Podcast over twee Nederlandse zussen in Turkse gevangenis: ‘Ik dacht meteen: wat een gek verhaal’

Het begon met een artikel dat podcastmaker Emmie Kollau in het voorjaar van 2019 las in het Brabants Dagblad . ‘Jonge zussen uit Etten-Leur al twee jaar vast in Turkije vanwege verdenking terrorisme’. De twee zussen spelen in een muzikaal collectief, Grup Yorum, dat volgens Turkije banden zou hebben met een terroristische organisatie.

Grup Yorum bestaat al meer dan veertig jaar en is een collectief van linkse muzikanten die nummers maken over onrecht, ongelijkheid en onderdrukking. Ze treden overal in Europa op, hun concerten trekken tienduizenden bezoekers, op Spotify hebben ze maandelijks ruim 280.000 luisteraars.



Betül en Bergün Varan groeiden op in Nederland. In 2016 sloot Betül, ze is dan begin 20 en speelt dwarsfluit, aan bij Grup Yorum. Een jaar later volgde Bergün.

Kollau: „Ik dacht meteen: wat een gek verhaal. Als wat hier staat klopt, dat deze zussen gearresteerd zijn omdat ze in een popband spelen..

. Ik belde researcher Catrien Spijkerman, ze was meteen geïnteresseerd.” Spijkerman: „Ik spoorde de moeder van de zussen op en vroeg of we langs mochten komen.

” Kollau: „Ze bleek heel leuk en spontaan, we zaten daar in de bloedhitte in de tuin. De hele tafel stond vol met door haar gemaakte Turkse hapjes. De tompouces begonnen al te smelten toen Gunay, zo heet ze, vertelde over de hongerstaking van een van haar dochters.

” Kollau vond het bijna ongepast. Al dat eten, het verhaal over de hongerstaking, en dan de trots waarmee Gunay het vertelde. „Ik ben ook moeder, ik dacht: Hoe zou ik het vinden als mijn dochter in hongerstaking zou gaan? Zou ik daar trots op kunnen zijn?” Dit gesprek, en de research van Spijkerman, maakt duidelijk hoe principieel en groot de idealen van de leden van Grup Yorum zijn.

Ze gebruiken vaak hongerstaking als wapen, twee leden van de groep stierven aan de gevolgen daarvan. Ze lopen constant gevaar opgepakt te worden, om de haverklap doen de Turkse autoriteiten invallen in het hoofdkwartier. Op dit moment zit alleen Betül gevangen: ze zit een gevangenisstraf van meer dan tien jaar uit.

In de podcast wordt onder andere verslag gedaan van de vrijspraak van Bergün, die op elk moment weer kan worden opgepakt. Spijkerman: „Ik ben verbaasd over en onder de indruk van hoe ver zij gaan voor iets waarvan je je afvraagt of het ooit gaat gebeuren. Hun doel is revolutie, een eind aan het kapitalisme.

” Kollau: „Ze zijn radicaal marxistisch, hebben sympathie voor Rusland en Noord-Korea. Ze leven sober, Spartaans. Geen alcohol, alleen maar muziek maken, de wereld verbeteren.

Zij denken nog steeds invloed te kunnen uitoefenen.” Spijkerman: „Gunay zei tegen ons: ‘Jullie hebben hier vraagtekens bij, ik niet. Ik weet zeker dat wat wij willen ooit gaat gebeuren.

’ Zij en haar ex-man, de vader van de zussen, werkten aan onze podcast mee omdat ze aandacht willen voor de situatie van hun dochters in de gevangenis. Daarnaast wilden ze ook hun ideologie voor het voetlicht brengen, maar voor dat karretje hebben wij ons natuurlijk niet laten spannen. „Mag je dingen vinden die anderen niet zo sympathiek vinden, is het verwerpelijk om naar Noord-Korea te gaan, wat een van de zussen deed? Er staat nergens dat het niet mag.

Deze podcast gaat indirect ook over de rechtsstaat.” Enkele Reis Istanbul is een intrigerend spel met waarheden. Die van Grup Yorum, van de Turkse regering en van de makers zelf.

.