Jazz Brak pendelt tussen het podium en de klas: 'Mijn leerlingen houden mij real'

“Duurde lang omdat ik een pasja ben,” rapte Jazz Brak toen hij eindelijk de stap durfde te zetten om solo te gaan. Amper anderhalf jaar later pakt de poëet van STIKSTOF al uit met zijn tweede album. Op AUTOFOCUS stelt hij met bitterzoete blik scherp op zichzelf en zijn geliefde stad.

Vroeger trok ik door Brussel om overal stickers te plakken, nu neem ik foto's,” vertelt Jasper De Ridder, alias Jazz Brak, terwijl hij een croque-monsieur naar binnen werkt in café Walvis. Om te tonen dat hij me niet in het ootje neemt, haalt hij een fototoestel uit zijn fannypack tevoorschijn, zo'n vintage compacte point-and-shootcamera waarvoor grof geld wordt betaald nu na de vinyl ook de analoge fotografie een revival beleeft. “Een Contax T2,” glimt hij, “het beste van het beste.



In de jaren 1990 kostte die 350 euro, nu heb ik er 1.400 euro voor neergeteld.” De nieuwe 'hobby' van de Brusselse rapper begon twee jaar geleden nadat een filmpje op Instagram over analoge fotografie hem zin had gegeven om de vele foto's die hij nam met zijn telefoon een artistieker elan te geven.

Intussen gaat hij nooit meer het huis uit zonder een van zijn zeven camera's. Hij heeft zelfs een deal met het Brusselse fotolab Laboriver, dat in ruil voor shout-outs zijn filmrolletjes gratis ontwikkelt. “Een analoge film heeft een look en feel die ik met mijn telefoon nooit kan evenaren,” zegt hij.

Zijn fotografische blik blijft niet vrijblijvend, in december brengt hij zijn eerste fotoboek uit. Een klein formaat met beelden die voor hem iets betekenen, “en niet per se een krachtige foto. Zie het als een aanvulling op hoe ik naar de wereld kijk, en op wie ik ben als rapper.

” Met point-and-shootcamera's moet je enkel je zoeker op het beeld richten dat je wilt vastleggen, de rest doet het toestel. Zo kwam Jazz Brak bij de titel van zijn nieuwe, tweede album uit: AUTOFOCUS . “Zo'n camera werkt heel snel, ze meet het licht en stelt scherp, ik bepaal de compositie en druk af.

” Als rapper werkt hij net zo snel en direct wanneer hij de stad in rhymes vangt. “Ik heb altijd heel beeldend geschreven. Neem mijn song 'Gele blokken', je sluit je ogen en je ziet ze voor je.

” Net als zijn mede-STIKSTOF-dealer Zwangere Guy schildert Jazz Brak zijn stad op zijn eigen onnavolgbare manier. “Dit is Brussel door de tunnels waar de lichten weer defect zijn,” rapt hij in het weemoedige '2024', “We wonen in gebouwen waar de muren nooit echt recht zijn / Een kennel vol met honden op de koer, dit is Londen mixed met Dour.” Hij vertegenwoordigt “heel de fucking stad”, klinkt het, een plek waar babykoetsen speed vervoeren en kids met machetes rondlopen.

Toch omarmt hij de chaos en de tekortkomingen van zijn stad minder onvoorwaardelijk dan vroeger. “Helaas is dit het echte, nee geen Netflix / Hier branden we verhalen rechtstreeks op uw netvlies,” rapt hij. In het met een mijmerende sax versierde '2064' filosofeert hij zelfs over een toekomst buiten Brussel.

“Hoe ouder je wordt, hoe blijer je bent met rust en groen, zeker ook als je zoals ik kinderen hebt. En dat heb ik waar ik woon, in Molenbeek, dicht bij Zwarte Vijvers, totaal niet. Begrijp me niet verkeerd, ik ben blij met mijn buurt.

Er staan dealers op de hoek van de straat, maar zolang ze mij niet lastigvallen, storen ze mij niet. Maar ik zou graag wat meer park hebben, en wat minder crackies op de bank in dat park.” Wanneer hij naar Studio Boksstal in Laken fietst, ziet hij een mooier alternatief.

