Raad van State geeft voorrang aan zaken over woningbouw: 'Uitzonderlijke stap'

De woningnood is volgens de Raad van State een groot probleem. Met een 'uitzonderlijke stap' wil staatsraad Rosa Uylenburg, voorzitter van de afdeling bestuursrechtspraak, daarom tempo maken. De wachttijden waren onaanvaardbaar lang geworden, aldus Uylenburg, daarom neemt de Raad van State nu een reeks maatregelen.

Woningbouwprojecten van 12 woningen of meer die bij de Raad van State terecht komen, worden met voorrang behandeld. Dat is uniek, normaal gesproken worden zaken op volgorde van binnenkomst behandeld. Een ander middel om sneller te werken, is dat er een gespecialiseerd team van vijf staatsraden (rechters) en acht juristen zich nu hoofdzakelijk met woningbouw bezighoudt.



Bepaalde thema's kunnen gezamenlijk worden voorbereid door dezelfde juristen. Hierdoor komt de Raad van State uiteindelijk sneller tot een eindoordeel. De officiële termijnen worden niet ingekort, ook de opzet van de zittingsdagen verandert niet.

Al met al moet het er voor zorgen dat er medio 2025 duidelijkheid is voor 65.000 tot 75.000 nieuwe woningen verspreid door heel Nederland.

De versnelling is hard nodig. De afgelopen jaren werd de Omgevingskamer van de Raad van State, waar nieuwbouwprojecten worden behandeld, overspoeld door bezwaren. Werden er in 2019 nog zo'n 1328 bezwaarzaken aangemeld, in 2023 was dat bijna verdubbeld naar 2262 zaken.

Dit gaat niet allemaal om woningbouwprojecten, maar in het dichtbevolkte Nederland lukt het bijna niet om ergens iets te bouwen zonder dat er bezwaar wordt aangetekend met een langdurig juridisch proces tot gevolg. Aangezien het aantal rechters niet zo snel meegroeide, kwam de doorlooptijd van een bouwproject bij de Raad van State in 2023 uit op 56 weken, langer dan een jaar. Diverse grote woningbouwprojecten profiteren van de nieuwe werkwijze van de Raad van State.

Onder meer het Beurskwartier (3500 woningen) en project Haarrijn in Utrecht (700 woningen) vallen er onder. Ook het Rotterdamse project Rijnhaven (3000 woningen) dat binnenkort op zitting komt, profiteert van versnelde behandeling. "Hier zitten nu nog veel zaken bij die al sinds 2022 bij de Afdeling bestuursrechtspraak liggen, dus in de doorlooptijd van die zaken zal die versnelling niet zichtbaar zijn", zegt staatsraad Uylenburg.

"Maar voor recentere zaken zal dat volgend jaar hopelijk wel merkbaar worden.".