1 week Ago By Julia Osendarp
De Belgische Sofie De Vuysere (55) ziet als radioloog een hoop vrouwen voorbij komen die de diagnose borstkanker krijgen. Totdat zij op 33-jarige leeftijd dezelfde diagnose krijgt en haar rol van arts verschuift naar patiënt. 22 jaar na haar diagnose schreef ze het boek , waarin ze het hele traject na de diagnose uitlicht én het belang van leefstijl, beweging en yoga benoemt.
Het is ruim 22 jaar geleden dat De Vuysere de diagnose borstkanker krijgt. Inmiddels durft ze te zeggen dat ze gezond is, maar dat heeft lang geduurd. „Ik ben nooit ‘schoon verklaard’.
Het idee van: ‘Het komt nooit meer terug’, dat heb ik nog niet heel lang. Dat gevoel dat ik een overlever ben.” 1 op de 7 vrouwen krijgt borstkanker 1 op de 2 Nederlanders krijgt kanker, blijkt uit de laatste cijfers.
borstkanker. Ook De Vuysere is één van die zeven. Ze werkt als radioloog in het Imeldaziekenhuis in het Belgische Bonheiden.
Daar geeft ze tegenwoordig ook yoga-lessen aan (ex)kankerpatiënten. De Vuysere herinnert zich het moment van haar eigen diagnose nog goed. „Ik voelde destijds iets geks, maar ik heb dat zeker tien dagen ontkend.
Mede omdat ik nog zo jong was, bleef ik het negeren. Maar het knobbeltje ging niet weg. Ik heb een collega er toen naar laten kijken en ik zag bij haar een verontrustende blik.
” Sofie De Vuysere: ‘Ik ga dood’ Op de dag van haar uitslag is De Vuysere ‘s ochtends nog aan het werk en gaat ze er vanuit dat alles goed is bij haar. „Dat moment weet ik nog heel goed. Toen ik aankwam, stond mijn toenmalige vriend op het parkeerterrein en dacht ik: ‘Wat doe jij hier?’ Hij was volledig overstuur, maar ik kon het niet beseffen.
Ik bleek toch echt borstkanker te hebben. Daarna komt de gedachte: ‘Ik ga dood’, bovendrijven. Dat zijn twee uitersten: van volledige ontkenning tot aan ‘ik overleef het niet’.
” De prognose van de radioloog destijds is slecht. Hoewel haar collega’s niet willen vertellen hoe slecht het is, gaat de wetenschapper zelf op onderzoek uit. „Ik had een overlevingskans van 25 procent op de volgende vijf jaar.
Dat is heel weinig. Toen ik dat hoorde, realiseerde ik me ook: ‘Ik moet mijn testament op orde krijgen en zorgen dat alles geregeld is voor de kinderen als ik doodga’. Ik besloot dat ik wilde reizen en zoveel mogelijk tijd wilde doorbrengen met mijn kinderen.
” Zoals gezegd krijgt één op de twee Nederlanders ooit kanker in zijn of haar leven. Volgens cijfers van het kwamen er in 2023 128.000 nieuwe patiënten bij.
Wel is de ziekte steeds beter te behandelen én is de overlevingskans groter. De 5-jaarsoverleving is nu 68 procent, bij 10 jaar is dat 58 procent. Dat slaat op het percentage patiënten die een x-aantal jaar na de diagnose nog in leven zijn.
Van arts naar patiënt Na haar diagnose belandt De Vuysere al vrij snel in de medische molen. Er volgt een operatie, bestralingen en chemokuren. „Ik moest allerlei behandelingen doen en ik zou kaal worden.
En er werd me verteld dat ik een jaar niet zou kunnen werken. Ik voelde heel veel weerstand omdat mijn rol als arts was veranderd naar patiënt. Ik wilde per se blijven werken, zo lang mogelijk.
Kreeg ik een chemokuur? Dan bleef ik een week thuis, maar zodra het mogelijk was, ging ik weer werken. Ik wilde namelijk mijn identiteit niet kwijtraken. Dat vergeet men soms.
