Ingrijpen bij Co-Med bleef uit na waarschuwingen over wanbestuur

Misleiding, declaratiefraude, zelfverrijking, wanbestuur, misbruik van gemeenschapsgeld en slechte zorg. Zeker drie jaar lang kwamen er bij toezichthouders, inspecties, opsporingsinstanties en zorgverzekeraars serieus onderbouwde meldingen binnen over een van de grootste commerciële huisartsenketens van Nederland: Co-Med. De waarschuwingen waren afkomstig van huisartsen, medisch specialisten, werknemers van Co-Med uit alle lagen van de organisatie, onder wie eigen dokters en assistenten, en patiënten.

Harde ingrepen bleven uit. Het einde van Co-Med werd niet ingeluid door toezichthouders, maar door eigen medewerkers die een faillissement aanvroegen voor een callcenter van de keten en door medewerkers en directie die op 14 juni aan zorgverzekeraar CZ meldden dat er geen geld meer was. Eén manager van Co-Med drong er bij CZ op aan geen geld meer over te maken om zo de wanpraktijken binnen het eigen bedrijf een halt toe te roepen.



Verzekeraars stopten half juni hun betalingen, de huisartspraktijken gingen per direct dicht. Dat blijkt uit een reconstructie door NRC van de opkomst en ondergang van de commerciële keten. Co-Med ging deze zomer failliet, waardoor 38.

000 patiënten hun huisarts kwijtraakten. Zorgverzekeraars bleven de in opspraak geraakte keten achter de schermen nog lange tijd steunen. VGZ gaf Co-Med vorig jaar een kwart miljoen subsidie uit een speciale pot voor innovatie.

CZ en VGZ schoten in dezelfde periode samen enkele tonnen noodgeld voor. De verzekeraars zagen het omvallen van de keten als een groter probleem dan het aanpakken van de misstanden, omdat zorgverzekeraars huisartsenzorg voor hun premiebetalers moeten garanderen. CZ drong er in juli 2023 bij de inspectie op aan de keten niet te hard aan te pakken toen die wilde handhaven.

Want het gevaar bestond dat tienduizenden patiënten zonder huisarts kwamen te zitten. Co-Med was al too big to fail . CZ vond dat de keten juist geholpen moest worden in plaats van gestraft.

Wel startten de verzekeraars in september 2023 een fraudeonderzoek, en eisten ze wekelijks inzicht in de financiën en de bezetting van praktijken. „Er zijn grenzen aan onze mogelijkheden om in te grijpen”, laat CZ in een reactie weten. „De indruk dat je daar [Co-Med] zo de stekker uit kunt trekken, getuigt niet van verantwoordelijkheidsbesef en doet geen recht aan de complexiteit.

” De inspectie zegt dat je pas kunt ingrijpen als verbeteringen structureel uitblijven en die situatie tot grote risico’s voor patiënten leidt. Er waren ook strafbare verwijten. Toen een klokkenluider zich in november 2021 bij de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) meldde met beschuldigingen, werd die doorverwezen naar de Arbeidsinspectie, met als reden dat die de opsporing van zorgfraude zou doen.

Een andere tipgever, een voormalige werknemer van Co-Med, deed in augustus 2022 aangifte bij de Fiod, de fiscale opsporingsdienst, ook vanwege zorgfraude. Het OM en de Arbeidsinspectie geven geen commentaar. Co-Med kampte vrijwel vanaf de eerste praktijkovernames in 2020 met financiële problemen, doordat de oprichters onvoldoende kapitaal in het bedrijf staken.

Het geld dat huisartsenpraktijken van zorgverzekeraars krijgen voor ingeschreven patiënten, gebruikte Co-Med vooral voor overnames in plaats van daarmee artsen, assistenten en leveranciers te betalen. Voortdurende groei was vereist. Toezichthoudende instanties wisten al een jaar van deze situatie.

De NZa en de inspectie werden vanaf begin 2023 steeds kritischer op Co-Med. Ze gingen langs, stelden vragen. Intern groeide de vrees dat de directie van Co-Med hen misleidde.

De NZa maakte eerder deze week bekend dat Co-Med de regels overtrad bij diverse overnames van huisartsenpraktijken. Uit onderzoek van NRC blijkt ook dat Co-Med in de laatste fase van zijn bestaan met contracten rommelde om goedkeuring van de toezichthouder voor overnames te krijgen. In het najaar van 2022 werden op het hoofdkantoor van Co-Med op grote schaal consulten aangepast, zodat er een hoger bedrag bij verzekeraars kon worden gedeclareerd.

Het hoofdkantoor maakte hoge kosten. De keten beloofde een bonus van 25.000 euro aan een arts als hij bij het bedrijf zou blijven.

De directie declareerde royaal. Directeur Guy Vroemen bestelde in restaurants wijn tot 300 euro per fles op kosten van Co-Med – en dus uit premiegeld. Hij gaf afgelopen oudjaarsavond bijna 2.

000 euro uit met de creditcard van het bedrijf, terwijl vele ingehuurde werknemers op dat moment niet betaald kregen, omdat het geld er niet zou zijn. Co-Med droeg jarenlang geen loonbelasting af voor de werknemers in vaste dienst. Hierdoor heeft de fiscus een miljoenenclaim op het bankroete bedrijf.

Ook droeg de werkgever onvoldoende pensioenpremies af. Pensioenfonds Zorg en Welzijn heeft nog 279.000 euro van Co-Med tegoed.

.