Maja vroeg mannen op straat met haar te trouwen om in Nederland te mogen blijven

PERSOONLIJK Maja vroeg mannen op straat met haar te trouwen om in Nederland te mogen blijven Laurie Haanschoten Vandaag, 11:02 • 4 minuten leestijd Maya leest haar geloften voor op haar bruiloft © Eden Calgie Maja Simišic stond op een warme zomerdag in Rotterdam, gehuld in een trouwjurk, naast een vreemde man. Maar liefde was niet het onderwerp van deze dag. Na haar studie verliep haar visum en werd het voor haar bijna onmogelijk om in Nederland te blijven.

Dus besloot Maja met een neppe trouwerij dit probleem met humor aan de kaart te stellen. Geboren in Duitsland in 1997, maar met een Servisch paspoort, werd Maja geconfronteerd met de harde realiteit van het Europese immigratiesysteem toen ze in Nederland wilde blijven na haar studie aan de Willem de Kooning Academie. Vier jaar lang studeerde ze met een studentenvisum, maar toen haar afstudeerjaar naderde, stond ze voor een dilemma.



“Ik kreeg een jaar de tijd om te beslissen wat ik met mijn toekomst wilde doen”, vertelt Maja. Dat zoekjaar is bedoeld om studenten die niet uit de Europese Unie komen een kans te geven om hun opties te onderzoeken, maar voor Maja was het snel duidelijk dat ze wilde blijven. Rotterdam als thuis “Toen ik de Willem de Kooning Academie ontdekte en wat meer onderzoek deed naar Rotterdam, voelde het meteen goed.

Het is een havenstad, een stad waar hard gewerkt wordt en er wonen veel internationale mensen. Dat sprak me enorm aan.” Ondanks dat ze de stad niet kende, voelde ze zich snel thuis in Rotterdam.

“Ik vond er een gemeenschap, vooral in de horeca, en dat heeft me zoveel geleerd”, zegt Maja. “Ik heb daar zoveel geweldige mensen ontmoet die me door moeilijke tijden hebben geholpen.” Het kwam voor Maja dus neer op twee onmogelijke keuzes: een kunstenaarsvisum aanvragen, wat een ingewikkeld proces is, of trouwen om een partnervergunning te krijgen.

Maya tijdens haar 'bruiloft' © Eden Calgie Druk om te trouwen Tijdens een zomer in Bosnië, vlak na het afronden van haar studie, bezocht Maja het dorp waar haar vader woont, en ging er naar een bruiloft. “Het was best hilarisch”, lacht ze. “Ze probeerden me te koppelen aan elke beschikbare man die er was.

” “In onze cultuur is het traditie dat een vrouw na haar studie trouwt”, zegt ze. “Ik kreeg dus van twee kanten druk om te trouwen, van de immigratiedienst én van mijn eigen familie. Het voelde alsof ik klem zat, want ik wilde helemaal niet trouwen.

” In plaats van toe te geven aan de druk, besloot Maja haar frustraties om te zetten in een kunstproject, een satirisch protest tegen de situatie waarin ze zich bevond. “Als ze willen dat ik trouw, dan ga ik er iets ludieks van maken”, zegt ze glimlachend. Een ceremonie, een priester en taart Gekleed in een witte trouwjurk wandelde Maja door de straten van Rotterdam en andere steden en vroeg willekeurige mannen of ze met haar wilden trouwen.

“De reacties varieerden van verbaasd tot geamuseerd en gek, maar dit liet wel nog meer zien hoe bizar het feit dat ik zou moeten trouwen is.” Het project mondde uiteindelijk uit in een symbolische bruiloft, opgevoerd achter het Depot Boijmans Van Beuningen. Maja vond een willekeurige man op straat die bereid was haar bruidegom te spelen, en met een ‘priester’, een ceremonie en taart leek het een echte bruiloft te worden.

Midden in de ceremonie pakte Maja de microfoon en begon haar eigen ‘geloften’ voor te lezen. “Ik vertelde hoe mijn leven eruit zou zien als ik echt met deze vreemde man zou trouwen, en hoe mijn leven eruit zou zien als ik niet zou trouwen. Het was een aanklacht tegen de verwachtingen die de maatschappij en het immigratiesysteem me oplegden.

” Een dure advocaat en lang wachten Maja is niet daadwerkelijk getrouwd en was overgeleverd aan het kunstenaarsvisum. Mede door de tips en hulp van andere migranten en kunstenaars heeft ze deze aan kunnen vragen. “Dit was zo’n heftig en lang proces, ik moest een dure advocaat inhuren en het duurde tien maanden voordat ik antwoord kreeg”, vertelt Maja.

“Daarna mocht ik ook niet ergens vast in dienst en kon ik dus alleen op freelancebasis werken.” Voor werken in loondienst in de creatieve sector is een gecombineerde vergunning voor verblijf en arbeid nodig. Het kunstenaarsvisum van Maja was maar voor een jaar en inmiddels ligt er een aanvraag voor een langdurig ingezetene visum, dit is een verblijfsvergunning van de Europese Unie voor minstens vijf jaar.

“Maar zelfs met dat visum blijft mijn bewegingsvrijheid binnen Europa beperkt”, vertelt Maja. De komende jaren zullen onzeker blijven. “In de toekomst sta ik er misschien nog wel voor open om te trouwen”, zegt ze.

“Dat ligt erg aan de situatie. Nu wilde ik vooral kritisch kijken naar waarom we nog steeds vasthouden aan dit traditionele idee van familie en huwelijk. Als ik zou trouwen zouden ze zelfs kunnen checken of ik écht verliefd ben.

Waarom wordt dat nog steeds verwacht, en waarom voelt het alsof er geen ruimte is voor andere keuzes?”.