Dat je als kankerpatiënt plots uit de maatschappij wordt getrokken.” De Vuysere omschrijft dat ze op haar werk gewoon arts blijft en haar ziekte van zich af kan zetten. „Ik ben een vrouw, met angsten en emoties, maar tegelijkertijd ook een wetenschapper met een nuchtere blik.
Daardoor kon ik mijn werk blijven doen. Maar tijdens chemokuren was dat helemaal anders en thuis was het moeilijker. Ook mijn toenmalige vriend kon de situatie niet aan.
Toch bleef ik sterk voor mijn kinderen en ouders. Daarom drukte ik mijn eigen emoties soms weg.” Rouwproces Maar de radioloog geeft eerlijk toe dat de echte klap voor haar pas tien jaar later komt.
„Ik besloot toen om mijn andere borst preventief te amputeren. Een verstandig besluit, maar dat veroorzaakte ook een emotionele klap. De emmer liep over en alles kwam samen.
Toen pas begon voor mij de verwerking.” De Vuysere schakelt in die periode hulp in van een psycholoog. „Sommigen vinden dat raar, dat je daar pas na tien jaar aan begint.
Maar ieder mens heeft een ander rouwproces. Deze psycholoog heeft mij toen heel goed geholpen en soms, als het nodig is, ga ik nog naar haar toe.” Ondanks haar slechte prognose is De Vuysere inmiddels 22 jaar verder, hoe kan dat? „Ik ben de dans ontsprongen en heb ongelofelijk veel geluk gehad.
Tijdens de periode dat ik kanker had, leerde ik drie jonge vrouwen kennen met dezelfde diagnose. Zij zijn alle drie overleden in de jaren daarna. Dat is confronterend om te zien.
Ik heb lange tijd gedacht: ‘Ik ben de volgende’. Maar ik heb geluk gehad.” De Vuysere doet nog steeds veel borstradiologie binnen haar werk.
Volgens haar zijn prognoses en statistieken niet zo zwart-wit. „Ik zie ook slechte prognoses die toch goed aflopen en goede prognoses met een slechte afloop.” Yoga na kankerbehandeling borstkanker De radioloog richt zich tijdens haar ziekte, en daarna, op leefstijl en yoga.
Waarom? „Ik besloot een keer op een yoga-reis te gaan om rust te vinden. Dat voelde goed. Ik leerde bewustzijn en kalmte te ervaren en ik ging me meer verdiepen in het wetenschappelijke materiaal over yoga.
Uiteindelijk besloot ik een training te volgen tot yoga-lerares. Yoga helpt me in het moment te leven. Niemand weet namelijk wat de toekomst brengt.
Maar we leven tegenwoordig veel te veel in de toekomst. We sparen of kijken Dat is bij mij veranderd.” Volgens De Vuysere kunnen we ons nog te vaak druk maken om banaliteiten.
„Ik vraag me vaak af: ‘Moeten we ons hier druk over maken?’ Sinds ik patiënt ben geweest, maak ik me niet meer om alles druk. In mijn yogagroep zie ik dat ook. Dat zij zich niet meer om banaliteiten druk willen maken, maar de omgeving begrijpt dat niet altijd.
Door yoga leer je dat los te laten en laat je je niet meer meesleuren in onbelangrijke zaken. Maar daarnaast word je er natuurlijk ook flexibeler van én is het wetenschappelijk bewezen dat yoga een gunstig effect heeft bij een kankerbehandeling. Bijvoorbeeld bij chemo-brein of vermoeidheid.
” Daar bedoelt De Vuysere mee dat yoga kanker niet geneest, maar het een aanvulling kan zijn. Boek In eigen boezem Yoga en de reguliere geneeskunde, zijn dat niet twee werelden? „Dat zijn twee werelden die goed naast elkaar kunnen bestaan. Klassiek geschoolde artsen zijn vaak druk met hun eigen discipline, maar soms is er ook minder ruimte om je dan te verdiepen in ondersteunende therapieën.
Bij mij kon die interesse er wel zijn omdat ik op twee stoelen zit. Op de stoel van arts én patiënt. De oosterse en westerse geneeskunde zijn complementair aan elkaar.
