Mondzorg onder druk, tandartsen luiden de noodklok: ‘Had een 4-jarige met vijf gaatjes in de stoel’

Tandartsen en mondhygiënisten trekken aan de bel bij Metro als het gaat om mondzorg voor kinderen. Het belang daarvan wordt door sommige ouders onderschat en soms maken verzekeraars het ook nog eens moeilijk als het gaat om de vergoeding. Hierdoor zien tandartsen dat kinderen minder frequent de tandarts bezoeken, met alle gevolgen van dien: mondzorgverleners zien soms jonge kinderen met al veel gaatjes, er kan angst voor de tandarts ontstaan of zorg die nodig is, kan niet geleverd worden.

Er zitten namelijk maxima aan bepaalde behandelingen, en gaat een (minderjarige) patiënt daaroverheen, dan kan het zo zijn dat de zorg niet geleverd of niet vergoed wordt. Metro gaat in gesprek met mondhygiëniste Marigeth Eimers-Deira en tandarts Alexander Tolmeijer.Eimers-Deira heeft een praktijk in Zutphen, Smilez, die specifiek op kinderen is gericht en zij heeft dan ook veel te maken met de vergoeding van mondzorg voor kinderen.



Het idee dat kinderen tot 18 jaar álle mondzorg vergoed krijgen, dat klopt sowieso niet.Als we kijken naar de behandelingen die het vaakst voorkomen, gaat het om slechts twee controles per jaar, een uur voor de mondhygiëniste (denk aan tandsteen verwijderen) en slechts een halfuur voor preventieve zorg in 2025. Bij sommige verzekeraars kan de maximum behandelduur voor preventieve zorg oplopen tot twee uur per jaar.

Mondzorgverleners kunnen boven die maxima wel een zogeheten machtiging aanvragen, een soort toestemming om een kind toch langer te behandelen, maar in de praktijk is dat makkelijker gezegd dan gedaan. Deze maxima blijken uit brieven van verzekeraars die Tolmeijer met Metro heeft gedeeld.Onlangs bleek overigens dat vooral jongeren (boven de 18) de tandarts vermijden vanwege de rekening.

Boven de 18 moet je vrijwel alles – tenzij je een aanvullende verzekering hebt – zelf betalen.‘Maxima voor veel kinderen niet genoeg’„Het verschilt per kind, maar de gestelde maxima zijn voor velen bij lange na niet genoeg”, legt Eimers-Deira uit aan Metro. „Veel kinderen zijn angstig en die moet je echt meenemen in wat je doet.

Ik heb patiëntjes die pas na twintig minuten überhaupt hun mond opendoen. Als je wil laten zien hoe je precies poetst, zit je zo op vijf tot tien minuten.” Ook de Koninklijke Nederlandse Maatschappij tot bevordering der Tandheelkunde (KNMT) ziet dat de eisen van verzekeraars om een machtiging goed te keuren, steeds strenger worden.

Als de tijd ‘op’ is, maar er wel meer preventie nodig is, moeten tandartsen en mondhygiënisten per vijf minuten rekenen. In 2025 kost preventie je 15,78 euro per vijf minuten. „Ik maak het weleens mee dat kinderen boven het toegestane aantal minuten uitkomen, en ik ouders een rekening moet sturen.

‘Maar mijn kind is toch vergoed?’, vragen ze me dan. Dan moet ik uitleggen dat niet alles vergoed wordt en ze op een bepaald punt zelf de portemonnee moeten trekken. Bij velen strijk ik dan over m’n hart en scheld ik de rekening kwijt, maar ik werk ook niet als vrijwilliger.

Ik kan dat niet bij iedereen doen.”‘4-jarige met al vijf gaatjes’Alhoewel de algemene ‘regel’ is dat je twee keer per jaar voor controle naar de tandarts moet, is dat voor kinderen vaak niet genoeg, benadrukt Eimers-Deira tegen Metro. „Je kunt niet bij een 4-jarige met gaatjes in januari, zeggen dat hij of zij in juni maar terug moet komen.