“Ik zie huizen met een tuin en een parkeerplaats voor de deur, en bomen die elkaar raken boven de straat. Mensen die er hun huis uit wandelen, voelen meteen die quality of life . Maar die huizen kosten allemaal minstens 900.

000 euro, dat kan ik niet betalen. Ik zou naar een gemeente net buiten Brussel kunnen verhuizen, maar dat is helemaal onbetaalbaar. Verder weg gaan wonen zie ik niet zitten, ik moet Brussel dicht in mijn buurt hebben.

Ik hou van deze stad, ik ben blij dat ik hier opgegroeid ben.” Jazz Brak is gezegend: hij voelt de polsslag van de stad niet enkel als rapper, maar ook als leraar. In KTA Zavelenberg in Sint-Agatha-Berchem geeft hij plastische opvoeding en kunst en cultuur in de eerste en tweede graad van de technische en beroepsrichtingen.

Daar is hij 'Meneer Jazz Brak'. “Mijn leerlingen weten dat ik rap, maar de meesten spreken Frans. Op AUTOFOCUS werk ik samen met enkele Franstalige rappers, zoals Roméo Elvis en Peet, maar dat zijn niet de artiesten die jonge Marokkaanse gasten streamen.

Maar omdat ze mij kennen, zullen ze mij wel checken. 'Monsieur, j'ai écouté, j'aime bien!', roepen ze dan op de speelplaats. Een tragere track als 'Ronde cirkels' associëren ze met een leerkracht die hiphop maakt, maar aan een nummer als 'Smeh', waarin ik samen met Treza op een dikke beat rap over cruisen in een full black Audi, kunnen ze zich al wat meer spiegelen.

” ( Lacht ) Dat lesgeven houdt het real voor hem, vertelt hij. “Als ik dat niet zou doen, zou ik de touch met de werkelijkheid verliezen. Die jonge gasten voeden mij.

Ze houden mij jong, ik ben mee met de nieuwe taal. Sinds kort hoor ik hen bijvoorbeeld voortdurend zeggen 'Il y a une soupe' wanneer er een probleem opduikt. Door hen weet ik ook dat Instagram iets voor oude mensen is, voor een zestienjarige besta je niet als je als artiest niet op TikTok zit.

” Jazz Brak is evenveel Jasper De Ridder op het podium als voor de klas, zegt hij. “Ik ben dezelfde persoon, ik doe geen andere kleren aan, ik speel geen typetje. Na een concert in de AB, waar 2.

000 fans je hebben toegejuicht, gaat 's anderendaags om tien over acht weer gewoon de bel en is er een directeur die mij verwacht. Ik vind die combi gezond. Een superster die miljoenen verdient, in een dikke mansion woont en alle auto's gekocht heeft die hij mooi vindt, maakt niet per se interessante albums.

” Ook de vrouw van Jazz Brak geeft les, “een perfecte combinatie”, volgens de rapper. Wanneer hij een nieuwe song klaar heeft, is zij een van de eersten die een klankbord biedt. “Mijn vrouw is geen hiphopkenner.

Bij rustige nummers als 'Terug' kan ze echt ontroerd zijn door de tekst, maar rauwere dingen als 'Draak op de backpiece' zijn niet haar ding. Wanneer ik begin te blaffen of fars te doen, haakt ze af. Ik vind het nice dat ze eerlijk is, het zou niet gezond zijn als ze fan is van alles wat ik doe.

Pas op, mijn vrouw steunt mij heel hard, ze vangt veel op als ik niet thuis ben, omdat ik moet optreden of een clip moet shooten . Zoals nu. Voor de video van 'Smeh' heb ik een Audi Q7 kunnen regelen bij D'Ieteren, daarin ga ik de komende dagen véél cruisen en muziek pompen.

” Op de hoes van AUTOFOCUS prijkt een foto die Jazz Brak nam tussen Beekkant en Weststation. Door de staalblauwe lucht schiet een straalvliegtuig, centraal priemt een lantaarnpaal met daarop een veiligheidscamera omhoog. “Je ziet geen huizen, maar je voelt dat je niet in een dorp zit,” legt hij uit.

