SCHENKER Key 17 Pro (M24) review - ultrasnelle dubbele Thunderbolt 5-aansluitingen en i9-14900HX vermogen

Schenker's 2024 update voor de Key 17 Pro werkstationklasse laptops komt met een CPU-upgrade en een paar indrukwekkende toevoegingen. De nieuwste werkstationversie heeft hetzelfde Clevo-chassis als het model van vorig jaar, maar vervangt de i9-13900HX door de snellere i9-14900HX die momenteel nog steeds de snelste mobiele oplossing van Intel is. Schenker heeft ook het volgende toegevoegd Wi-Fi 7 ondersteuning en twee Thunderbolt 5 poorten, elk met 80 Gbps bandbreedte, en deze functies kunnen gemakkelijk aan de profs worden toegevoegd.

Hoewel het RAM-geheugen en de opslag hetzelfde zijn als bij de vorige variant, leveren ze nog steeds geweldige prestaties. De RTX 4090 mobiele GPU is altijd een geweldige toevoeging, maar uit onze tests blijkt dat de implementatie van Schenker niet de beste is die er is. Over het algemeen zijn de prestaties geweldig.



Wat de nadelen betreft, heeft Schenker het koelsysteem niet verbeterd, dat nog steeds lawaaierig is, vooral in het prestatieprofiel, zelfs bij gemiddelde belasting. De Control Center-app maakt aangepaste ventilatorcurves mogelijk, maar die moeten per toepassing worden ingesteld. Een achteruitgang ten opzichte van de versie van vorig jaar is de batterijduur, die aanzienlijk korter lijkt, ook al heeft hij dezelfde capaciteit van 99 Wh.

Hierdoor kan de Key 17 Pro M24 gebruikt worden als desktopvervanger of hooguit in hybride workflows. Het 4K IPS-scherm is helder genoeg, maar het contrast en het zwartniveau lijken laag voor dit prijspunt, plus de meegeleverde 1080p webcam is nogal middelmatig. De geteste configuratie kan direct bij Bestware worden besteld voor 4273 Euro .

Schenker adverteert de Key 17 Pro (M24) als een high-end werkstation, dus onze tests zullen dit weerspiegelen. Eerder hebben we de E23-versie als gaming laptop, maar met de upgrade naar de i9-14900HX CPU wordt de M24 variant nu aanbevolen als werkstation. We konden het echter niet alleen opnemen tegen werkstations, omdat de Key 17 Pro wordt aangedreven door de RTX 4090 GPU en niet door een professionele GPU.

De gekozen concurrenten zijn dan ook gaming laptops met een RTX 4090 en vergelijkbare of dezelfde CPU's. Het chassis lijkt ongewijzigd te zijn ten opzichte van de vorige versie, met dezelfde Clevo barebone. Naast de krachtigere CPU introduceert de M24 echter enkele belangrijke upgrades, zoals Wi-Fi 7 en twee Thunderbolt 5-aansluitingen.

Met de geüpgradede CPU en nieuwe toevoegingen krijgt de batterij van de M24 helaas een klap en gaat deze niet zo lang mee als die van de E23. Het systeem is gebouwd op een barebone, geleverd door Clevo, die ook werd gebruikt met de Eurocom laptop die we hebben meegenomen voor de prestatievergelijking. Dankzij een gemakkelijk verwijderbare achterplaat kunnen RAM en opslag worden geüpgraded wanneer dat nodig is.

Op het gebied van connectiviteit maakt de Key 17 Pro indruk met een solide, toekomstbestendige poortenselectie en up-to-date internetsnelheden. Dit is een van de weinige modellen die twee Thunderbolt 5 aansluitingen aan de rechterkant biedt, elk met volledige 80 Gbps bandbreedte. Helaas is de 120 Gbps boost optie niet beschikbaar, omdat de Nvidia RTX 4090 en Intel's iGPU beperkt zijn tot DP 1.

4 / HDMI 2.1 snelheden. Toch kan de dubbele bandbreedte van 80 Gbps goed gebruikt worden met PCIe 5.

