Minder aankopen op Black Friday en Cyber Monday dan vorig jaar door uitsmeren van aanbiedingen

Op de dinsdag na ‘Cyber Monday’ en ‘Black Friday’ en vóór Sinterklaas is het gemiddeld druk in de Kalverstraat in Amsterdam. Winkelend publiek haast zich om nog snel even de laatste inkopen te doen – aanbiedingen zijn er met het kinderfeest in aantocht nog steeds. De uit de Verenigde Staten overgewaaide fenomenen – Black Friday en Cyber Monday volgen op Thanksgiving, een feestdag op de vierde donderdag van november – zijn in Nederland uitgedraaid op een meerdaags marketingevenement.

Uit cijfers van de Betaalvereniging Nederland en iDeal blijkt dat de consumptiepiek niet zo duidelijk als voorgaande jaren op beide dagen zelf ligt, maar is uitgesmeerd over de dagen eromheen. De Betaalvereniging, die pintransacties bijhoudt, spreekt van een „grauwe” Black Friday en Cyber Monday in de Nederlandse winkelstraten. Vorige week vrijdag werd er 18,9 miljoen keer gepind.



Dat waren minder transacties dan een gemiddelde vrijdag, maar er werd met 558 miljoen euro in totaal wel 10 procent meer afgerekend. „Black Friday is omgeslagen naar een Black November”, concludeert de Betaalvereniging. Die conclusie lijkt gerechtvaardigd, ook gezien de lange aanloop die ketens naar de échte Black Friday nemen.

Elektronicaketen MediaMarkt begon liefst negentien dagen eerder met de aanbiedingen. In de cijfers van iDeal, dat met Currence onlinebetalingen registreert, is eenzelfde trend zichtbaar. Vorig jaar werden op Black Friday nog 7,13 miljoen iDeal-transacties gedaan, dit jaar waren dat er 5,28 miljoen.

Ook op Cyber Monday lag het aantal onlinetransacties iets lager dan vorig jaar. Maar in de zeven dagen voor Black Friday vonden 36,3 miljoen betalingen via de betaaldienst plaats, 7,7 miljoen meer dan vorig jaar. Het betreft cijfers over álle iDeal-transacties, dus ook persoonlijke betaalverzoeken en betalingen van verkeersboetes of belastingaanslagen.

Rond Black Friday fluctueerde het aandeel van de retailsector tussen de 39 en 49 procent van het totaal. Dat er minder is geconsumeerd op Black Friday en Cyber Monday betekent dus niet dat het koopjesfestijn aan populariteit heeft ingeboet. Het heeft vooral te maken met het uitsmeereffect.

Die spreiding is een bewuste strategie, vertelt Henk Hofstede, die voor ABN Amro onderzoek doet naar de retailsector. „Doordat winkels eerder met kortingen gaan stunten, krijgen veel klanten een fear of missing out en gaan ze erop reageren.” Daarnaast heeft de spreiding met de druk op de bezorging bij winkels en consumenten te maken, weet Hofstede.

„Pakketten kunnen over een langere periode efficiënter verwerkt worden. De post is al zwaar overbelast en niemand wil z’n klanten teleurstellen.” Een andere factor die kan hebben meegespeeld bij de daling van het aantal transacties ten opzichte van vorig jaar, is de dag waarop Black Friday viel.

Dit jaar was dat 29 november, vorig jaar 24 november – de dag waarop salarissen veelal worden uitbetaald. Het is bekend dat pin- en iDeal-transacties direct na de salarisuitbetaling pieken. Hofstede: „Als je van tevoren je huiswerk hebt gedaan, dan heb je met één druk op de knop het product dat je heel graag wil hebben.

” Uitgesmeerd of niet, Black Friday kan niet bij iedereen op een warm onthaal rekenen. Dat constateerde NRC afgelopen week in een winkelcentrum in Leidschendam. „Amerikaanse onzin” en „nepkorting” voor dingen die je niet nodig hebt, waren de kwalificaties die voorbijgangers daar voor de met aanbiedingen stuntende ketens over hadden.

Het altijd olijke vogelduo Fokke & Sukke trok in lijn met die kritiek een spandoek uit de kast met de tekst ‘Kick Out Black Friday’, met een knipoog naar Kick Out Zwarte Piet, de actiegroep die zo goed als slaagde in de missie om Zwarte Piet uit te bannen en onlangs aankondigde „het stokje door te geven aan de samenleving”..