Je moet dat veel vaker in de gaten houden, anders wordt het puinruimen.”Alexander Tolmeijer, oud-KNMT-bestuurder en tandarts bij Dentalways in Delft, is het daarmee eens: „Als je ziet dat een kind een beginnend gaatje heeft en verdere instructie nodig heeft, moet je iemand wel vier keer per jaar terugzien voor preventie. Je kunt dan soebatten over of dat een kwartier, twintig minuten of een half uur is, maar voor veel kinderen is alleen dat ‘toegestane’ halve uur niet genoeg.

”Eimers-Deira noemt een voorbeeld van een patiëntje dat zij onlangs zag, slechts 4 jaar oud, met al vijf gaatjes. „Ik mocht bij hem pas na de tweede keer eventjes in zijn mond kijken. Dat vertrouwen opbouwen duurde heel lang, en dan zit je eigenlijk al over de maxima heen.

Terwijl de foto’s lieten zien dat hij al vijf gaatjes had. Die kan ik de volgende keer niet in één keer behandelen. Dan ga je weer in gesprek met het kind, leg je uit wat je gaat doen, en het is vooral van belang zo iemand te blijven zien.

Je loopt met kinderen, zeker als ze angstig zijn, soms enorm vast. Dan is het van zo’n groot belang om aan hen wel de nodige zorg te bieden.”Het gebit van een kind is volop in ontwikkeling en soms beginnen ze met 10-0 achter.

Ik zie mensen van 28, 29 met al een volledig kunstgebit.Zorgen om mondzorg voor kinderenTolmeijer trekt ook aan de bel als het gaat om de dekking van mondzorg voor kinderen. Hij maakt zich zorgen dat wanneer kinderen de maximum behandelduur bereiken, ze de zorg die ze nodig hebben, niet krijgen.

Omdat er vanuit de zorgverzekeraars vaak ‘nee’ wordt verkocht. „Het scheelt heel erg per verzekeraar hoe dat gaat”, legt Tolmeijer uit aan Metro. „Ze hebben de neiging om veel af te wijzen.

Ik maak het vaak mee dat ik een machtiging stuur en dat die wordt afgewezen. Een machtiging is eigenlijk een verzoek aan de verzekeraar: ‘Ik wil kind X meer behandelminuten geven, om deze redenen’. Zij bepalen dan of dat mag.

”Tolmeijer benadrukt dat dat lastig is, omdat een tandarts veel beter kan inschatten wat wel en niet zinvol is. Een verzekeraar gaat uit van bepaalde standaarden en gemiddelden, maar voor sommige patiënten zijn die niet voldoende. Je kunt immers niet iedereen over een kam scheren.

Ook letten verzekeraars soms wat scherper op: kloppen de aangevraagde machtigingen en de declaraties wel?Dat laat ook Arjen Zwaan, woordvoerder van zorgverzekeraar CZ, weten aan Metro: „De zorg voor deze kinderen is gratis, maar het moet wel noodzakelijk zijn, want het kost natuurlijk wel geld. En we zien dat er tandartsen zijn die veel behandelingen declareren, meer dan je zou verwachten, en waarbij we afvragen of er wel een tandheelkundige noodzaak is. Vanaf 2025 kunnen deze patiënten de zorg nog steeds gewoon vergoed krijgen, maar we vragen in sommige situaties wel een machtiging boven een bepaald aantal.

”„Welke tandarts zou nou voor de lol een vulling leggen en declareren bij de zorgverzekeraar?”, vraagt Tolmeijer zich af. „Het gaat om maar een klein percentage patiënten voor wie de maxima niet toereikend zijn, maar zij hebben juist die extra zorg echt nodig. Het gaat ook om vertrouwen: als ik voor een bepaald kind een machtiging van 30 minuten preventie aanvraag, kun je er vanuit gaan dat dat echt nodig is.

”Orthodontie vergoed met aanvullende verzekering, maar let opNog zoiets dat niet vergoed wordt, is orthodontie. Wil je orthodontie vergoed krijgen, is een aanvullende verzekering nodig. „Het addertje onder het gras is wel dat ouders al een jaar verzekerd moeten zijn, willen ze de kosten echt vergoed krijgen”, legt de mondhygiëniste uit.

