LIVE Oorlog Oekraïne | Zelensky presenteert overwinningsplan met ‘stappen voor rechtvaardig einde aan de oorlog’

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky gaat volgende week zaterdag in een overleg met bondgenoten toelichten hoe hij denkt de oorlog met Rusland te gaan winnen. De inhoud van zijn ‘overwinningsplan’ is nog niet openbaar gemaakt. Zelensky heeft het plan al besproken met de Amerikaanse president Joe Biden en de NAVO. Lees alles over de oorlog in Oekraïne en de situatie in Rusland terug in ons liveblog.

featured-image

- Een veiligheidsverantwoordelijke van de kerncentrale in Zaporizja, in het zuidoosten van Oekraïne, is om het leven gekomen bij een aanslag met een autobom. De kerncentrale van Zaporizja, de grootste van Europa, wordt sinds maart 2022 bezet door de Russische strijdkrachten. - Litouwen en Duitsland hebben een overeenkomst bekrachtigd waarin ze hebben afgesproken een gevechtsklare Duitse brigade te stationeren in de Baltische staat .

- Rusland gaat fors meer uitgeven aan defensie , zelfs het hoogste bedrag ooit: 13,5 biljoen roebel of omgerekend 131 miljard euro . De stijging illustreert de vastberadenheid van Moskou om zijn offensief in Oekraïne voort te zetten, ondanks de menselijke en economische kosten. De plannen baren Europese defensiefunctionarissen zorgen.



De Russen zelf reageren verdeeld op het nieuws. - De Oekraïense luchtmacht meldt vrijdag dat Rusland afgelopen nacht kritieke infrastructuur in het land heeft aangevallen met negentien drones. Een deel werd door luchtafweer neergehaald.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky gaat volgende week zaterdag in een overleg met bondgenoten toelichten hoe hij denkt de oorlog met Rusland te gaan winnen. De inhoud van zijn 'overwinningsplan' is nog niet openbaar gemaakt. Zelensky heeft het plan al besproken met de Amerikaanse president Joe Biden en de NAVO.

De Ukraine Defence Contact Group bestaat uit meer dan vijftig landen en komt regelmatig bijeen op de vliegbasis Ramstein voor overleg over militaire steun aan Oekraïne. Het 25e overleg van volgende week wordt het eerste waarbij landen worden vertegenwoordigd door hun leiders, aldus Zelensky in een verklaring. Het overwinningsplan schetst volgens Zelensky ' duidelijke, specifieke stappen voor een rechtvaardig einde aan de oorlog '.

Een adviseur van Zelensky zei dat het plan uiteindelijk alleen deels openbaar wordt gemaakt, omdat bepaalde informatie geheim moet blijven voor Rusland, berichten Oekraïense media. Zelensky presenteerde het plan vorige week in de Verenigde Staten aan onder anderen de Amerikaanse president Joe Biden en vicepresident Kamala Harris. Ook besprak hij het plan afgelopen week met Mark Rutte , de nieuwe secretaris-generaal van de NAVO, tijdens diens bezoek aan Kyiv.

Rutte zei toen dat tijdens het overleg in Ramstein wordt besproken of Oekraïne door bondgenoten geleverde langeafstandsraketten mag gebruiken voor aanvallen op doelen op Russisch grondgebied. In Rusland is een 61-jarige Nederlander gearresteerd wegens ‘geweld tegen een politieagent’. Dat meldt de rechtbank van Moskou volgens verschillende media in een verklaring.

De man zit in ieder geval vast tot 3 december van dit jaar, voor een aanklacht waarop tien jaar cel staat. De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft vrijdag een bezoek gebracht aan de regio Soemy , aan de grens met Rusland. Hij ontmoette er onder meer soldaten die sinds augustus betrokken zijn bij de militaire operatie in de Russische regio Koersk .

'Ik had een ontmoeting met onze soldaten - de jongens die in de regio Koersk vechten om onze grensregio's en om het hele land te verdedigen', zo schrijft hij op de berichtendienst Telegram. De ontmoeting vond plaats in de regio Soemy, dus aan de Oekraïense kant van de grens. Sinds de Russische invasie, in februari 2022, heeft Zelensky al meermaals een bezoek gebracht aan de frontlinie.

