5 hours Ago
Hier staat ingevoegde content uit een social media netwerk dat cookies wil schrijven of uitlezen. U heeft hiervoor geen toestemming gegeven. Lize Spit kreeg voor haar nieuwste boek, De autobiografie van mijn lichaam, vijf sterren in onze krant.
In Bar Miroir vertelt ze waarom ze het boek schreef. En ze vertelt over kunst en artiesten die haar inspireren of raken. David Bowie bijvoorbeeld.
Of de film Anatomie d’une chute van de Franse Justine Triet. “Schaamteloos open” en “verbluffend”. Dat schreef onze krant over Autobiografie van mijn lichaam, het nieuwste boek van Lize Spit.
Het boek begint met een mail die Lize Spit op een winterdag van haar moeder ontvangt. ‘Slokdarm’ zegt het onderwerpveld. Het is het begin van een maandenlange lijdensweg langs oncologen en gespecialiseerde kankerafdelingen.
Wat ook terloops in de mail wordt meegedeeld: de ouders van Lize gaan scheiden. Het is een hard boek soms. De schrijver Spit rapporteert minutieus elk detail uit het laatste levensjaar van haar moeder.
Ze gebruikt daarbij bewust het woord moeder, om de jarenlange afstand tussen hen te onderstrepen. In onze podcast Bar Miroir vertelt Lize Spit waarom ze het boek schreef en waarom ze het zo schreef. “Een moeder zet je op de wereld, koestert je, ze heeft me zelfs borstvoeding gegeven.
Maar tegelijkertijd, als volwassene, vond ik het al moeilijk om naast haar in de zetel te zitten omdat dat eigenlijk al te dichtbij was. Het boek is een soort zelfonderzoek maar ook een onderzoek naar haar: hoe komt het dat onze lichamen zo vervreemd zijn van elkaar en ik eigenlijk bang ben van haar?” In Bar Miroir vertelt Lize Spit ook welke kunst of kunstenaars haar raken. En natuurlijk probeert ze ons er ook warm voor te maken.
Een citaat van David Bowie is belangrijk voor haar. “Werk nooit voor andere mensen. Denk er altijd aan dat de reden waarom je wou werken als kunstenaar is dat er iets binnenin je zit dat je wil naar buiten laten komen.
Het is erg gevaarlijk om als artiest te proberen andermans verwachtingen in te lossen.” En wat Bowie eraan toevoegt: “Als je je veilig voelt op de plaats waar je werkt, dan werk je niet op de juiste plaats. Als je ergens bent waar je voeten net de grond niet raken, ben je wel op de juiste plaats om iets opwindends te doen.
” Zelf zegt Lize Spit daarover: “Het gaat er inderdaad om dat je als kunstenaar moet uitgaan van een kern binnenin jezelf die weet wat je wil maken. Schrijven is vaak een gevecht met verwachtingen en recensies, terwijl je moet maken wat in je opkomt. En als je het gevoel hebt dat je voeten net de grond niet raken, dan ben je op de juiste plaats om dingen te maken die anderen te raken.
Omdat je je dan kwetsbaar voelt.” Een aanrader van Lize Spit is Anatomie d’une chute van de Franse Justine Triet, in 2023 de winnaar van de Gouden Palm in Cannes. Sandra, Samuel en hun slechtziende 11-jarige zoon Daniel wonen al een jaar ver van alles, in de bergen.
Op een dag wordt Samuel dood aangetroffen aan de voet van hun huis. Er wordt een onderzoek geopend naar het verdachte overlijden. Ondanks twijfel wordt Sandra al snel aangeklaagd.
Een jaar later woont Daniel het proces van zijn moeder bij, een echte ontleding van het getrouwde koppel, van zijn vader en moeder. Lize Spit laat ons luisteren naar een scène waarin Sandra en Samuel ruziemaken. Heel openlijk zonder veel subtekst, het is gewoon een scène vol verbaal geweld.
“Ik vond het straf hoe het rechttoe rechtaan wordt uitgesproken. Waanzinnig goed gespeeld ook. En natuurlijk ook heel menselijk.
” Voorts luisteren we naar (en dansen we met) The Penguin Cafe Single. “Als Rob (haar echtgenoot) en ik een opkikkertje nodig hebben, dan luisteren we daarnaar en dansen we een minuutje als pinguïns. Dat ontlaadt, dat is grappig en daarna knuffelen we en gaan we verder met de dag.
” Tot slot brengt Lize Spit een gedicht mee van Ester Naomi Perquin Weet nog wel . “Het gaat over iemand die thuiskomt, de ambulance ziet staan en denkt: ‘het zal toch geen mens van mij zijn?’ En dan blijkt het een vreemde te zijn.” Het is een gedicht over het gevoel dat we hebben als leed anderen overkomt, geen mensen die ons nabij zijn.
Dan zijn we op een bijna hypocriete manier opgelucht. Hypocriet maar ook heel begrijpelijk. “Zo is het leven natuurlijk, je kunt je niet met iedereen verbinden en om iedereen treuren”, zegt Lize Spit.
“We krijgen beelden binnen uit Gaza, Oekraïne of andere conflictzones in de wereld. Ik voel geen opluchting. Maar de onverschilligheid raakt me tegelijkertijd wel.
Het hadden tenslotte allemaal mensen van ons kunnen zijn. “ Kwam met de boodschappen thuis, stond aan de overzijde van mijn eigen huis, zag de ambulance voor de deur, dacht: dit is hoe zoiets gaat, zo vaak gehoord, nooit kunnen geloven dat nu de tas valt, de wijnfles in scherven, cherrytomaten rollend door de gang, de eieren stuk, hollend naar boven, nu ligt de liefste in de keuken, het kind in de wieg, de zoon in de tuin, heggenschaar, koolmonoxide, uitgegleden, onverklaarbaar, stukje brood, open raam,stopcontact, hartaanval, wiegendood – Zag toen de vreemde op de stoep. Een man, daar in elkaar gezakt.
Dacht: dat scheelde weinig, dat scheelde verdomd weinig, dit had best een mens van mij kunnen zijn, maar het is geen mens van mij. Weet nog de willekeurige passant waar niets over te zeggen valt, wil niets over hem zeggen, wil niet dat iemand pas bestaat terwijl hij in elkaar zakt voor mijn deur, wil niet dat iemand dan ineens iemand is, zo op de valreep, veel te laat, wil part noch deel, hou mijn adem in, mijn hart, mijn tas vast, mijn eieren heel..
