Als je de vragen van Rick Nieman achter elkaar zet, leest het resultaat als een spoedcursus radicaliseren. Ik wilde de Zap-week met een andere zin beginnen – sterker nog: met een ander programma. Maar wederom kijkend naar ‘WNL op Zondag’ realiseerde ik me vrij vlot dat mijn voornemens geen stand zouden houden.
Het onderwerp waar Nieman de uitzending mee wilde starten was afschuwelijk en tragisch; daar kon iedereen het over eens zijn. In Nieuwegein was een dag eerder een meisje van elf doodgestoken. Dezelfde middag was een verdachte opgepakt.
Over zijn identiteit gingen direct verhalen rond: het zou gaan om een verwarde man uit Syrië. Zondagochtend liet de politie weten dat de verdachte niet uit Syrië kwam, maar zowel de Nederlandse als de Marokkaanse nationaliteit had en was geboren in Nieuwegein. In Nederland, dus.
Die informatie was al beschikbaar tegen de tijd dat ‘WNL op Zondag’ begon, maar daar liet Nieman zich in zijn vragen en stellingen niet door hinderen. Integendeel. Wanneer je die vragen en stellingen noteert en de reacties van zijn gasten weglaat, dan kom je tot het onderstaande betoog: „Het gaat over de verdachte en de nationaliteit van de verdachte.
Daar komt onmiddellijk weer een discussie over los.” „Er lopen ook heel veel verwarde mensen – ongeacht hun nationaliteit – op straat. Dat is natuurlijk op zich al een gigantisch probleem.
” „Maar toch. Geert Wilders twitterde gisteravond: ‘Syriër’, ‘ik ben het zat’, ‘asielstop’..
. het speelt natuurlijk een politieke rol, het feit dat deze meneer geen geboren Nederlander is.” „We zagen in Rotterdam een tijd geleden bij de Erasmusbrug óók een steekpartij, óók door een verward iemand, maar óók met een migratieachtergrond.
Misschien ontsnappen die dan eerder aan de ogen van hulpverleningsinstanties. Het is speculatie, maar in dat geval blijkt het wel zo geweest te zijn.” „Maar dat is geen excuus voor het feit dat een meisje van elf.
.. Ik kan me voorstellen dat mensen denken – nou ja, kijk naar Duitsland.
Die strengere grenscontroles, ook om dit soort redenen. Da’s niet onbegrijpelijk hè?” „Hard of niet, je zou kunnen zeggen: als je ze niet binnenlaat, heb je dat probleem ook niet.” Die laatste zin bleef vies aan me plakken.
‘s Avonds, in de eerste aflevering van De Wit en de Britten (VPRO), illustreerde Tim de Wit hoe soortgelijke retoriek bijdroeg aan de Brexit. De Wit ging voor het programma naar Engeland, om terug te kijken op de turbulente tijd dat hij er werkte als NOS-correspondent. Hij zag toen hoe anti-immigratiesentiment, flink opgestuwd door tabloids, een grote rol speelde in de Brexitcampagne.
Nu zocht hij een beruchte tabloidjournalist op: Paul McMullen. Die runde inmiddels een morsig hostel voor backpackers, voor wie hij stiekem oude lakens omdraaide in plaats van ze te verschonen. McMullen had een verleden van feiten verdraaien om tot het gewenste verhaal te komen.
Over asielmigranten (verantwoordelijk voor een klein deel van de migratiecijfers) schreef hij vooral dat ze naar Europa kwamen „voor seks en geld”. Nog steeds probeerde hij soms foto’s van bootvluchtelingen aan tabloids te verkopen: „Foto’s van vrouwen met baby’s verkopen goed.” Hij maakte ze vanuit een stel struiken.
Het vieze gevoel ging niet weg. Op de site van WNL stond inmiddels een citaat van Tweede Kamerlid Henk Vermeer (BBB), die zondag bij Nieman te gast was: „Uit onderzoek blijkt dat de invloed van asielmigratie groter is dan de getalsmatige invloed. Die mensen hebben een extra rugzakje, dat heeft gevolgen voor hoe ze acteren.
” Dat onderzoek mocht de lezer zelf opduiken. En dat de dader überhaupt geen asielmigrant was, leek al helemaal vergeten. Dus herhaal ik het toch maar even: hij kwam uit Nieuwegein.
.
Technologie
Nadat meisje is doodgestoken vertelt Rick Nieman eerst wat hij dénkt, niet wat hij weet
Bij ‘WNL op Zondag’ ging het over het meisje van elf dat in Nieuwegein was doodgestoken. Over de dader gingen meteen verhalen rond; het zou om een verwarde Syriër gaan. Dat dat niet het geval was, deed er niet toe.