0 externe SSD's. Aan de linkerkant bevinden zich twee USB-A 3.2 Gen 2 poorten (slechts één met stroomvoorziening), samen met mic-in of S/PDIF optische en hoofdtelefoon uit audio-aansluitingen.

De achterkant bevat een voedingsaansluiting, LAN-aansluiting en HDMI 2.1 volledige bandbreedte plus mini DisplayPort 1.4a video-uitgangen.

De internetverbinding is snel, met een 5G-verbinding die 900+ Mb/s haalt, terwijl de 6G-snelheden tot de hoogste behoren die we getest hebben, met tot 1,7 Gb/s in ontvangstmodus. Aangezien dit een 17-inch laptop is, heeft het een volledig toetsenbord met numeriek toetsenblok en pijltjestoetsen. Het chiclet-mechanisme zorgt voor een gemiddelde aanslag, wat voldoende typervaring biedt.

Het geteste model werd geleverd met een Duitse indeling, maar Schenker biedt andere Europese indelingen en de VS NL standaard aan. Toetsen hebben per-pixel RGB verlichting die aangepast kan worden in de speciale Control Center app. Het touchpad is met 150 x 90 mm groot genoeg en voelt zijdezacht aan dankzij een innovatief oppervlak dat het glijden verbetert.

Het is ook voorzien van palmherkenning die onbedoelde invoer helpt voorkomen wanneer de onderkant van de handpalmen op het touchpad rust. Het geteste apparaat is uitgerust met het 3840 X 2160 IPS LCD-scherm van BOE. Het heeft een maximale verversing van 144 Hz en ondersteunt G-SYNC.

Er is ook een 2560 X 1440 240 Hz 300 nit variant. de sRGB-kleurweergave is inderdaad 99% zoals geadverteerd, maar het DCI-P3-gamma is 93% in plaats van de geadverteerde 99%. Door de niet-glanzende coating lijdt het contrast enigszins, met een licht verhoogd zwartniveau van 0,54 cd/m2.

Het helderdere scherm compenseert echter het lagere contrast. De kleurnauwkeurigheid uit de doos is wat minder en we konden dE terugbrengen van 3,81 naar 2,54 voor het DCI-P3-gamma. De responstijden zijn met 11,6 ms goed voor algemeen gebruik en het maken van content, maar kunnen met 11,6 ms wat traag zijn voor snelle schietspellen.

PWM of schermflikkering werd niet waargenomen. De standaard grijswaarden zijn naar blauw verschoven, waardoor de gemiddelde deltaE naar 5,4 daalt. Door te kalibreren voor DCI-P3 met de X-Rite i1Pro 3 colorimeter werd de deltaE verlaagd naar 2,8, maar blauwe, rode en in mindere mate violette tinten blijven enigszins afwijken, waardoor het beeldscherm wellicht niet aan te raden is voor het maken van inhoud die nauwkeuriger kleuren vereist.

Het resulterende gekalibreerde ICM-profiel kunt u hierboven gratis downloaden. De kijkhoeken zijn in lijn met andere IPS-schermen, wat betekent dat het contrast buiten de as begint te verschuiven. Desondanks zijn IPS-schermen in dit opzicht nog steeds beter dan TN- en VA-panelen, die tegenwoordig toch niet zo populair zijn bij laptops.

De gelijkmatigheid van de achtergrondverlichting vertoont een matige bloeding in de bovenhoeken. Helaas helpt de matte afwerking niet al te veel bij gebruik buitenshuis, omdat het direct of indirect licht aanzienlijk verspreidt. De maximale helderheid van 500+ nit helpt echter wel bij indirect zonlicht.

De prestatietests werden uitgevoerd met het "performance" profiel dat geactiveerd is in de speciale control center toepassing. Dit profiel gebruikt maximale TDP, boost klokken en ventilatorsnelheden. Onze gecombineerde CPU-prestaties laten zien dat Schenker's i9-14900HX implementatie de op één na snelste is van alle geteste Intel-modellen, met 4% achterstand op de Eurocom en 2% voorsprong op de Aorus.

