Je drukt op ‘play’ en je rijdt weg: de geheime wapens van autodieven

Het is geen notering om trots op te zijn: al drie jaar op rij is de Toyota RAV4 d e meest gestolen auto van Nederland. Dat komt door een bizarre truc met een aangepast bluetooth speakertje, die de auto via de koplamp opent en start. De populaire SUV laat zich sneller stelen dan de acceleratie van nul naar honderd.

Er verdwenen afgelopen jaar 343 RAV4’s, op bijna 6.500 gestolen voertuigen. Op de tweede plek Toyota C-HR, die net zo makkelijk gejat wordt.



Nu het goede nieuws: uit de jongste cijfers blijkt dat het aantal gestolen Toyota’s snel afneemt, dankzij extra beveiligingsmaatregelen en nieuwe software. Van de voertuigen uit modeljaar 2024 werden in Nederland nul exemplaren gestolen, meldt importeur Louwman met een zucht van opluchting. Maar waarom werd de RAV4 niet vanaf het begin extra beveiligd? Voertuigcriminaliteit is big business.

De dieven, meestal jong, stelen op bestelling. Voor een paar honderd euro leveren ze de auto af bij een professionele bende. Er staan containers klaar, jammers om de volgsystemen in auto’s te storen, afgesloten garages waar de auto’s snel gestript kunnen worden.

Nederland is een gewild jachtgebied: meer dan 9 miljoen auto’s, lage straffen en een wereldhaven om de hoek. De helft van de gestolen wordt teruggevonden, de rest verdwijnt. Veel gestolen auto’s gaan in Rotterdam op de boot naar Ghana en staan daar doodleuk bij de lokale dealer.

Onverwoestbare Toyota’s doen het goed op de Afrikaanse wegen, weet Rob Smitskamp van stichting Verzekeringsbureau Voertuigcriminaliteit (VbV). De Nederlandse Rav4’s komt hij ook nog wel eens tegen als kaalgeplukt chassis in de bossen rondom Warschau. Met lokauto’s en trackers probeert de politie de logistieke keten te ontrafelen, en de VBV helpt mee.

In zijn kantoor in Apeldoorn geeft Smitskamp een lesje autodiefstal. Hij stalt het gereedschap voor zich uit: een zak sleutels waarmee je elke graafmachine en zitmaaier in het land kunt starten, een koffertje met een ‘turbodecoder’ die in seconden sleutels nabouwt voor alle merken. Maar sleutels zijn niet meer nodig, dankzij de keyless entry-truc.

De autosleutel ligt ‘veilig’ in huis, maar een dief staat met een laptop naast de voordeur en stuurt het draadloze signaal van de sleutel door naar een handlanger bij de auto. Het topstuk in Smitskamps collectie is het luidsprekertje dat hij voor drieduizend euro bestelde bij een Roemeense webwinkel. De bluetooth speaker zit nog in de originele JBL-verpakking, al komt er geen geluid uit.

Er zit wel een kabeltje bij dat verbinding maakt met het centrale zenuwstelstel van de auto, het CAN-bus netwerk . Achilleshiel De meest voor de hand liggende plek om dat netwerk te benaderen is de diagnosestekker, linksonder het stuur. Dat is het stopcontact in de auto waarmee je toegang hebt tot de software in je auto.

Maar die doet het – als het goed is – niet als de auto ‘uit’ staat. Dieven proberen andere, onbeveiligde plekken in het autonetwerk bloot te leggen. De achilleshiel van de RAV4 is de CAN-bus aansluiting, pal achter de koplamp.

Daar sluit je de speaker op aan, die speelt een softwarematige code af die de auto binnen twee seconden opent en start. Je drukt op play en rijdt weg. Die speaker is niet meer dan een vermomming voor een printplaatje van de hackers.

Als een dief op heterdaad wordt betrapt, kan hij doen alsof hij alleen een onschuldige speaker bij zich heeft. De elektronica om auto’s te stelen wordt ook verstopt in babyfoons, oude Nokia’s en spelcomputers. Deze tooltjes zijn beschikbaar voor alle populaire merken en de startcodes worden uitgewisseld via Telegram – netjes gerangschikt per merk, type en bouwjaar.

Het datanetwerk van auto’s is lastig te beschermen tegen hackers, want autofabrikanten moeten van de wet ook externe reparateurs toegang geven tot voertuigdata. De enige remedie is een extra startonderbreker, een beter alarm of volgsysteem. Dan is de kans op diefstal meteen veel kleiner, zegt Henk van Vliet, certificatiemanager bij keuringsinstituut Kiwa.

De meeste verzekeraars eisen alleen extra beveiliging voor duurdere auto’s, boven de 70.000 of 75.000 euro.

Maar ja, drie gestolen RAV4’s van vijftig mille leveren meer schade op dan één gestolen Mercedes van een ton. Daarom moeten verzekeraars volgens Van Vliet niet alleen naar de waarde van de auto kijken, en het risico op diefstal per model meetellen. Dat kun je trouwens zelf ook voor je eigen auto opzoeken, op de Kiwa-site of bij zichtopvoertuigcriminaliteit.

nl . Bij de RAV4 liep het diefstalrisico de spuigaten uit: 1 op 63. Zowel Smitskamp als Van Vliet hebben nog nooit zo’n piek meegemaakt.

Daarom weigerden verzekeraars dat model auto nog langer te verzekeren zonder extra, gecertificeerd slot. Zo’n eis schaadt de verkoop; precies de stok achter de deur die nodig is om autofabrikanten tot actie te bewegen. De Toyota-importeur bood een startonderbreker aan tegen gereduceerd tarief en Toyota kwam met een software-update .

Autofabrikanten hebben weinig economische redenen om voertuigen beter te beveiligen tegen diefstal. De aanpassingen kosten geld en ze verkopen er geen auto meer door – minder juist. Als je dreigt het beveiligingscertificaat in te trekken, gaan ze toch overstag merkte Van Vliet: „We hebben dat bij modellen van BMW en bij Volkswagen gedaan, en bij de Lexus RX.

” Waarom gelden niet voor elke auto strengere eisen? Je moet niet alle auto’s over één kam scheren als het probleem er niet is, vindt Van Vliet. Hij noemt Volkswagen als voorbeeld. „De Polo en de Passat hebben hetzelfde beveiligingssysteem als de Golf, maar omdat alleen de Golf vaak gestolen wordt, krijgt die auto een strengere keuringseis.

” Ingewikkeld gezegd: als het keurmerk hele merken afkeurt, keuren de merken het keurmerk niet meer goed en werken ze er niet meer aan mee. Nu de RAV4 beter beveiligd is, zoeken dieven andere prooien. Volgens Rob Smitskamp „vraagt de markt” momenteel om de Kia Sportage.

Van Vliet ziet dat dieven nu „gaten knippen” in BMW’s en Range Rovers, op zoek naar toegang tot de CAN-bus. Die kan op allerlei plekken zitten: in het dashboardkastje, bij de dorpel onder de deur of in het achterportier. Maarreh.

.. zijn die luxe Range Rovers niet zo duur dat ze sowieso extra beveiligd moeten worden voor de verzekering? Dat geldt weliswaar voor de Nederlandse auto’s, maar Range Rovers worden veel geïmporteerd uit het buitenland en daar zijn de regels anders, legt Van Vliet uit.

„De dieven kijken dus eerst of er een sticker met beveiligingscertificaat op het raam zit. Ze zijn niet dom.”.