De tegenvallende opbrengst wordt volgens ingewijden veroorzaakt door de stevige verhoging van de accijns op tabak die het vorige kabinet heeft ingevoerd. Meer dan de helft van de prijs van een pakje sigaretten bestaat uit accijns. Vanaf 1 april is daar nog een flinke schep bovenop gekomen.
Per pakje van 20 sigaretten steeg de accijns van 5,87 euro naar 7,81 euro. Een pakje sigaretten kost nu ruim 11 euro. Dat heeft ertoe geleid dat de verkoop van rookwaar in ons land zo sterk is afgenomen dat de opbrengst van de tabaksaccijns nu daalt.
Volgens onderzoek van het RIVM zou zo'n 10 procent van de rokers stoppen door de accijnsverhoging. Maar de onderzoekers zien ook een andere ontwikkeling. Ze zien dat er meer buitenlandse sigaretten worden gerookt: van tussen de 24-28 procent naar 35-39 procent.
Voor BBB-Tweede Kamerlid Henk Vermeer is de nieuwste tegenvaller in de accijnsopbrengst reden om voor te stellen de accijnsverhoging terug te draaien. "Het is immens. Deze cijfers onderbouwen wat ik al voorspelde.
Het enige dat afneemt is de belastinginkomsten van de overheid. Terwijl het aantal rokers niet aantoonbaar daalt. Je bent een dief van de schatkist als je de accijnsverhoging niet terugdraait.
" En daar blijft het volgens Vermeer niet bij. Doordat de hoge tabaksaccijns mensen over de grens jaagt om inkopen te doen, daalt ook de omzet van winkeliers en bedrijven in de grensstreek. "Dat betekent ook minder opbrengst van BTW en vennootschapsbelasting.
" Het ministerie van Financiën bevestigt dat de accijnsopbrengst een half miljard lager uitvalt dan verwacht. Maar wat de oorzaak daarvan is, weet het departement nog niet. Het ministerie kan ook nog niet zeggen of het terugdraaien van de accijnsverhoging leidt tot een half miljard extra inkomsten.
Toch wil KWF Kankerbestrijding niks weten van het terugdraaien van de accijnsverhoging op tabak. Volgens KWF-directeur Carla van Gils is de accijnsverhoging niet bedoeld om extra geld in de schatkist te krijgen, maar om te voorkomen dat jongeren gaan roken: "Het duurder maken van sigaretten is heel belangrijk en werkt. Daar is meer dan genoeg wetenschappelijk bewijs voor.
" Vermeer wil niet alleen de accijnsverhoging op tabak terugdraaien, maar kan zich voorstellen dat ook wordt gekeken naar een belasting op e-sigaretten (vapes). Daar wordt nu nog geen belasting op geheven. "Maar dan moeten we wel goed bepalen wat we ermee willen bereiken en hoe we dat doen.
Daar moet een nieuwe belasting voor worden gemaakt dus dat kan niet op korte termijn." Dat een hogere accijns op tabak niet leidt tot meer geld in de schatkist blijkt niet alleen in Nederland. Ook in België daalde de accijnsopbrengst na een stevige verhoging.
De toenmalige Vlaamse minister van Financiën Van Peteghem verklaarde de daling door te verwijzen naar de verkoop van illegale tabak en sigaretten uit Oost-Europa. Tegelijk stijgt de verkoop van sigaretten in Luxemburg, dat een lagere accijns heeft dan Nederland of België. De totale verkoop van sigaretten steeg daar dit jaar al met 6 procent meer dan verwacht.
.
Politiek
Opbrengst tabaksaccijns blijft dalen, BBB wil accijnsverhoging terugdraaien
De opbrengsten van de accijns op rookwaren blijven tegenvallen. Nadat in september op Prinsjesdag in de begroting de verwachte opbrengst al met 400 miljoen euro werd verlaagd, blijkt uit de jongste cijfers dat er nog eens 150 miljoen euro minder aan accijns binnenkomt. Dat brengt het totaal op ruim een half miljard euro minder voor de schatkist dan verwacht.