Kabinet weigert miljoenen vrij te maken voor monumenten in verval: 'Als het zo doorgaat storten daken in’

Het is code Oranje voor museum Prinsenhof in Delft, waar Willem van Oranje is neergeschoten en de kogelgaten nog in de muur zitten. En ook de Koloniën van Weldadigheid in Drenthe wordt bedreigd, de plaats waar arme mensen in de 19de eeuw heen gestuurd werden om te werken. Beide zijn voorbeelden van monumentale panden in ons land die toe zijn aan onderhoud.

Zo’n 15 procent van de Nederlandse monumenten moet hoognodig gerestaureerd worden, maar het kabinet komt geld tekort. Vooral de restauratie van grote monumenten wordt hierdoor uitgesteld, met gevaren van verval en instorting tot gevolg. Volgens experts zou er 770 miljoen nodig zijn om deze restauratieachterstand terug te dringen naar 10 procent - ideaal voor een ‘goed functionerende restauratiemarkt’ - maar het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap kan het in tijden van bezuiniging niet ophoesten.



Het vorige kabinet had nog een doel gesteld om binnen tien jaar het streefpercentage van 10 procent te bereiken, maar die doelstelling lijkt nu ver buiten zicht. De oppositie in de Tweede Kamer snapt daar niets van. ,,Ik wil geen doemscenario’s schetsen, maar als het zo doorgaat, storten daken in en gaan archeologische vondsten verloren”, zegt ChristenUnie-Kamerlid Don Ceder in het commissiedebat Erfgoed.

,,Het betekent dat al die mooie kerken en mooie panden hard worden geraakt”, waarschuwt Mohammed Mohandis van GroenLinks-PvdA. Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Eppo Bruins zegt echter niks te kunnen doen. Het is allemaal een kwestie van geld.

En zijn ministerie wordt het hardst geraakt door bezuinigingen deze kabinetsperiode. ,,We kunnen niet alles doen. We moeten keuzes maken”, opent Bruins zijn beantwoording.

,,We hebben minder geld, en dat is niet leuk. Maar het is ook de werkelijkheid waarmee ik te dealen heb.” Wel wil Bruins kijken naar een nieuwe manier van financieren van restauratie van grote gebouwen.

Maar daar kan dan niet meer geld naartoe. Hij zegt overigens de doelstelling van 10 procent niet los te willen laten. ,,We hebben allerlei doelen die we niet meteen halen.

Ik houd de restauratie-doelstelling gewoon vast, ook voor tijden dat we weer meer geld in de schatkist hebben. Maar dat gaat in mijn termijn niet meer gebeuren”, geeft Bruins toe. GroenLinks-PvdA’er Mohandis reageert verbaasd.

,,Een doelstelling zonder geld, dat is lucht.” Ook SGP-fractievoorzitter Chris Stoffer waarschuwt: ,,Als je niet uitkijkt, denken we over een aantal jaar: wat hebben we gedaan? Alle grote monumenten zijn ingezakt.” De oppositie roept op: schuif nog wat in de begroting zodat we de restauratieachterstand in kunnen halen.

Maar de coalitie lijkt voet bij stuk te houden. Volgens VVD’er Christianne van der Wal hoeft er niet per se meer geld naar restauratiesubsidies, maar kan het de culturele sector ook makkelijker gemaakt worden om bijvoorbeeld verduurzamingssubsidies aan te vragen. ,,We moeten keuzes maken”, aldus Van der Wal.

,,Er zijn ook veel monumenten waar de samenleving zelf verantwoordelijkheid voor heeft.” Al onze podcasts vind je op ad.nl/podcasts .

Bekijk hier al onze video’s over de politiek:.