4 weeks Ago
LEIDEN - 'Ik kan sorry zeggen, maar daar hebben mensen niets aan', zegt Martin Schalij van de Raad van Bestuur van het LUMC. 'We moeten er iets aan doen.' Het rapport over de chaos bij de administratie van de voormalige zaaddonorbank in zijn ziekenhuis is hard.
'Dan is er schaamte.' Bijna 450 donorkinderen met meer dan 25 halfbroers en -zussen, van meer dan honderd kinderen is niet meer te achterhalen wie de donor was. Vrouwen die jaren dachten een kind van donor X te hebben gekregen en die er nu achter komen dat het een andere donor was.
Het zijn enkele voorbeelden uit het rapport 'Een complexe nalatenschap' dat in opdracht van het ziekenhuis werd opgesteld. In 2023 bleek de administratie van de voormalige zaaddonorbank een chaos en de Raad van Bestuur vond het 'onacceptabel', zegt Schalij. Toch waren de problemen eerder ook al gemeld.
In 2004 maakte een medewerker een melding bij zijn afdelingshoofd. Die zou het verder onderzoeken, maar dat is nooit gebeurd. Ook in 2019 was er een melding, in 2021 werd de zaak met een email bij de Raad van Bestuur aangekaart en die gelastte een onderzoek.
Dat kwam er nooit. In 2023 belandde de zaak op een ander bureau bij de Raad van Bestuur en toen werd wel ingegrepen. Het onderzoek werd opgestart en het rapport ligt er nu, met de schokkende resultaten.
Schalij zegt over die resultaten: 'Ik denk niet dat het onwil was bij mensen of kwade wil. Wat er is gebeurd, is onzorgvuldigheid. En daar zijn we van geschrokken, dat is duidelijk.
' Het rapport heet officieel een eindrapport maar dat is het volgens Martin Schalij niet. Veel is ook nog onduidelijk. 'We weten dat zaad vanuit Leiden naar minimaal acht andere klinieken is gegaan, maar mogelijk ook naar meer.
Dat weten we gewoon nu nog niet.' Daar komt bij dat de onderzoekers van het LUMC niet van alle klinieken de administratie kregen. Schalij vermoedt dat die bij die klinieken ook is kwijtgeraakt of dat het daar eveneens een chaos is.
Dat is de reden dat hij pleit voor een groot landelijk onderzoek naar alle IVF-klinieken in Nederland. 'Er komen steeds nieuwe casussen. Het moet een keer afgelopen zijn.
' Het is niet de eerste keer dat hij deze oproep doet. In januari deed Schalij dat ook al toen het ziekenhuis voor het eerst met de chaotische administratie naar buiten kwam. Het kabinet was toen heel helder.
Zo’n onderzoek komt er niet. 'Dat mag het kabinet zeggen, maar ik roep het gewoon nog een keer. Het gaat om heel veel kinderen, om heel veel moeders en hun partners en ook om veel donoren.
Doe zo'n onderzoek nou. Het is gewoon zo enorm belangrijk voor die kinderen en de ouders. Voor hetzelfde geld hebben we volgend jaar weer een casus en dan weer eentje.
Daar moeten we vanaf.' 'Ik kan sorry zeggen, maar daar hebben mensen niets aan. We zijn een academisch ziekenhuis dat de zaken niet op orde heeft, dat is een pijnlijke constatering.
Daar heb ik schaamte over', zegt Schalij. 'In de begintijd was het misschien makkelijker en experimenteren, maar in de jaren 2000 was het niet meer experimenteren en had het gewoon op orde moeten zijn. En dat was het niet.
' Het onderzoek is niet afgerond. Het ziekenhuis blijft vrouwen oproepen die indertijd zijn behandeld in het Academisch Ziekenhuis Leiden (de voorloper van het LUMC). En ook donoren wordt dringend gevraagd zich te melden.
De grote vraag: 'waarom ging het fout', wordt in het rapport niet beantwoord. Simpelweg omdat niemand het weet. 'Het is misschien deels te verklaren door de tijdsgeest, deels door techniek.
Maar ook zeker deels door onzorgvuldigheid. En dat is ernstig.' Een belangrijke oud-medewerker die hier mogelijk duidelijkheid over kan geven is door de onderzoekers niet gesproken.
Hij heeft zich onbereikbaar verklaard voor het ziekenhuis en woont tegenwoordig in het buitenland. 'We blijven echt wel proberen hem te spreken', zegt Martin Schalij. 'Dus we proberen hem nog altijd te vinden.
'.
