Jacobse en Van Es en De Vieze Man: wat zijn de beste sketches volgens Sjaak Bral?

DEN HAAG - Deze week is het precies vijftig jaar geleden dat 'Heer Kooten & Heer Bie' de televisiekijkers mededeelden dat zij Het Simplisties Verbond hadden opgericht. Het Haagse duo was namelijk van mening dat de samenleving onnodig complex en ingewikkeld was geworden. Door middel van televisieuitzendingen moest het 'simplistiese' gedachtegoed verlichting gaan bieden.

Het zou het begin zijn van een legendarische televisiecarrière, die bijna 25 jaar zou duren. Beeld & Geluid organiseert deze week twee avonden in Theater Diligentia in Den Haag om deze mijlpaal te vieren. Dat gebeurt aan de hand van deels unieke fragmenten.



Aan presentator en medesamensteller Sjaak Bral vroegen wij welke sketches van het duo hij nu de allerbeste vindt. Dit is Sjaaks persoonlijke top 5. Begin jaren tachtig draaide de economie niet al te best.

In vrijwel alle Nederlandse gemeenten moest bezuinigd worden. Van Kooten & De Bie bedachten de fictieve gemeente Juinen, met de ambitieuze burgemeester Van der Vaart en het roer. Van der Vaart had niet door dat de werkelijke macht lag bij wethouder Tj.

(Tjolk voor intimi) Hekking. Deze camerageile wethouder bediende zich voortdurend van spreekwoorden en gezegden, in onverstaanbaar dialect. In de lange tv-film ‘Juinen Bezuinigt’, waarin het plaatsje en zijn bestuur aan de kijker werden voorgesteld, is ook de populaire Nederpop-band Doe Maar te zien.

Die trad zogenaamd op voor de Juinense jeugd tijdens een dorpsfeest. Als extra verrassing betraden de burgemeester en wethouder het podium om op de melodie van 'Is dit alles' een eigen versie te zingen: geld is alles . De jongeren in de zaal hadden amper in de gaten dat ze ongevraagd meespeelden in een sketch van Van Kooten & De Bie.

Fictie en werkelijkheid liepen op een merkwaardige manier door elkaar. De schichtige meneer Foppe leek in veel opzichten op zijn vertolker Wim de Bie. Een verlegen, mensenschuwe man die zich het liefst in zijn eentje terugtrok in de natuur.

Helaas was Foppe ook vrij makkelijk in de maling te nemen door allerhande charlatans, belastingambtenaren en door De Vieze Man. Zelfs in zijn eigen volkstuin werd hij nog lastig gevallen. Interessant aan deze scene is misschien wel dat de karakterverschillen van de beide vertolkers prachtig worden uitvergroot.

Want niet alleen leek Wim de Bie een beetje op Foppe; Kees van Kooten heeft ook wel iets weg van de belastingambtenaar in deze sketch. Een vlotte prater met soms wat leugenachtige trekjes, die mensen makkelijk weet te overtuigen. Kees van Kooten heeft zelf ooit gezegd dat hij dit de meest geslaagde sketch uit zijn hele carrière vond.

De Vieze Man is gebaseerd op een echte vieze man die hij ooit tegenkwam in een bos, waar hij met zijn dochter liep. Het werd een van de weinige typetjes die niet altijd direct iets te zeggen hadden over de actualiteit. De sketches met De Vieze Man waren vaak tijdlozer dan het meeste andere werk van Van Kooten & De Bie: het was pure comedy.

Door fans vaak geciteerd is de scene waarin hij bonbons komt proeven in een chocolaterie: 'ooooh ja...

. nou komp het nat..

.!' Geweld op het voetbalveld is geen nieuw fenomeen. Ook in de jaren negentig kwam het al veel voor.

Voetbalscheidsrechter Joop Ringers, gespeeld door Kees van Kooten, deelde in een wedstrijd 22 kaarten uit en vertelde daarover in het programma Keek Op De Week. Overigens waren die 22 kaarten een mooi gemiddelde, volgens Ringers. Van Kooten & De Bie zelf vonden Jacobse & Van Es zelf het beste komische duo dat zij hebben vertolkt.

Wim de Bie zei daarover dat de kracht misschien wel de klassieke komische rolverdeling was: een slimme en een domme. De twee mannen waren geboren en getogen in de Haage Schilderswijk en zouden met 'De Tegenpartij' de politiek in gaan. Maar voordat het zover was, verdienden de heren hun geld met allerlei relatief onschuldige oplichterspraktijkjes.

Zo maakten zij de tuin 'winterklaar' bij een rijke bejaarde dame en runden zij een gezondheidspraktijk, waarbij patiënten met allerhande klachten werden behandeld door hen te besmeren met jam en chocoladepasta. Ook experimenteerden ze met het eerste commerciële Haagse televisiestation: 'Manjana', dat illegaal de ether in werd geslingerd en was gesponsord door de Haagse vrije jongens. Om al die zaken goed te kunnen organiseren heb je natuurlijk wel een bakkie nodig.

Het kopen daarvan had de nodige voeten in de aarde. Sjaak Bral vindt dit de allerleukste sketch uit het omvangrijke oeuvre van Van Kooten & De Bie. De kans is overigens groot dat jouw persoonlijke top 5 er heel anders uitziet.

Wat zijn jouw favorieten? De theateravonden rondom 50 jaar Simplisties Verbond zijn dinsdag- en woensdagavond in Theater Diligentia in Den Haag. Beide avonden zijn helemaal uitverkocht..