De president had een ontmoeting met de militaire top in het gebied . Hij reikte ook decoraties uit aan soldaten die betrokken waren bij het offensief in Koersk. Het offensief in Koersk heeft de druk op de frontlinie in het oosten van Oekraïne niet doen afnemen.

Toch beklemtoont Zelensky in zijn video het belang van die operatie aan de Russische kant van de grens. 'Het is heel belangrijk om te begrijpen dat de Koersk-operatie echt van strategisch belang is: iets dat onze partners motiveert om zich achter Oekraïne te scharen, om vastberadener te zijn en om Rusland onder druk te zetten .' De regio Soemy wordt dagelijks gebombardeerd en aangevallen met drones.

Sinds de Oekraïense opmars in Koersk zijn de Russische aanvallen nog verder opgevoerd. Een veiligheidsverantwoordelijke van de kerncentrale in Zaporizja , in het zuidoosten van Oekraïne, is om het leven gekomen bij een aanslag met een autobom . Dat is vrijdag door zowel Rusland als Oekraïne meegedeeld.

De kerncentrale van Zaporizja, de grootste van Europa, wordt sinds maart 2022 bezet door de Russische strijdkrachten. De Oekraïense militaire inlichtingendienst (GUR) heeft een video met slechte beeldkwaliteit online geplaatst, waarin de aanslag impliciet wordt opgeëist . Op de beelden is te zien hoe een langzaam rijdende witte SUV explodeert.

GUR schrijft dat de ontploffing plaatsvond in de stad Еnerhodar, vlakbij de kerncentrale van Zaporizja. De Oekraïense militaire inlichtingendienst zegt dat Andrey Korotky, het hoofd van de dienst veiligheid van de kerncentrale , ervoor heeft gekozen om 'vrijwillig samen te werken met de Russische indringers' en deel te nemen aan de 'onderdrukking' van het personeel, door pro-Oekraïense werknemers van de centrale aan te klagen. Sinds het begin van de Russische invasie, in februari 2022, hebben de Oekraïense inlichtingendiensten in de bezette gebieden al verschillende aanslagen gepleegd tegen Oekraïners die verdacht worden van collaboratie.

De aan Rusland gelinkte autoriteiten van de kerncentrale in Zaporizja bevestigen in een mededeling dat Korotky werd gedood bij een 'terroristische aanslag van het regime in Kyiv'. De Oekraïense luchtmacht zei vrijdag dat Rusland afgelopen nacht kritieke infrastructuur in het land heeft aangevallen met 19 drones. Daarvan wist de luchtmacht er negen neer te halen; zeven zijn vermoedelijk door elektronische verstoringen geraakt.

De burgemeester van Kyiv, Vitali Klitschko, zei dat een appartementengebouw was beschadigd door de aanval, maar hij maakte geen melding van slachtoffers. De aanval raakte ook bedrijvengebouwen in de regio Kirovohrad, met als gevolg lichte verwondingen aan één van de medewerkers. Russische troepen raakten afgelopen dagen ook kritieke infrastructuur, nutsvoorzieningen in 35 privéverblijven in de regio Kherson.

Het Oekraïense leger zei vrijdag dat het tijdens een nachtelijke een brandstofopslagfaciliteit had geraakt in de Russische V oronezh-regio . 'Russische luchtafweersystemen werden waargenomen in het gebied. Het was bevestigd dat zeker één van de verticale tanks werd geraakt', aldus een statement op Telegram.

Litouwen en Duitsland hebben een overeenkomst bekrachtigd waarin ze hebben afgesproken een gevechtsklare Duitse brigade te stationeren in de Baltische staat . Volgens de overeenkomst gaat het niet alleen om Duitse soldaten, maar ook om civiele medewerkers van de Duitse strijdkrachten. Als antwoord op de veranderde situatie in Europa na de Russische inval in Oekraïne besloot Duitsland om permanent een gevechtsbrigade in Litouwen te stationeren.

Deze brigade van 5000 manschappen moet in 2027 inzetbaar zijn . Een eerste commando-eenheid van ongeveer twintig troepen arriveerde al in april in het land. In oktober zullen er nog eens 120 volgen.