“Die camera is big brother. Maar dat vliegtuig is voor mij een way out . Alles kan nog.

Dat wil ik mijn leerlingen ook meegeven. Het is niet omdat je de richting elektriciteit volgt, dat je elektricien moet worden. Je kan nog verder studeren.

Je kan naar Brazilië trekken en daar een bakkerij openen. Alles is mogelijk. Denkt een jonge kerel met Maghrebijnse roots die opgroeit in Molenbeek dat ook? “Ja.

Maar ze weten dat ze misschien harder zullen moeten knokken om er te raken. Toen ik hun vertelde dat ik met een Audi Q7 kon rondrijden om een clip te maken, zeiden mijn leerlingen meteen: pas op, de politie gaat je aan de kant zetten! Zij worden wekelijks gecontroleerd. Ik ben in Schaarbeek opgegroeid, ik heb dat nooit meegemaakt.

” De loyaliteit aan de maatschappij krijgt bij die jongeren al snel een deuk, beaamt Jazz Brak. “En dan hoor ik gastjes van het tweede middelbaar zeggen dat het cool is om op oudjaar auto's in brand te steken en de toesnellende brandweerwagens te bekogelen. Hoezo? 'On doit s'amuser,' zeggen ze dan.

Daar mag best wel strenger tegen opgetreden worden. Die kerels worden opgepakt en moeten dan veel te lang wachten op een veroordeling. Soms lijkt er hier wel straffeloosheid te heersen.

” Jazz Brak countert die houding met geëngageerde raps, maar ook in de klas. Voor zijn vak kunst en cultuur heeft hij zijn leerlingen een jaaropdracht gegeven waarbij zijn nieuwe favoriete tijdverdrijf hem inspiratie bood. “Elke week moeten ze twee foto's uploaden.

De eerste les hebben ze een kleur moeten kiezen, nadat ik hun eerst het verschil had uitgelegd tussen primaire en secundaire kleuren.” Het is de bedoeling dat ze een mapje met foto's maken waarin ze hun leven documenteren door de seizoenen heen. Screenshots en filters zijn uit den boze.

“We zijn nu twee maanden ver en leerlingen komen naar mij om te vertellen dat ze dingen zien in hun straat die hun nooit opgevallen waren. 'Mijn buren hebben een blauwe deur, c'est trop chouette !' Zo leer ik hun kijken met andere ogen, op een speelse manier.” De voorbije jaren is Jazz Brak ook anders naar zijn stad beginnen te kijken, én naar zichzelf.

“Ik had lang getwijfeld om solo te gaan, ik ben blij dat ik die stap heb durven te zetten. Ik ben veel gegroeid, heb meer zelfvertrouwen nu. Die tweede plaat maken ging supervlot.

Als ik met STIKSTOF op het podium sta, verdelen Gorik (van Oudheusden, alias Zwangere Guy, red.) en ik de koek. Dat is fijn, maar nu heb ik alles zelf in handen.

De uitdaging is groter. De bindteksten kan ik ook niet aan Gorik overlaten, ik moet de show zelf dragen. ( Lacht ) Dat heeft mij een stuk zelfzekerder gemaakt.

” Dat zelfvertrouwen sijpelt door naar zijn eigen tracks, waarin hij zijn poëzie alleen maar heeft aangescherpt. “Ik kijk naar buiten, naar de achterkant van de huizen / Ik zie de zee in duizend stukken door de druppels op de ruiten,” klinkt het in zinnen die niet moeten onderdoen voor die van Dimitri Verhulst. Hij heeft net nog een berichtje gekregen van een fan, glundert hij.

“'Zoveel kiekebisj al gehad met uw plaat en kropjes in de keel. En misschien per ongeluk ook al een traan. Echt knap.

' Daarvoor doe je het.” AUTOFOCUS is uit bij Universal, op 2/11 stelt Jazz Brak zijn album voor in de Ancienne Belgique, abconcerts.be.