KNMI en TNO komen met hittekrachtindex: ‘23 graden kan ook heel riskant zijn’

,,Heel vaak kijken we bij warmte alleen naar de temperatuur”, zegt Boris Kingma, thermo-fysiologisch onderzoeker bij TNO en een van de ontwikkelaars van de index. ,,Maar andere factoren, zoals luchtvochtigheid en wind zijn minstens zo belangrijk voor de impact van hitte op de mens.” De hittekrachtindex werkt net als de oplopende windkracht: een cijfer van 0 tot 13 geeft in één oogopslag aan hoe riskant de hitte is.

,,Het lijkt in deze decemberdagen ver weg, maar we zien dat warme dagen in het opwarmende klimaat steeds vaker voorkomen”, legt Kingma van TNO uit. Het aantal uren waarop evenementen vanwege hitte moeten worden afgelast is sinds 1970 verdubbeld. Volgens TNO, dat de index samen met het KNMI, het RIVM en de VU ontwikkelde, gaat de aandacht nu te veel uit naar ouderen.



,,Festivalgangers, sporters en deelnemers aan de Vierdaagse en andere evenementen lopen bij warmte echter minstens zoveel risico.” Hetzelfde geldt voor werknemers in uniform, zoals politieagenten en ME’ers. ,,Zware beschermende kleding vergroot de hittestress enorm”, zegt Kingma.

Door de hittekrachtindex kunnen deze groepen beter gewaarschuwd worden. Dat is nodig, want lang niet elke warme dag is hetzelfde, zegt Hein Daanen, thermofysioloog aan de VU. ,,Tijdens de Dam tot Damloop van afgelopen september was het bijvoorbeeld slechts 23 graden.

Toch zorgden zon, weinig wind en hoge luchtvochtigheid dat tientallen lopers last kregen van hittestress .” Andersom kunnen hogere temperaturen met een stevige bries juist minder problematisch zijn. Dankzij de hittekrachtindex kunnen overheid en bedrijven werknemers beter wapenen tegen de hitte.

,,Door werkplekken adaptiever te maken, kunnen werknemers productiever blijven, zelfs bij hoge temperaturen”, ziet Jody Schinkel, arbeidshygiëne-expert bij TNO. Ook vakbonden zijn blij met het initiatief, ziet hij. ,,Vakbonden willen graag een duidelijke grenswaarde omdat werknemers echt ziek kunnen worden van hittestress.

” Het KNMI wil de index straks gaan opnemen in weerswaarschuwingen. ,,Als KNMI willen we volgend jaar eerst gaan oefenen met de brandweer, politie, de ME, maar ook waterschappen of organisatoren van grote festivals", vertelt Rob Sluijter, klimatoloog en programmamanager bij het KNMI. Daarna moet de hittekracht het NOS journaal halen en even vanzelfsprekend worden als windkracht.

,,Hopelijk vermelden Willemijn Hoebert of Marco Verhoef straks niet alleen dat het Nationaal Hitteplan actief wordt, maar ook de hittekracht.” Het RIVM hoopt dat Nederlanders waarschuwingen voor warm weer dankzij de nieuwe hittekrachtindex serieuzer nemen. ,,Veel mensen ervaren adviezen zoals ‘drink voldoende’ en ‘houd je huis koel’ als betuttelend”, zegt Werner Hagens, coördinator van het Nationaal Hitteplan.

,,Met de hittekracht kunnen we mensen actiever betrekken door ze bijvoorbeeld te vragen: ‘Ben jij hittefit?’ TNO verwacht veel van de hittekrachtindex. Zeker nu die lijkt op de al bekende windkrachtschaal. ,,Als je hitte op een manier weergeeft waar mensen al bekend mee zijn, zoals bij windkracht, begrijpen ze meteen wat het betekent”, zegt Kingma.

Wordt een extra index naast zonkracht en waarschuwingen zoals codes geel en rood niet verwarrend? Boris Kingma van TNO denkt van niet: ,,Elke index heeft een andere focus. Zonkracht waarschuwt voor risico’s op huidkanker, terwijl hittekracht gaat over de fysieke impact van hitte. Het zijn weerwaarschuwingen die elkaar aanvullen.

”.