Naar de Bauers kijken en niet meer weten wat je eigenlijk ziet

Ik wilde de hele scène van Frans Bauer in het tuincentrum zien. Het zou goed voelen, dacht ik, om hem met Mariska en hun onredelijk grote aantal zoons langs lange rijen dennenbomen te zien lopen, kibbelend over hoeveel meter kerstlampjes je kunt kopen voor de lol er echt afgaat. Bij Eva! (AVROTROS) was er dinsdag al uitgebreid vooruitgeblikt op die tuincentrumavonturen.

Frans, Mariska en Christiaan, de jongste Bauertelg, waren daar te gast omdat hun realityserie Kerst met de Bauers (AVROTROS) later die avond van start zou gaan. „Hij kijkt getraumatiseerd!”, riep Eva Jinek na een fragment waarin Frans met holle ogen achter zijn vrouw aansjokte, terwijl zij dozen vol witgouden lampjes in een karretje laadde. Mariska lachte breed bij het zien van die beelden.



In het balkje onder haar naam, gewoonlijk gereserveerd voor titels en beroepen, verschenen steeds vier woorden: verheugt zich op kerst. Mooi, dacht ik vanaf de bank. Laat die Bauers maar komen.

Maar het was nog best een tijdje wachten tot de uitzending begon, en er was iets vreemds gaande, die dinsdag. Een onbestemd gevoel had me bekropen tijdens een tour langs de beschikbare praatprogramma's. Het begon bij Goedemorgen Nederland (WNL): daar werden de laatste updates over de begrotingsonderhandeling en de ontploffingen in Den Haag afgewisseld met nijlpaardenfoto's.

Zoals gebruikelijk brachten de gasten ieder hun eigen expertises en interesses met zich mee. EW -hoofdredacteur Hella Hueck riep op tot verzet tegen „de stigmatiserende term ‘huisjesmelker’”. Presentator Floris Göbel raadde kijkers af een pelikaan te adopteren.

Oud-fractievoorzitter van de VVD in de Eerste Kamer Annemarie Jorritsma wilde op beversafari. Daarna was er Ongehoord Nederland (ON), waar het panel voorspelde dat in Syrië chaos zou uitbreken na de val van Assad, maar ook uitgebreid stilstond bij de vraag wanneer gevluchte Syriërs nou eindelijk naar Syrië zouden terugkeren. Toen de tegenstrijdigheid compleet was keerde presentator Tom de Nooijer zich naar de camera om soepel over te stappen naar het volgende item.

„Dan nu een probleem dat ze in Syrië niet hebben”, zei De Nooijer, „woke.” Vervolgens Tijd voor Max (MAX), dat begon met duiding van Kees Boonman bij Haagse politiek en eindigde met het nieuwe schoonmaakboek van Estelle Cruijff (onder haar naam verschenen vier woorden: wordt gelukkig van poetsen). Het poetsitem liep uit op een minutenlange aaneenschakeling van anekdotes van zowel Cruijff als presentatoren Sybrand Niessen en Martine van Os, die om beurten vertelden over hun experimenten met verschillende schoonmaakmiddelen.

„Nu we toch met de serie rare verhalen bezig zijn: toen ik bevallen was, moest ik in de Biotex gaan zitten”, zei Van Os. Toen Niessen uitlegde dat je je vuile vaatdoekjes het beste in de magnetron kunt gooien, begon Boonman zo hard te lachen dat zijn ogen waterig werden. Op dit punt was de avond pas net begonnen.

Het loze anderhalf uurtje tussen Eva en Kerst met de Bauers vulde ik op met Onderweg naar liefde (BNNVARA), waarin tantra-Martijn zachtjes zuchtte dat hij graag naakt zou knuffelen met twee mooie dames tegelijk. Het onbestemde gevoel werd intussen steeds concreter, tot ik er eindelijk woorden voor vond. Namelijk: als je lang genoeg achter elkaar naar reality- en praatprogramma’s kijkt, dan kun je er zomaar langzaam van overtuigd raken dat alle tv in de kern satire is.

Parodieën op zichzelf. Tegen de tijd dat de Bauers weer over mijn scherm marcheerden wist ik niet meer zeker waar ik naar aan het kijken was. Wel wist ik dat ik Frans’ gevoel voor drama waardeerde.

Na zijn dag in de tuinmarkt zeeg hij neer op de bank. „Ik ben helemaal gebroken”, kermde Frans. Ik voelde met hem mee.

.