Niet alles was jubelen: enkele culturele dieptepunten en controverses van 2024

Beethovens vrijheidsopera Fidelio door een Oekraïense regisseur: het had een voltreffer kunnen zijn, als Andriy Zholdak er niet zo’n pretentieuze draak van een voorstelling van had gemaakt. De Nationale Opera sloot het seizoen in juni af met een zeldzame misser. Achter de schermen maakte Zholdak zich bovendien schuldig aan grensoverschrijdend gedrag, bleek eind oktober uit een reconstructie van Het Parool .

(Joep Stapel) „ Extreem disproportioneel en misdadig idioot ”, vond de rechter in Londen de actie van Britse activisten van Justice for Oil die in 2022 soep gooiden naar Van Goghs De zonnebloemen . Het schilderij– zoals bij al de acties van de actiegroep – bleef ongedeerd, maar aan de lijst was schade. De klimaatactivisten kregen tot twee jaar cel opgelegd.



Een disproportionele uitspraak: wie kunst ziet als iets dat los staat van de wereld, brengt kunst terug tot slechts een museumstuk. Waardoor kunst uitsterft. (Toef Jaeger) Extreem beladen en wonderlijk onstuimig was deze editie van het Eurovisie Songfestival in Malmö.

Joost Klein schreef geschiedenis. Maar niet zoals hij had bedacht: een comeback van happy hardcore met een persoonlijk tintje. In de Malmö Arena was de Friese performer in zijn element geweest: zijn blijmoedige ‘Europapa’ was het meest gestreamde liedje van het festival.

En Klein was met zijn blauwe puntschouderpak, geflankeerd door een pluizige blauw-gele vogel, topfavoriet. Tot hij het aan de stok kreeg met een cameravrouw, zij een aanklacht indiende en hij vlak voor de finale moest vertrekken. Nederland werd van het scorebord gewist – alles werd een Eurodeceptie.

(Amanda Kuyper) Gamers hebben het verhaal inmiddels wel vijftien keer gehoord: gamebedrijf dat weinig met grote online ‘service’ games (lees: games voor de lange termijn) doet, wil op deze trend jagen en gaat op zijn bek. Maar nog nooit ging het zo rap als het matige, voorspelbare schietspel Concord : moederbedrijf Sony haalde het spel binnen enkele weken offline en sloot amper twee maanden later maker Firewalk Studios. Auw.

(Len Maessen) Op het Holland Festival playbackten de zes acteurs van dit wereldbefaamde avant-gardegezelschap zinloze teksten, die eindeloos werden herhaald, terwijl ze onverminderd loze handelingen uitvoerden, met pruiken op, in een plastic decor. Vast een waarheid over de kunstmatigheid van het bestaan uitdrukkend, maar waarom zo? Het enige wat deze ‘deconstructie van live theater’ in gang zette was een poging metaforen te bedenken om het ongemak te definiëren – in de categorie ‘Nagels op een schoolbord’. Zoals: is dit een door een geheime dienst bedachte marteling? Na negentig minuten was ik gaarne bereid te bekennen dat ik mijn moeder had vermoord.

(Ron Rijghard) Het was een subliem jaar voor Nederlandse tv-series. Maar pijnlijke missers waren er natuurlijk ook. Zo werden we in februari geconfronteerd met de onevenwichtige dramaserie over het rumoerige showbizzleven van Patty Brard.

Gebrek aan tijd en geld braken de productie op, gaf regisseur Will Koopman ( Oogappels , Gooische Vrouwen ) onlangs zelf ook toe in het AD . Dat was onder meer te zien in scènes waarin actrice Eva van de Wijdeven verstopt zat achter een lelijke laag zware make-up. (Thijs Schrik) Het recente fiasco van Kraven the Hunter versnelde de implosie van ‘Sony’s Spider-Man Universe’.

Een ‘duister’ filmuniversum waarin Spider-Man zelf niet voorkomt – lang verhaal – maar al de superschurken eigen films kregen. Dat leek studio Sony een prima idee in 2018, toen zelfs superkneuzen als Shazaam! de kassa lieten rinkelen. Filmauteur J.

D. Chandor liet zich ronselen om het futloze script te realiseren. Sony’s derde garnituur bleek kansloos: na Morbius in 2022 flopte dit jaar Kraven the Hunter en Madame Web jammerlijk.

Al sinds 2018 weet Hollywood geen nieuwe superheld succesvol te lanceren, men beperkt zich inmiddels tot gekende toppers als Superman en genre-parodieën als Deadpool & Wolverine. En studio Sony? Die laat weten voorlopig te stoppen met superhelden. Een voorbeeld dat navolging verdient.

(Coen van Zwol).