Litouwen grenst zowel aan de Russische exclave Kaliningrad als aan Belarus. De Litouwse minister van Defensie Laurynas Kasčiūnas noemde de stap ,,een nieuwe hoeksteen van ons strategisch partnerschap " met Duitsland. De Duitse wetgevers moeten de overeenkomst nog ratificeren.

Tijdens zijn bezoek aan Litouwen zei de Duitse defensieminister Boris Pistorius dat hij verwacht dat die procedure volgend jaar wordt afgerond. Het Oekraïense Vovchansk is getroffen door een grote ontploffing . Pro-Russische bloggers stellen dat er gebruik is gemaakt van de krachtigste niet-nucleaire bom van Rusland, maar een woordvoerder van het Oekraïense leger spreekt dat tegen.

De bloggers hebben het dan over de ODAB-9000, die ook wel bekend staat als ‘de vader van alle bommen’. Dat is een thermobarische of vacuümbom die een fijne ontvlambare nevel verspreidt en detoneert. De bijzonder krachtige ontploffing zuigt dan alle zuurstof uit de lucht.

De explosie is veel heter dan bij andere bommen en ze veroorzaakt ook krachtige drukgolven. Het wapen is heel effectief voor het vernielen van bunkers, gebouwen en loopgraven. Het Oekraïense leger spreekt de berichten tegen.

,,Er werd gebruikgemaakt van munitie met een kleiner gewicht en minder kracht, waarvan de explosie door propagandisten werd gebruikt om een ​​’spectaculair’ beeld te creëren.” Navo-secretaris-generaal Mark Rutte is op zijn derde werkdag meteen doorgereisd naar Kyiv om met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky de oorlogssituatie te bespreken. Op een gezamenlijke persconferentie na afloop zei Rutte dat hij 'erg uitkijkt naar de dag' waarop Oekraïne lid wordt van de Navo .

Rutte benadrukte ook dat Rusland over die toetreding geen enkele zeggenschap heeft. Rutte keek tijdens de persconferentie vooruit naar een ontmoeting tussen Oekraïne en Navo-bondgenoten op 12 oktober in het Duitse Ramstein. Daar bespreken ze ook of Oekraïne met zijn door bondgenoten verstrekte langeafstandsraketten doelen op Russisch grondgebied mag raken .

,,Het internationale recht staat hier aan de kant van Oekraïne", aldus Rutte. ,,Dat betekent dat het recht op zelfverdediging niet bij de grens stopt. Het enige land dat tot nu toe rode lijnen heeft overschreden is niet Oekraïne, maar Rusland.

" President Zelensky heeft donderdag op X geschreven dat hij blij is met het bezoek, omdat de komst van Rutte duidelijk maakt waar de prioriteiten liggen van de 'Euro-Atlantische regio'. Het snelle bezoek onderstreept dat 'Oekraïne kan rekenen op het voortdurende persoonlijke leiderschap van Mark'. Voor Oekraïne, zo voegt Zelensky eraan toe op X, is het cruciaal dat nu de winter nadert alle gemaakte afspraken over het gebruik van luchtverdediging worden nagekomen.

Rusland zegt twee Oekraïense 'inlichtingenagenten' te hebben opgepakt. Volgens de veiligheidsdienst FSB probeerden de twee illegaal de grens tussen Litouwen en Rusland over te steken in de regio Kaliningrad . Dat meldt het Russische staatspersbureau Tass.

Volgens de autoriteiten zijn er drie burgers gedood en 24 gewond geraakt bij Oekraïense granaataanvallen op de Russische grensregio Belgorod . Volgens de regionale minister van Volksgezondheid Andrej Ikonnikov waren er onder de gewonden twee kinderen . De aanval van woensdag was gericht op woonwijken , zei de minister op Telegram volgens het Russische staatspersbureau Tass.

De informatie kon niet onafhankelijk worden geverifieerd. In de Russische oorlog tegen Oekraïne maken regio's in Rusland dicht bij de grens melding van toenemende beschietingen vanuit het buurland. Het aantal slachtoffers en de omvang van de schade staan echter niet in verhouding tot de verwoestingen die Moskou in Oekraïne aanricht.

Het plan van Rusland om volgend jaar meer geld uit te geven aan defensie zorgt voor verdeeldheid in Moskou . Sommige inwoners vinden het niet oké om meer geld te stoppen in de oorlog met Oekraïne, vooral nu veel mensen het financieel moeilijk hebben. ,,Het is schandalig ”, zegt de 80-jarige gepensioneerde Irina tegen persbureau AFP.

