Russische gaspijplijn die via Oekraïne naar Europa gaat, is dicht: dit raken beide landen aan inkomsten kwijt

Rusland levert niet langer gas aan Europa via Oekraïense pijpleidingen. Een in 2019 getekende overeenkomst tussen de Russische en Oekraïense staatsenergiebedrijven voor de doorvoer van gas liep tijdens de jaarwisseling af. Met het koude winterweer op komst moet Europa het nu stellen zonder deze leveringsbron, die goed was voor ongeveer 5 procent van de totale Europese gasvraag.

De Europese gasprijs is donderdag verder opgelopen tot het hoogste niveau in ruim een jaar tijd. De prijs voor gas voor levering in februari noteerde donderdagochtend op de gasbeurs in Amsterdam kortstondig op 51 euro per megawattuur, het hoogste niveau sinds oktober 2023. Op de laatste dag van 2024 liep de prijs voor de brandstof al op tot 50 euro, in aanloop naar de stopzetting van de Russische leveringen.



Dat was het hoogste niveau van het jaar. De gasprijs is inmiddels weer wat teruggevallen. Hij noteerde tegen het einde van de ochtend op ruim 49 euro.

Energiestrateeg Florence Schmit van Rabobank voorspelde eerder al dat de beëindiging van de overeenkomst tussen Rusland en Oekraïne in januari voor een korte piek in de gasprijs zou zorgen. Het einde van de deal valt samen met voorspellingen voor temperaturen onder het vriespunt in sommige Europese landen, wat de vraag naar gas voor verwarming zal doen toenemen. In Slowakije, een van de landen die het zwaarst worden getroffen door de afsluiting van Russisch gas, kan het kwik tegen half januari dalen tot min 7.

De Slowaakse premier Robert Fico waarschuwde al voor "drastische gevolgen" voor Europa. Zijn land loopt honderden miljoenen euro's mis door het wegvallen van inkomsten uit het doorsluizen van Russisch gas vanuit Oekraïne naar de EU. Ook verwacht hij dat de Europese energieprijzen als gevolg hiervan verder omhooggaan.

De Europese Commissie benadrukte woensdag dat er voldoende alternatieven zijn om gas dat niet uit Rusland komt, naar het midden of oosten van Europa te leiden via andere routes. Hoewel het onwaarschijnlijk is dat Europa deze winter zonder gas komt te zitten, wordt het mogelijk wel moeilijker om de voorraad voor het volgende stookseizoen aan te vullen. Door het koude weer neemt de gasvoorraad in het snelste tempo af sinds 2021.

"Er is een toenemend risico dat de EU de winter verlaat met een lage gasvoorraad, waardoor het duurder wordt om deze aan te vullen", zei analist Arne Lohmann Rasmussen van Global Risk Management. Dit kost het einde van de gaspijplijn naar Europa Rusland en Oekraïne Persbureau Reuters in december dat de Russische economie alleen al in 2024 bijna vijf miljard euro zou verdienen met de doorvoer van gas via Oekraïne. Kiev kreeg afgelopen jaar naar schatting tussen de 775 miljoen euro en 970 miljoen euro voor het beschikbaar stellen van de pijpleidingen.

Oekraïne heeft maandenlang aangegeven dat het de overeenkomst op 1 januari 2025 wilde laten aflopen en heeft dat dreigement nu waargemaakt. "Toen Poetin meer dan 25 jaar geleden aantrad als president van Rusland, werd er meer dan 130 miljard kubieke meter gas per jaar naar Europa doorgevoerd via Oekraïne", schreef de Oekraïense president Volodymyr Zelensky op nieuwjaarsdag . "Vandaag is dat 0 en dat is een van de allergrootste nederlagen voor Moskou.

" Volgens de Oekraïense minister van Energie Herman Halushchenko is de doorvoerdeal opgeschort vanwege . De nu beëindigde overeenkomst tussen Rusland en Oekraïne legde de complexiteit van de oorlog en de politieke gevolgen in Europa bloot. Landen in de Europese Unie die wapens leverden aan Oekraïne en aan Moskou sancties oplegden, worstelden om minder afhankelijk te worden van Russische energie.

En terwijl er elke week duizenden jongemannen stierven tijdens bittere gevechten in Loehansk, Donetsk, Charkiv en Koersk, vloeide er gas door diezelfde gebieden. Tegelijkertijd verdienden zowel Kiev als Moskou daaraan. Oekraïne voert al sinds de val van de Sovjet-Unie Russisch gas door naar Europa.

Europese afnemers waren in eerste instantie bang dat ze geen alternatieven gevonden zouden hebben op het moment dat de deal af zou lopen. Maar de Europese Unie liet in maart weten dat in 2023 nog maar van al zijn gas uit Rusland kwam, tegen veertig procent in 2021. De Verenigde Staten en Noorwegen zijn sinds het begin van de oorlog als grote winnaars uit de bus gekomen wat de levering van gas betreft.

Volgens de Europese Unie lag de gasimport uit de VS in 2023 drie keer zo hoog als in 2021. Het bedroeg33 bijna twintig procent van de totale import van de EU. Sommige Europese landen, zoals Hongarije dat nauwe banden onderhoudt met Moskou, hebben nog altijd toegang tot Russisch gas via de TurkStream-pijpleiding, die van de Zwarte Zee naar de Balkan loopt.

Niet EU-lid Moldavië wordt naar verwachting hard getroffen door het aflopen van de deal tussen Oekraïne en Rusland, want de grootste energiecentrale van het land van Russisch gas. LEES OOK:.