Zoals verwacht ligt de AMD Ryzen 9 7945HX3D aanzienlijk voor op het Intel-pakket met minstens 10%, ook al zijn de single core prestaties meestal inferieur aan die van alle Intel CPU's. In de Cinebench R15 throttling-lus begint de Schenker i9-14900HX op ongeveer hetzelfde niveau als de Eurocom-implementatie, maar daalt in de volgende twee runs met 15% en is dan het enige model dat stijgende en dalende variaties vertoont voor de rest van de lus, wat aangeeft dat de turbomodus niet al te goed is afgestemd op efficiëntie. De CPU-prestaties op de batterij nemen met minstens 66% af in de Cinebench R23 test en dit geldt ook voor de GPU-prestaties.

Vergeleken met de andere twee i9-14900HX lijkt de Key 17 Pro het snelste Intel-model te zijn in PCMark 10, maar de AMD Ryzen 9 7945HX3D op de Asus-laptop ligt maximaal 10% voor. De oudere i9-13900HX op het Aorus model is verrassend sneller met een kleine marge vergeleken met de Zbook Fury i9-14900HX. Het Kingston DDR5-5600 RAM op het Schenker model bleek echter gemiddeld het snelst.

Het verovert de eerste positie in de AIDA64 geheugenkopieer- en geheugenschrijftests, terwijl het de tweede plaats inneemt voor geheugenlezen en de derde voor latentie. Schenker's Key 17 Pro M24 heeft de op één na hoogste latency van alle i9-14900HX implementaties in deze vergelijking, hoewel deze niet significant hoger is omdat de betere implementaties slechts in het 1000 microseconden bereik zitten. De i9-13900HX van Gigabyte en de i9-14900HX op de Zbook Fury zien er aanzienlijk slechter uit met 11000 - 12000+ microseconden latency.

Latencymon suggereert dat 1,9K μs latentie te hoog is voor real-time audio in combinatie met andere taken, dus dit zou een negatieve invloed kunnen hebben op het maken van content zoals videobewerking. Toch laat het afspelen van 4K@60 fps video van Youtube geen dropped frames en relatief laag CPU-gebruik zien. Samsung's 990 Pro PCIe 4.

0 1 TB SSD komt gemiddeld sneller naar voren in vergelijking met alle andere SSD modellen behalve de Corsair MP700 , wat een PCIe 5.0 oplossing is. De SSD van Samsung is ook 14% sneller dan het gemiddelde van andere laptopmodellen die ermee zijn uitgerust.

In de throttling-lus vertoont de Samsung 990 Pro geen significante variaties, de eerste paar runs buiten beschouwing gelaten, hoewel de maximale snelheid een paar % lager lijkt te liggen in vergelijking met de andere PCIe 4.0 SSD's. De algehele gamingprestaties plaatsen de Schenker RTX 4090-implementatie op de laatste plaats, waarbij de achterstand op de snelste Intel-gebaseerde concurrenten wederom niet al te groot is (maximaal 9%).

De op AMD gebaseerde Asus-laptop is echter 16% sneller. Een vreemd gedrag wordt waargenomen in de Cyberpunk 2077 1080p ultra 30 minuten durende run, waar de Schenker RTX 4090 om de 5 minuten of zo zakt naar sub-20 fps, hoewel de gemiddelde fps boven de 100 blijft. Daarnaast worden de GPU-prestaties drastisch verlaagd in batterijmodus.

De Furmark-stresstest registreert bijvoorbeeld gemiddeld slechts 30 fps, terwijl hij met aangesloten netadapter 581 fps registreert. Ook Cyberpunk 2077 1080p ultra en Fire Strike draaien op ongeveer 30 fps op de batterij. De GPU-prestaties dalen ook behoorlijk wanneer het vermogen wordt beperkt tot de gebalanceerde (entertainment) of energiebesparende (stil) modus, zoals blijkt uit de Fire Strike benchmark.