Dat vergeten we alleen soms binnen de westerse geneeskunde, maar daar is veel wetenschappelijk bewijs voor.” In 2004 schrijft De Vuysere haar eerste boek: . Het meest recente boek is een gids voor na de (borstkanker-)diagnose.
Ik denk dat veel mensen tijdens gesprekken in het ziekenhuis niet altijd goed de informatie kunnen onthouden en vragen overhouden. Het zijn ook hele emotionele consultaties hè. Maar wat is er nu precies allemaal gezegd in zo’n gesprek? Men is dan geneigd om van alles te gaan Googelen.
In mijn boek vind je uitleg voor al die vragen, het is wetenschappelijk onderbouwd en toch goed verstaanbaar voor iedereen.” Lange termijneffecten na borstkanker De radioloog benadrukt dat je als patiënt ook zelf een hoop kunt doen. „Na mijn laatste behandeling werd mij verteld: ‘Oké, het leven gaat verder en nu moet je afwachten’.
Maar waar moest ik op wachten? Tot de kanker terug zou komen? Ik vond het een moeilijk idee dat ik zelf niks kon doen. Maar je kunt als patiënt wel dingen doen. Wandelen, yoga of jouw immuunsysteem goed ondersteunen.
Zodat je het gevoel van controle weer terugkrijgt.” Wat is volgens de ex-kankerpatiënt de grootste uitdaging na de ziekte? „Er is een leven voor en na kanker. Je bent niet meer dezelfde persoon, zowel fysiek als mentaal.
Je houdt namelijk lange termijneffecten aan de behandelingen over, maar daar kun je iets aan doen. Het is een utopie om te denken dat alles na de behandelingen weer hetzelfde is. Ook ik dacht dat, maar dat is een naïeve gedachte.
Dat zijn belangrijke punten in het laatste deel van mijn boek. Waarin ik bijvoorbeeld ook aandacht besteed aan leefstijl, grenzen bewaken, onnodige prestatiedrang, persoonlijke oplossingen en beweging.” Minder werken als radioloog De Vuysere noemt een aantal van die lange termijneffecten op.
„Bijvoorbeeld het chemo-brein, chronische vermoeidheid of gewrichtspijn. Sommigen ervaren schade aan de zenuwen van handen en voeten en hebben daardoor moeite met evenwicht bewaren. Maar er zijn ook vrouwen die door de behandelingen vervroegd in de komen.
Mijn beenmerg raakte beschadigd, waardoor ik sneller infecties oploop. Eigenlijk is het een heel breed spectrum van lange termijneffecten door behandeling. Die moet je aanvaarden, maar je moet ook een manier vinden om daarmee om te gaan.
” Als het gaat om grenzen bewaken, geldt dat net zozeer voor de radioloog. „Vanaf januari ga ik drie dagen werken. Fysiek red ik meerdere werkdagen niet meer.
Het zijn namelijk dagen van tien tot twaalf uur, met weinig pauzes en een hoge werkdruk. Dat vraagt veel energie en daardoor moet ik in de weekenden volledig bijtanken. Ik houd van mijn werk, maar de prijs is groot.
Ik heb meer rust nodig. Dat is een bewuste keuze die ik maak.” Advies na kankerdiagnose En voor alle mensen die een kankerdiagnose kregen (en de mensen om hen heen) heeft De Vuysere nog een advies.
„Verdeel de toekomst in stukjes en maak het overzichtelijk. De kankerdiagnose is een slecht hoofdstuk in jouw boek, dat ook weer voorbij gaat. Daar kom je doorheen.
Zorg goed voor jezelf, beweeg, slaap, pak rust, eet gezond en bewaak jouw grenzen. Dat geldt ook voor de jaren na de diagnose, als bijna iedereen het alweer vergeten is. En zorg ervoor dat je deel blijft uitmaken van de maatschappij.
” Het beste van Metro in je inbox 🌐 Meld je aan voor onze nieuwsbrief en ontvang tot drie keer per week een selectie van onze mooiste verhalen. Reacties.
