Plons! Daar gaat een paprika de enorme soeppan in, en nog een, aubergines, uien en natuurlijk een paar teentjes knoflook. Achter elkaar worden de ‘veggies’ in de nieuwe kerstproductie Ratatouille; Linguini’s Kerstmenu opgetild om in de pan te verdwijnen voor de heerlijke ratatouille van kok Linguini en zijn onmisbare koksmaatje Ria, een ratje met culinaire gaven. Dankzij haar gevoel voor aroma’s brengt hij de knorrige restaurantcriticus in vervoering.
Inderdaad, het nieuwe kerstballet van de Haagse De Dutch Don’t Dance Division (DeDDDD) is gebaseerd op de verrukkelijke animatiefilm uit 2007. Een gedanste kopie, zegt artistiek directeur en choreograaf Thom Stuart, was nooit de bedoeling, maar het verhaal met ratjes, rattenvangers (achtervolgingen!), keukenhulpen, obers en restaurantgasten leende zich wel voor een nieuwe productie waaraan naast dansers van zijn gezelschap ook studenten van diverse dansopleidingen, amateurdansers, kinderen en figuranten zouden kunnen meedoen. Door de vertelling naar Kerst én naar Den Haag te verplaatsen, heeft hij het verhaal naar zijn hand gezet.
In de gymzaal van een voormalige school en de kleedkamers krioelen al die mensen en de vele vrijwilligers tussen de kledingrekken door elkaar. Danseressen testen hun spitzen, kleedsters helpen iedereen met hun kostuum en de jonge ratjes worden geschminkt. Op deze zondag repeteert de ‘groene’ cast: 18 professionals en 58 amateurs van 7 tot 74 jaar, zaterdag was de ‘rode’ cast, met 58 ándere amateurs, aan de beurt.
Zodra Stuart „iedereen naar zijn plek”, roept, heerst als bij toverslag orde. Ook de jongsten staan bloedserieus klaar. Een miniratje inspecteert secuur vuilnisvaten, het kleine meisje acteert perfect verveling als ze met haar theaterouders over het Lange Voorhout moet wandelen.
Stuart: „Zo goed! Lang niet alle zevenjarigen kunnen die concentratie opbrengen.” Een van die theaterouders annex ‘Haags volk’ annex restaurantgast is Joyce Kranendonk (41). Zij volgt DeDDDD al jaren en deed eerder mee in onder andere Alice in Escherland .
„Het is echt een droom om in zo’n grote productie in een prachtig theater te staan”, vertelt ze in de pauze, terwijl anderen selfies maken of iets aan hun kostuum laten aanpassen. „Of je nou dik of dun bent, jong of oud, je bent volwaardig deel van de voorstelling. Het is inclusief, zonder dat daar de nadruk op ligt.
” Omdat Ratatouille gloednieuw is, vindt ze het repetitieproces des te interessanter. „ Alice was een reprise, dat is anders. Hier ervaar je hoe de voorstelling groeit, wat er allemaal bij komt kijken.
Je fungeert als Thoms schetsboek.” Kranendonk was een van de 300 auditanten (amateurs en dansstudenten) die DeDDDD uit het hele land lokte, deels mensen die al meededen aan eerdere kerstproducties die Stuart en zijn partner Rinus Sprong naar voorbeeld van Amerikaanse community art jaarlijks maken. Piet van der Pas (71) bijvoorbeeld, van huis uit mimespeler.
„Op en af doe ik hier al jaren mee. Mijn hele leven al werk ik met Kerst, ik zou niet weten wat ik anders moest doen. Nu ben ik er een beetje tussen geweven.
” Als Opa Ratjethou scharrelt hij in slowmotion tussen het jonge grut. In negentien jaar is de kerstproductie van DeDDDD een begrip geworden, ook bij het publiek. Er is altijd een run op de kassa.
Door familie natuurlijk, maar ook door liefhebbers van echte kerstige verbinding. Een regiment vrijwilligers helpt bij de vervaardiging van de (met crowdfunding gefinancierde) handgemaakte kostuums, tot en met de honderden veegjes op de rattenkostuums. De stola’s voor de Haagse burgeressen werden in vijftien verschillende kleuren gehaakt door een dame uit Wassenaar.
Sinds oktober zijn er twee keer per week repetities. Hartstikke leuk, vindt Rosa Lala (11). „Het is zo gezellig.
Ik zag bij de auditie al mijn vriendinnen van vorig jaar terug. Toen deed ik ook mee.” Zij wurmt de repetities in haar toch al drukke dansschema: een keer per week ballet, een keer modern en drie keer streetdance.
„Het lijkt me wel leuk om verder te gaan met dans.” Als ratje moet ze echt in haar rol gaan zitten, vertelt ze, en krabbelt met rattenpootjes in de lucht. „Ik probeer een beetje sluw te lijken, maar ook wel aardig.
En niet kletsen. Nee hoor, Thom is niet streng. Maar je moet wel opletten.
” De doorloop van de tweede akte verloopt zonder problemen. Stuart roept af en toe nog wat instructies vanaf de kant, maar ieder kent zijn rol. Er is hilariteit bij het bezoek van de gevreesde culinair recensent en het driftige gezwaai met messen.
De dankzij ratje Ria tot chef-kok gepromoveerde Linguini steelt de show, onder andere als hij met zijn geliefde, kokkin Claudia, op een knalrode scooter rondrijdt. Met zijn donkere ogen en krullen is Francesco Cusumano (21) een gedroomde Linguini, zijn eerste hoofdrol. Hij geniet van de samenwerking met kinderen en niet-professionele dansers.
„Dans brengt ons bijeen, we maken samen van begin tot eind een reis.” Het was een van de redenen waarom hij koos voor DeDDDD, die ook lessen en workshops op scholen verzorgt. Als Linguini staat hij voortdurend midden in de actie.
Ratjes, klanten en collega-keukenpersoneel vragen steeds een ander soort interactie. „Ik vind dat moeilijker dan een technisch duet. Ik heb nooit geacteerd.
” Des te interessanter het proces. Wel mist hij nu het kerstdiner met zijn grote Siciliaanse familie. „Met vijftig man aan een lange tafel.
Maar gelukkig komen mijn ouders nu hier.” Ook de ouders van Rosa Lala kunnen straks eindelijk zien waar ze al die tijd aan heeft gewerkt. Ze verheugt zich.
„Wel jammer als het straks is afgelopen. Volgend jaar wil ik weer.”.
Vermaak
Ook de jonge ratjes zijn bloedserieus bij kerstdansvoorstelling ‘Ratatouille’
In ‘Ratatouille, Linguini’s kerstmenu’ spelen en dansen bijna 60 amateurs mee met De Dutch Don’t Dance Division. Het kerstballet over de culinair getalenteerde rat ademt warm familiegevoel, al wordt in de keuken veel en vervaarlijk met messen gezwaaid.