Bij stationair toerental en gemiddelde belasting is de koeloplossing van Schenker relatief stiller vergeleken met de andere koelsystemen. Eén ding dat opvalt bij stationair draaien is dat de ventilatoren blijkbaar een heel licht gejank laten horen. Het probleem is dat zodra we overschakelen naar de prestatiemodus met automatische ventilatorsnelheden, de ventilatoren altijd op maximum draaien, zelfs als de belasting niet zo hoog is.

In dit geval blijkt het koelsysteem het luidst te zijn met een verbazingwekkende 62,14 dBA. Het Eurocom-model volgt op de voet, aangezien dit in wezen hetzelfde Clevo-chassis heeft dat door Schenker wordt gebruikt. De andere modellen zijn aanzienlijk stiller met maximaal 54 dBA bij maximale ventilatorsnelheden.

De gemiddelde temperaturen variëren slechts licht tussen inactiviteit en belasting aan de kant van het toetsenbord. Het trackpadgebied blijft onder huidtemperatuur, terwijl het toetsenbord warmer wordt in het midden en de linkerbovenhoek. Aan de andere kant is de onderkant iets warmer in inactieve modus, maar de temperaturen bereiken meer dan 60°C in het bovenste en middelste gedeelte, dus het is niet echt schoot-vriendelijk.

Vergeleken met de andere geteste modellen lijken de temperaturen bij inactiviteit en belasting aanzienlijk hoger. Thermische beelden laten zien dat de achterste en laterale ventilatieopeningen de heetste plekken hebben. De temperaturen op de voeding variëren slechts licht tussen belasting en inactiviteit en komen niet boven de 40°C.

Bij maximaal volume resoneren sommige midden- en hoge frequenties met het chassis. De lage tonen zijn niet echt uitgesproken omdat er geen subwoofers bij het geluidssysteem zijn inbegrepen. Het stroomverbruik in ruststand is met ongeveer 40 W aanzienlijk hoger dan alle modellen in deze vergelijking.

Dat is bijna het dubbele vergeleken met de vorige generatie i9-13900HX en AMD's Ryzen 9 7945HX3D. Het verbruik bij volledige belasting is echter gemiddeld het op één na laagste. Het begint bij 300 W, maar daalt na enkele minuten tot ongeveer 200 W.

Daarentegen varieert de i9-13900HX op het Aorus-model enorm in volledige belasting. In de Cyberpunk 2077 1080p ultra 150 nit test registreert de Key 17 Pro het hoogste verbruik van gemiddeld 274 W. In de externe monitortests is het idle-verbruik zoals verwacht iets lager (29 W), maar Cyberpunk 2077 1080p Ultra verbruikt iets meer (280 W).

Ondanks de royale capaciteit van 99 Wh doet de batterij van de Key 17 Pro het niet goed ten opzichte van de andere modellen. Onder Wi-Fi-webbrowseromstandigheden bij 150 nits gaat de batterij slechts 203 minuten mee, terwijl de andere modellen een looptijd hebben die varieert tussen 40% en 96% langer. Bij volledige belasting gaat de Key 17 Pro 64 minuten mee, de op één na laagste looptijd, terwijl de batterij in Cyberpunk 2077 1080p ultra 150 cd-omstandigheden slechts 3 minuten langer meegaat.

Dit model lijkt te zijn ontworpen als desktopvervanger, niet als mobiel apparaat. Het mobiele werkstation Key 17 Pro van Schenker van dit jaar maakt indruk met uitstekende connectiviteitstoevoegingen zoals twee ultrasnelle Thunderbolt 5-poorten en Wi-Fi 7-snelheden. De Intel i9-14900HX en Nvidia's RTX 4090 bieden geweldige prestaties, maar niet helemaal op hetzelfde niveau als de concurrentie.

Opvallende minpunten zijn het lawaaierige koelsysteem en de vrij korte batterijduur..