,,We moeten deze oorlog stoppen, en geld uitgeven aan oorlog is misdadig.” ,,Er is nergens genoeg geld voor. Niet voor een medische behandeling, niet voor iets anders”, aldus Irini, die klaagt dat haar pensioen slechts 25.

000 roebel (235 euro) per maand bedroeg. ,,Het is een schijntje. Mensen zijn onvoldoende beschermd”, zegt ze.

,,Het is een schande dat het land geen geld heeft om zijn eigen kinderen te helpen.” ,,Mensen in dit land hebben het niet zo breed”, vertelt de 68-jarige gepensioneerde Elena. ,,Ik ben in het algemeen tegen militaire acties, in welk land dan ook, zowel bij ons als in de rest van de wereld”, verklaart ze.

Sommigen steunen de plannen weer wel. ,,Als het maar niet ten koste gaat van onderwijs, geneeskunde of andere sociale programma’s..

. In de huidige situatie is meer financiering begrijpelijk”, meent de 49-jarige advocaat Vladimir. Een andere inwoner, eveneens Vladimir (50) genaamd, stelt dat de uitgaven nodig zijn om het land 'te beschermen'.

,,In deze tijden is het nodig om geld uit te geven aan defensie, want de NAVO ageert tegen ons”, stelt de IT-medewerker. ,,We moeten iets doen en het kan niet anders.” Rusland gaat fors meer uitgeven aan defensie , zelfs het hoogste bedrag ooit : 13,5 biljoen roebel of omgerekend 131 miljard euro.

De stijging illustreert de vastberadenheid van Moskou om zijn offensief in Oekraïne voort te zetten, ondanks de menselijke en economische kosten. De plannen baren Europese defensiefunctionarissen zorgen. De Russen zelf reageren verdeeld op het nieuws.

Volgens de nieuwe begrotingsplannen zullen defensie en veiligheid bij elkaar opgeteld zo’n 40 procent van de totale overheidsuitgaven beslaan in 2025. Het leger is de voornaamste bestemming van de Kremlin-roebels. Het budget voor volgend jaar laat zien dat Poetin lijkt te kiezen voor wat economen ‘militair Keynesianisme’ noemen met meer defensie-uitgaven, waardoor de oorlog in Oekraïne door kan blijven gaan , meer consumentenbestedingen en een hogere inflatie.

,,Deze toename bevestigt dat de economie is overgeschakeld naar een oorlogseconomie , en het een topprioriteit is om geld naar het leger en defensiesector te laten stromen”, meldt The Bell, een bekend Russisch economisch medium. De massale Russische investeringen in het leger baren Europese defensiefunctionarissen grote zorgen . Ze zeggen dat de NAVO het vermogen van Rusland om een lange oorlog te voeren heeft onderschat.

Ondertussen bestaat er onzekerheid over hoeveel steun Oekraïne in de toekomst nog zal krijgen van zijn bondgenoten. Dit doet het vertrouwen groeien in Moskou, waar Poetin maandag nog opschepte dat 'alle gestelde doelen' in wat het Kremlin zijn speciale militaire operatie noemt, 'zullen worden bereikt'. Oekraïense militairen trekken zich terug uit de strategisch belangrijke plaats Voehledar .

Ze waren daar omsingeld door Russische troepen. Dat maakt het commando van de oostelijke militairen in Oekraïne vanmiddag bekend. Met het terugtrekken hoopt Oekraïne de levens te sparen van de militairen die in de stad gelegerd waren, en hun materiaal te sparen.

'Ze nemen posities in voor verdere acties', stelt de commandant. Voehledar ligt in de regio Donetsk en is al sinds de start van de invasie in februari 2022 strijdtoneel tussen Russen en Oekraïners. Zeker de laatste maanden zijn Russen er bezig met een opmars.

Op sociale media werden vannacht al beelden geplaatst van Russische soldaten die met een vlag zwaaien vanaf de top van een gebombardeerd gebouw met meerdere verdiepingen. Op andere beelden wordt een Russische vlag uitgehangen op een metalen torenspits. Nu Rusland de stad in handen heeft, kunnen troepen vanuit Voehledar hun logistiek verbeteren, omdat ze dan actiever gebruik kunnen maken van de spoorwegen .

