‘Ik zal zeggen wat velen niet uitspreken: Oekraïne is de oorlog aan het verliezen’

Marioepol, Bachmoet, Avdiivka, Vovtsjansk, Toretsk, Pokrovsk, Voehledar; het is maar een greep uit de Oekraïense steden die de afgelopen tweeënhalf jaar leegliepen, omdat er voor de bewoners geen veilige plek meer was vanwege de aanhoudende Russische bombardementen en granaatbeschietingen. De meeste huizen zijn bovendien al vernietigd. Ook Koepjansk, gelegen aan beide oevers van de Oskil-rivier in het noordoosten van het land, lijkt er nu aan te moeten geloven.

Het strategisch gelegen spoorwegstadje, dat voor de Russische invasie zo’n 26.000 inwoners telde, ligt in de regio Charkiv, zo’n honderd kilometer ten oosten van de gelijknamige stad. Oleh Synjehoebov, gouverneur van de regio, zei dinsdag dat de autoriteiten niet langer kunnen garanderen dat de watervoorziening en het elektriciteitsnet op de oostelijke oever van de Oskil worden gerepareerd voor de bewoners, „vanwege constante granaatbeschietingen”.



Reparateurs komen „onmiddellijk onder Russisch vuur” zodra zij aan het werk willen. Dat Koepjansk opnieuw wordt bedreigd door de Russen – de stad was na de inval in 2022 al enkele maanden bezet – staat symbool voor de ongelijke strijd die Oekraïne dit jaar voert tegen de Russische invasiemacht. Langs de hele oostelijke frontlijn rukken Russische eenheden op; dat gaat nooit snel, en vaak ten koste van enorme verliezen – maar de beweging is steeds hetzelfde.

De Oekraïense strijdkrachten moeten zich steeds verder terugtrekken. Met de winter in aantocht lijken de perspectieven voor de Oekraïense bevolking ronduit slecht. Het elektriciteitsnetwerk van het land is voor een groot deel kwetsbaar of al lamgelegd door talloze Russische aanvallen.

En op verschillende plekken langs het front in de Donbas dreigen Russische doorbraken, zoals bij Voehledar, bij Toretsk en richting Pokrovsk, een belangrijk logistiek knooppunt waarvan de bevolking al is geëvacueerd. Zelfs in het zuiden, waar de frontlijn in de regio Zaporizja een jaar lang tamelijk stabiel was, zijn Russische eenheden weer volop in de aanval, mogelijk om voor het invallen van de winter zoveel mogelijk terrein te veroveren. Opmerkelijk is dat het dorpje Robotyne, waarvan de Oekraïense bevrijding na een massaal zomeroffensief in 2023 nog luid werd bejubeld in Kyiv , inmiddels weer in Russische handen is.

De recente ontwikkelingen op het slagveld stemmen Oekraïense oorlogsanalisten uitermate somber. Zo ook een oud-officier van het Oekraïense leger en oprichter van het defensieplatform Frontelligence, die op X de schuilnaam Tatarigami gebruikt : „Ik zal zeggen wat velen misschien denken, maar aarzelen uit te spreken: Oekraïne is op dit moment de oorlog aan het verliezen, en de trend is negatief, tenzij drastische maatregelen worden genomen.” Zelfs als Oekraïne erin zou slagen de Russen een halt toe te roepen, heeft Kyiv niet de middelen om de gebieden te bevrijden die sinds 2022 zijn bezet, analyseerde Tatarigami woensdagochtend.

Laat staan dat de Russische bezetter kan worden teruggedrongen tot aan de grenzen van 1991. In dat jaar erkende Moskou de grenzen van de soevereine staat Oekraïne, inclusief de Krim en de delen van de regio’s Cherson, Zaporizja, Donetsk en Loehansk die Rusland nu bezet houdt. Ondertussen gaan de Russische luchtaanvallen op Oekraïne door.

In de nacht van dinsdag op woensdag telde de Oekraïense luchtmacht 42 Russische luchtaanvallen, waarbij 84 geleide glijbommen werden losgelaten boven Oekraïne. Wel haalde de luchtafweer meer dan vijftig kamikazedrones uit de lucht. Die drone-aanvallen kwamen een dag nadat het Oekraïense luchtruim voor het eerst in weken een etmaal lang gevrijwaard was gebleven van Russische aanvalsdrones.

Door andere Russische aanvallen zit de zuidelijke stad Cherson woensdag volledig zonder stroom . Dat geldt ook voor bijna 300.000 inwoners in buurregio Mykolaiv, die dinsdag werd getroffen door zeven Russische raketten.

De Oekraïense regering hoopt deze week meer militaire steun te krijgen van NAVO-bondgenoten. President Volodymyr Zelensky zal naar verwachting donderdag tijdens de EU-top in Brussel spreken over Europese steun aan het land. Daarbij ontvouwt hij naar verwachting ook zijn ‘overwinningsplan’, waarover Zelensky recent al in Washington sprak met de Amerikaanse president Joe Biden.

Een deel van dat plan houdt Zelensky geheim. De Oekraïense president heeft er wel over gezegd dat zijn land militair zó sterk moet worden gemaakt dat Rusland naar de onderhandelingstafel wordt gedwongen. Uiteindelijk moet dat leiden tot een pad naar een duurzame en voor Oekraïne rechtvaardige vrede.

Zelensky zei woensdag bij de presentatie van zijn overwinningsplan in het Oekraïense parlement dat het mogelijk is de oorlog met Rusland volgend jaar te beëindigen als het plan nu wordt geïmplementeerd. Het overwinningsplan van Zelensky bevat volgens Oekraïense media niet alleen militaire, maar ook diplomatieke en economische componenten, en afspraken over de wederopbouw van het land na de oorlog. Ook zou Oekraïne volgens dat plan worden uitgenodigd om lid te worden van de NAVO.

Zelensky’s adviseur Michajlo Podoljak zei maandag tegen The Wall Street Journal dat Oekraïne ook vraagt om meer westerse raketten die het kan inzetten tegen Russische militaire doelwitten, met name Amerikaanse ballistische raketten (ATACMS) en Britse Storm Shadow-kruisraketten. Ook wil Kyiv toestemming om die wapens in te zetten tegen doelwitten in Rusland zelf. Dat laatste heeft Washington tot nu toe tegengehouden, uit vrees voor escalatie van de oorlog en een directe militaire confrontatie tussen de Verenigde Staten en Rusland.

.