnstalleerd. De Europese Commissie voelt duidelijk de toegenomen druk vanuit de lidstaten. Niet alleen schoof Commissievooriztter Ursula von der Leyen aan bij het overleg dat Nederland met Italië en Denemarken had georganiseerd, Von der Leyen zei na afloop van de top ook dat de bestaande afspraken wat haar betreft in versnelling kunnen worden gebracht.

Premier Schoof verwacht dat de veranderende sfeer in Europa uiteindelijk ertoe zal leiden dat er minder migranten naar Europa komen. Maar, ook al is de sfeer nu anders: “Dat zal niet meteen volgende maand zijn”, zegt hij. Alle andere regeringsleiders trekken in groepjes naar een Europese top.

De partijloze Dick Schoof heeft geen politieke familie. Die moest, donderdag voor het eerst, alleen naar Brussel..