„Pas een jaar ná het afsluiten van de aanvullende verzekering, kunnen ouders daar aanspraak op maken.”‘Ik zie soms mensen van 28 met een volledig kunstgebit’„Er zou geen verschil moeten zijn tussen kindjes wiens ouders mondzorg wel en niet kunnen betalen”, vindt Eimers-Deira. „Ouders uit een lagere sociale klasse, met een minder grote portemonnee, zijn vaker al sneller geneigd om te zeggen: laat de tandarts maar zitten.

Dit soort regels maken het nog moeilijker. Maar juist voor kinderen is het zo belangrijk regelmatig tandheelkundige zorg te krijgen. Hun gebit is volop in ontwikkeling en soms beginnen kinderen met 10-0 achter.

Ik zie soms mensen van 28, 29 met al een volledig kunstgebit.”Tandarts Tolmeijer stipt aan dat het niet vaak zal gebeuren dat ouders moeten bijbetalen voor mondzorg voor kinderen. Dat benadrukten ook een aantal zorgverzekeraars die Metro telefonisch benaderde: zij horen van klanten weinig klachten over de vergoeding van mondzorg voor kinderen.

„Wat wel gebeurt”, begint Tolmeijer, „is dat de zorg simpelweg niet geleverd wordt. Ik vraag een machtiging aan bij de verzekeraar van de patiënt, die wijst ‘m af, en dat is dan regelmatig einde verhaal. Er zullen tandartsen zijn die de behandeling alsnog uitvoeren en dan de rekening kwijtschelden, maar er moet uiteindelijk toch brood op de plank komen, dus niet iedereen zal dat standaard doen.

”We willen kinderen al voor het eerste tandje zien, maar tot 4 jaar oud komt slechts de helft.Tolmeijer: „Als ik zo’n machtiging aanvraag, zeg ik eigenlijk: ik vind het als zorgverlener belangrijk dat dit kind niet één keer voor preventie komt, maar wel drie of vier keer. Dan kunnen we spelenderwijs werken aan gebitsbewustzijn, goed netjes schoonmaken en leren dat poetsen belangrijk is.

Wijst een verzekeraar die machtiging af, zeggen ze eigenlijk: wat je doet is niet zinvol.”In onderstaande video spreekt Metro met mensen over de mondzorg van kinderen:‘Ga al voor het eerste tandje doorbreekt naar de tandarts’Ook aan ouders is de oproep: onderschat de mondzorg van je kind niet. Het is belangrijk om zo vroeg mogelijk te beginnen met poetsen het introduceren van mondzorg, juist om angst te voorkomen.

„Eigenlijk willen we kinderen al voor het eerste tandje zien”, legt Tolmeijer uit. „Maar tot 4 jaar komt maar de helft van de kinderen. Dat is vaak een specifiek deel van de samenleving, hen missen we dan.

Dat zijn vaak mensen uit een lager social milieu.”Eimers-Deira ziet regelmatig dat kindjes in de stoel wat angstig zijn. Daarom is het belangrijk om de tijd te nemen, rustig te blijven en vooral spelenderwijs hen het belang van mondzorg bij te brengen.

„Dat begint al bij: hoe poets je? Als mondzorgverleners rustig de tijd kunnen nemen voor kinderen, wordt elk bezoek makkelijker. Ze leren dan dat ze niet bang hoeven te zijn, dat het geen pijn doet en zo maak je van mondzorg iets leuks, in plaats van iets engs.”Metro ging onlangs ook in op de vraag: moet je eerst stoken en dan poetsen, of andersom? En welke stokers zijn het beste?Deze huisarts waarschuwt voor ultrabewerkte en ziekmakende voeding: ‘Big food zijn ‘dealers’ van voedselindustrie’Kinderarts Nico van der Lely strijdt tegen zuipgedrag onder jongeren: ‘Meisje van 13 met 1,5 liter pure Pisang Ambon in haar maag’.