Meer dan 200 pootafdrukken op een ‘snelweg’ voor dino’s in een Britse steengroeve

Zeker 18 meter lang waren ze, de plantenetende dino’s die 166 miljoen jaar geleden door het huidige Oxfordshire stampten. Hun voetsporen bleven bewaard in de kalksteen, en enkele ervan werden afgelopen zomer ontdekt door een steengroevemedewerker. Direct gingen paleontologen aan de slag om méér fossiele pootafdrukken op te graven en onthulden daarmee – zo blijkt nu – de meest omvangrijke dinosaurussporen die ooit in het Verenigd Koninkrijk zijn gevonden.

Een wetenschappelijke publicatie ontbreekt vooralsnog, maar Britse media spreken al ronkend van een „dinosaurussnelweg”. Meer dan 200 voetstappen telt de opgravingslocatie dusver, verdeeld over vijf individuele dinosporen. Vier daarvan zijn gemaakt door cetiosaurussen: grote plantenetende dino’s met poten die wel wat weghadden van die van hedendaagse olifanten, alleen veel groter.



Het vijfde spoor is gemaakt door een vleesetende megalosaurus, met drie kenmerkende scherpe tenen. Paleontoloog Emma Nicholls, die vanuit het natuurhistorisch museum van Oxford bij de opgraving betrokken was, omschrijft dat laatste spoor tegen de BBC als een „karikatuur” van dinosauruspootafdrukken. Megalosaurussen liepen op twee poten en waren razendsnelle jagers.

Met hun 9 meter waren ze de grootste vleesetende dino’s die tijdens het jura-tijdperk in Groot-Brittannië rondliepen – pakweg 201 tot 14 miljoen jaar geleden. De pootafdrukken zijn ontdekt in de Ardley Dewars Farm Quarry, waar oölitische kalksteen wordt gewonnen. Dat gesteente zit vol kleine eivormige kalkbolletjes – de oölieten – en ontstond in de jura in warm, tropisch en ondiep water.

Door de branding van die zee liepen destijds de dinosauriërs. Het is niet de eerste keer dat in de desbetreffende groeve dinosporen zijn gevonden: ook in 1997 werden er al 40 paar voetstappen aangetroffen. „Het leuke van zulke sporen is dat je eraan kunt zien hoe een dier zich voortbewoog”, zegt de Nederlandse paleontoloog Melanie During, niet bij de Britse opgraving betrokken.

„Dat is op basis van alleen botten een stuk moeilijker. Uiteraard moeten ze dat allemaal nog in detail gaan onderzoeken, maar het is fantastisch dat je dan echt voor je kunt zien hoe die dino’s door dit getijdegebied liepen.” Op één locatie kruist het spoor van de megalosaurus zelfs dat van een cetiosaurus.

„In een filmpje op de BBC-website kun je mooi zien dat de megalosaurus daar later passeerde dan de cetiosaurus, alleen hoeveel later weten we niet precies. Er was in ieder geval geen sprake van een achtervolging, want ze gingen allebei een andere kant uit. Bovendien zijn de voetafdrukken van rennende dino’s vaak veel rommeliger.

” Niet alleen voor Groot-Brittannië is dit een unieke vondst, benadrukt During. „Het is sowieso krankzinnig groot; wereldwijd zijn er maar een paar locaties van deze omvang bekend. In Winterswijk bijvoorbeeld , waar ik zelf opgravingen heb gedaan, waren we al ontzettend blij met een spoor van 6 meter.

” Ook het feit dat ze zo goed bewaard zijn is bijzonder. „Ga maar na – als je zelf over het strand loopt, zijn je voetstappen vaak zo weg. Hier niet.

Dat kán bijvoorbeeld het gevolg van een storm zijn. Maar misschien was het ook gewoon een hete dag, en ontstonden de afdrukken net bij terugtrekkend getij, waardoor de voetstappen zodanig indroogden dat ze bewaard bleven.”.