Bovendien is de stad hooggelegen, wat ideaal is om artillerie te plaatsen. Dit zou de Russische opmars in de regio vergemakkelijken. In de Russische stad Tsjita, in Oost-Siberië, zijn twaalf mensen tot lange gevangenisstraffen veroordeeld voor sabotageacties aan spoorlijnen .

Dat heeft een regionale krijgsraad woensdag meegedeeld via de berichtendienst Telegram. Volgens de rechtbank werden de acties gepleegd om de militaire activiteiten van het Russische leger in Oekraïne te ondermijnen. De twaalf mannen hebben celstraffen van 8,5 tot 20 jaar gekregen.

Een dertiende verdachte werd wegens medeplichtigheid veroordeeld tot een gevangenisstraf van vier jaar. Ze zouden deel hebben uitgemaakt van een organisatie die als doel heeft 'de economische stabiliteit en defensieve capaciteiten van Rusland te ondermijnen '. Volgens de verklaring van de rechtbank wilden ze de Russische autoriteiten ertoe dwingen om de oorlog in Oekraïne te beëindigen.

Tussen december 2022 en januari 2023 'hebben ze dertien sabotageacties gepleegd' in Moskou en in de Oost-Siberische regio Krasnojarsk. Daarbij hebben ze zich gericht op een locomotief en op elektrische infrastructuur, zegt de rechtbank. Bovendien hadden ze volgens dezelfde bron ook plannen om ' gevechtsvliegtuigen in brand te steken op een militaire basis in de regio Kraj Primorje', in het uiterste oosten van Rusland.

Sinds het begin van de aanvalsoorlog in Oekraïne in februari 2022 hebben in Rusland verscheidene sabotageacties op het spoor plaatsgevonden. De Russische autoriteiten schrijven die daden toe aan Oekraïense agenten en aanhangers van Kiev. Het spoor speelt een belangrijke rol bij de aanvoer voor het Russische leger.

Russische troepen hebben de nederzetting Verkhnokamianske in Oost-Oekraïne veroverd, zo citeert het staatspersbureau RIA woensdag het Russische ministerie van Defensie. Het bericht kan nog niet worden bevestigd door onafhankelijke partijen. Oekraïense strijdkrachten vernietigden 11 van de 32 Russische aanvalsdrones die vannacht werden gelanceerd, zegt de Oekraïense luchtmacht op woensdag.

Russische drones vielen het Oekraïense district Izmail aan in de buurt van de rivier de Donau in de zuidelijke regio Odesa, zegt de lokale gouverneur Oleh Kiper op Telegram. ,,De Russen richtten zich op de haven en de grensinfrastructuur," zegt Kiper, eraan toevoegend dat twee vrachtwagenchauffeurs, waaronder een Turkse burger, gewond raakten. Hij meldt dat de Oekraïens-Roemeense grensovergang Orlivka tijdelijk dicht is als gevolg van de beschietingen.

Oekraïne is een onderzoek gestart naar het doodschieten van zestien Oekraïense krijgsgevangenen door Russische troepen. Het gaat om Oekraïense soldaten die zich hadden overgegeven aan de oostelijke frontlinie. ,,Dit is het grootste gerapporteerde geval van executie van Oekraïense krijgsgevangenen aan de frontlinie en opnieuw een aanwijzing dat het doden en martelen van krijgsgevangenen geen geïsoleerde incidenten zijn," zei de Oekraïense procureur-generaal Andriy Kostin op X.

,,Dit is een doelbewust beleid van de Russische militaire en politieke leiding." Moskou gaf niet direct commentaar op de beschuldigingen. Het Kremlin ontkent dat Rusland oorlogsmisdaden pleegt in Oekraïne.

Het Oekraïense openbaar ministerie zei op de berichtenapp Telegram dat het een op sociale media gedeelde video onderzocht waarop de vermeende moord te zien is. In de video zijn korrelige dronebeelden te zien van een groep van meer dan tien mensen die een loopgraaf verlaten. Ze staan op een rij en vallen dan neer nadat ze zijn beschoten door andere, onduidelijke figuren.

