Netflix-serie ‘Zero Day’ heeft een ronkende sterrencast maar is nodeloos ingewikkeld

Wie de eerste aflevering van Zero Day kijkt, waant zich even in een typische Amerikaanse blockbuster uit de jaren negentig. Amerika is aangevallen en de voormalige president, gespeeld door Robert De Niro, treft bij een van de rampplekken een groep boze landgenoten aan. Ze roepen woedende dingen over de in hun ogen falende overheid, en hij besluit ze spontaan toe te spreken.

„Dit gedrag is niet patriottisch”, vertelt hij de menigte die direct braaf stilvalt. „Dit gaat niet over de overheid, het gaat over iets of iemand die ons haat en alles waar wij voor staan”, vervolgt hij. De muziek zwelt aan.



En de even daarvoor nog vuurspuwende menigte luistert met open mond en applaudisseert goedkeurend zodra zijn spontane speech klaar is. Nu speelt Zero Day , ondanks de haast heroïsche president van weleer in de hoofdrol, wel degelijk in het heden. Dus komt de dreiging waarover De Niro’s president Mullen spreekt niet in de vorm van aliens of een op de aarde afstevenende meteoriet, maar van een cyberaanval die een minuut lang alle communicatie in het land platlegde.

Overal in Amerika vlogen treinen en metro’s van de rails, vielen vliegtuigen uit de lucht en gingen stoplichten op zwart, met meer dan drieduizend doden tot gevolg. En omdat de overheid geen enkel idee heeft wie er achter de aanval zit, en de dader met een onheilspellende boodschap heeft aangegeven het nog een keer te willen doen, schakelt de huidige president (gespeeld door Angela Bassett) haar geliefde voorganger in om een onderzoekscommissie te leiden. „Het enige wat belangrijker is dan een snel resultaat, is een resultaat waarop iedereen kan vertrouwen”, zegt ze.

Tot zover de popcornblockbuster, want de rest van Zero Day is eerder onnodig ingewikkeld dan rechttoe rechtaan vermakelijk. Netflix wordt er de laatste tijd weleens van beticht scenaristen te vragen of ze hun series dommer willen maken, dit zodat een afwezige kijker – iemand die bijvoorbeeld meerdere schermen tegelijk open heeft staan – het ook kan volgen (iets wat de streamer uiteraard ontkent). Bij deze miniserie lijkt men een tegenovergestelde strategie te hanteren om de kijker bij de les te houden.

Want wie één tel verslapt, heeft al het gevoel de draad van het verhaal kwijt te zijn. En zelfs als je wel oplet, kan het soms lijken alsof je een hele scène of onthulling hebt gemist. Het ene complot volgt het andere in rap tempo op.

En ieder personage draagt minstens één geheim met zich mee, dat vaak veel te vaag blijft voor de kijker. Zelfs Mullen, de persoon aan wie alles wordt opgehangen, is een onbetrouwbare verteller: op de momenten waarop hij belangrijke informatie krijgt, laat de serie de kijker vaak niet meeluisteren of wordt het geluid zo verwrongen dat er slechts enkele flarden verstaanbaar zijn. Dat de makers bewust zo min mogelijk uitleggen, komt waarschijnlijk vanuit de hoop dat de kijker zelf actief de puzzel zal proberen op te lossen.

Maar een puzzelserie werkt alleen als alle losse draadjes uiteindelijk ergens toe leiden. Deze serie laat daarentegen zelfs grote vraagstukken onopgelost. En dat werkt niet prikkelend maar frustrerend.

Terwijl er enorm talent betrokken is bij Zero Day, voor en achter de camera. De makers werkten eerder aan series als Narcos , Homeland en The West Wing . En naast De Niro en Bassett zijn er rollen voor Lizzy Caplan, Jesse Plemons, Connie Britton en Bill Camp.

Stuk voor stuk geliefde acteurs die vaak geweldige rollen neerzetten, maar in dit geval bijzonder weinig te doen krijgen. Met name Camp, die meestal briljant is, hoeft in deze reeks afleveringen geen enkele keer van toonhoogte of gezichtsuitdrukking te veranderen. Daarbij is het opvallend dat de serie niet urgent voelt.

Nu kun je het de makers amper kwalijk nemen dat de schreeuwende televisiepersoonlijkheid (gespeeld door Dan Stevens), die het over dingen heeft als „ lamestream media ”, en de techmiljardair met een baseballpetje (Gaby Hoffman) die meent het allemaal beter te weten, inmiddels achterhaald voelen. Niemand had, toen deze serie vorig jaar werd gemaakt, kunnen voorzien wat er de afgelopen weken in Amerika is gebeurd. Maar het is wel degelijk een gemis dat de serie helemaal niet geïnteresseerd lijkt in die toch behoorlijk reële dreiging van een cyberaanval en in wat er werkelijk zou gebeuren als onze maatschappij volledig platgelegd wordt.

Zero Day is een clichématige en overvolle complotthriller. Daar kan zelfs een opzwepende speech van een klassieke jarennegentig-filmpresident niets beters van maken..