12 hours Ago
De Algemene Rekenkamer presenteerde gisteren een onderzoek naar de warmtetransitie. Die is nodig om Nederland in 2050 aardgasvrij te maken. Dat doel, zoals afgesproken in het Klimaatakkoord, wordt mogelijk niet gehaald.
Zo'n 160.000 huiseigenaren hebben in 2023 volgens de Rekenkamer een warmtepomp aangeschaft, veel Nederlanders (ruim 107.000) kregen daar een subsidie van de regering voor.
De snelle groei van het aantal warmtepompen heeft een opvallende consequentie, meldt de Rekenkamer. Het verkleint de kans dat een warmtenet financieel haalbaar wordt. Dat zit zo: als veel mensen al een warmtepomp hebben in gebieden waar een warmtenet moet komen, zullen zij niet meer op het warmtenet willen.
Een warmtepomp gaat zo'n vijftien jaar mee. Daarmee worden minder kosten van het warmtenet gedekt, waarschuwt de Rekenkamer. In 2023 werden slechts 11.
000 huizen op een warmtenet aangesloten. Sinds ruim een jaar ligt de aanleg van warmtenetten in grote steden verder stil , omdat ze 'volgens de warmtebedrijven die de projecten uitvoeren financieel niet haalbaar zijn', meldt de Rekenkamer. In 2030 moeten er 500.
000 nieuwe aansluitingen op warmtenetten in de bestaande bouw zijn gerealiseerd. Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) meldde eerder al dat dit doel uit zicht is. Een warmtenet is een ondergronds buizenstelsel gevuld met warm water.
De warmte komt bijvoorbeeld van restwarmte uit de industrie of afvalverbranding of aardwarmte (geothermie) en verwarmt je huis via je radiatoren en ook het water uit de kraan en onder de douche. Een warmtenet is vooral geschikt voor hoogbouw, monumenten en dichtbevolkte stadswijken. Dit soort woningen zijn vaak oud en duur om te isoleren en niet geschikt voor verwarming met een warmtepomp.
Stadsverwarming is in die gevallen de beste en goedkoopste oplossing om dit soort buurten van het gas te halen. Het ministerie van Klimaat en Groene Groei (KGG) moet volgens de Rekenkamer beter kijken naar subsidies voor warmtepompen in wijken waar gemeenten plannen hebben om een warmtenet aan te leggen. Uit het onderzoek van de Rekenkamer blijkt dat in wijken in bijvoorbeeld Deventer, Gorinchem, Groningen en Heeg al mensen subsidie voor een warmtepomp hebben gekregen terwijl er ook plannen zijn voor een warmtenet.
Klimaatminister Sophie Hermans houdt niet bij op hoeveel plekken in het land er sprake is van overlap, meldt de Rekenkamer. Hermans laat samen met minister Mona Keijzer (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) in een reactie op het onderzoek weten dat die overlap in de toekomst wel mee zal vallen. Volgens de Rekenkamer klopt dit niet.
Subsidies voor warmtepompen en -netten blijven volgens de ministers naast elkaar bestaan, óók als deze volgens de Rekenkamer overlappen. "Voor het draagvlak van klimaatbeleid in den brede en van de wijkaanpak en warmtenetten in het bijzonder is het belangrijk dat er keuzevrijheid is", vinden de ministers..