Persbureau Reuters was niet in staat om onafhankelijk de locatie en de datum waarop de video is opgenomen te verifiëren. Russische troepen hebben het centrum van de stad Voehledar bereikt, meldt een regionale Oekraïense functionaris. De stad wordt beschouwd als een strategisch bastion in de industriële Donbas-regio in het oosten van Oekraïne, waar Russische troepen al maanden met een opmars bezig zijn.

Voehledar ligt in de provincie Donetsk . Op sociale media zijn beelden te zien van Russische soldaten die met een vlag zwaaien vanaf de top van een gebombardeerd gebouw met meerdere verdiepingen. Op andere beelden wordt een Russische vlag uitgehangen op een metalen torenspits.

Volgens persbureau Reuters komen de beelden overeen met het stratenpatroon van Voehledar. Oleksandr Kovalenko, een Oekraïense militaire analist , zei dat er ongeveer 2000 tot 3000 Russische troepen in de stad zijn, die vanuit drie verschillende richtingen aanvallen uitvoeren. "We zullen het in Voehledar niet volhouden onder deze omstandigheden", aldus Kovalenko, die stelde dat de Oekraïners zich snel uit de stad moeten terugtrekken.

Volledige controle over Voehledar zou de Russische troepen helpen hun logistiek te verbeteren, omdat ze dan actiever gebruik kunnen maken van de spoorwegen. Bovendien is de stad hooggelegen, wat ideaal is om artillerie te plaatsen. Dit zou de Russische opmars in de regio vergemakkelijken.

De provincie Donetsk, waar pro-Russische inwoners in 2014 een opstand tegen de regering in Kyiv begonnen, is een van de vier Oekraïense provincies die Moskou eind 2022 heeft geannexeerd . Moskou zegt dat het veroveren van de rest van de provincie een van de belangrijkste oorlogsdoelen is. Het Russische leger lijkt dinsdag het Oost-Oekraïense mijnstadje Vuhledar , in de regio Donetsk, te hebben ingenomen .

Dat blijkt uit voorlopig nog officieuze berichten. Op foto's die gepubliceerd zijn op Russische militaire blogs, is te zien dat er Russische vlaggen wapperen op verschillende gebouwen in de stad. Ook militaire waarnemers uit Oekraïne melden dat Vuhledar door Rusland wordt gecontroleerd.

Vadim Filasjkin, de gouverneur van Donetsk, had dinsdagmiddag al gemeld dat Russische troepen tot in het centrum van de stad waren opgerukt. ,,Er vinden gevechten plaats in het stadsgebied , daardoor is het bijna onmogelijk om humanitaire hulp ter plaatse te krijgen", zo deelde hij mee aan een Oekraïense nieuwszender. Kyiv heeft de val van Vuhledar voorlopig niet bevestigd.

In de situatierapporten van de Oekraïense generale staf werd dinsdagochtend wel nog melding gemaakt van gevechten rond de stad. 's Middags werd Vuhledar niet meer vermeld. Vuhledar vormde sinds 2022 een zwaar versterkte buitenpost van het Oekraïense leger .

Rusland had eerder al meermaals geprobeerd om de stad in te nemen, maar had daarbij zware verliezen geleden. De meeste Oekraïners zijn er intussen weggetrokken . Voor de start van de oorlog, ruim 2,5 jaar geleden, telde de stad bijna 15.

000 inwoners. Daarvan blijven er nu nog 107 over. Navo-baas Mark Rutte zet de dreigementen van de Russische president Vladimir Poetin om nucleaire wapens in te zetten als Oekraïne wordt toegelaten tot de Navo weg als ' nucleaire retoriek' .

Maar die is wel 'roekeloos en onverantwoordelijk', zei Rutte tijdens een persconferentie na zijn officiële installatie als secretaris-generaal van het militaire bondgenootschap. Rutte benadrukte dat ,,we geen enkele dreiging zien dat kernwapens zullen worden gebruikt. Daar wil ik geen misverstand over laten bestaan.

'' Los van de door Rusland geuite nucleaire dreiging moet sowieso niet worden toegegeven aan dreigementen van Poetin, vervolgde hij. Als dat gebeurt, wordt volgens hem een precedent geschapen. Het is onacceptabel dat een land door militair geweld krijgt wat het wil, vindt Rutte.

.