‘Ik vind dat Lahbib er beter vanaf komt dan gevreesd’: moeten we tevreden zijn met onze nieuwe bevoegdheden?

De verwachtingen waren hooggespannen maar België zal de komende jaren een bijrol spelen in de Europese Commissie. Met de bevoegdheden Crisisbeheer en Gelijkheid krijgt toekomstig Eurocommissaris Hadja Lahbib (MR) erg weinig politieke macht. ‘Hadja Lahbib, Europees commissaris voor Paraatheid, Crisisbeheer en Gelijkheid.

’ De nieuwe visitekaartjes van Lahbib zullen goed vol staan. Maar qua politiek gewicht zijn de bevoegdheden van de uittredende minister van Buitenlandse Zaken beslist geen hoogvlieger. Als het de komende jaren echt om de knikkers gaat in Europa, zal Lahbib niet op de voorgrond staan.



Was ons land dan geen zware portefeuille beloofd? Dat klopt maar half. Commissievoorzitter Ursula von der Leyen kampte met een nijpend tekort aan vrouwen onder de kandidaat-Eurocommissarissen. Toen vanuit ons land Lahbib te elfder ure voorgedragen werd, lanceerde haar partij het gerucht dat België een zwaardere portefeuille zou krijgen omdat ze een vrouw was.

Von der Leyen probeerde ook effectief meer vrouwelijke kandidaten te krijgen in ruil voor een mooiere titel. Maar de prestigieuze posten zijn in de eerste plaats weggelegd voor de grote machtsblokken. België speelde geen sleutelrol in de puzzel die de Duitse Commissievoorzitter gelegd moest krijgen.

Ook Slovenië kwam pas laat met een vrouwelijke kandidatuur, maar speelde het spel gewiekster. Het land trok lang na de deadline haar mannelijke kandidaat-Eurocommissaris in om de diplomate Marta Kos naar voren te schuiven en zo Von der Leyen tegemoet te komen. Slovenië werd daarvoor bedankt met de bevoegdheid Uitbreiding, dat wel gezien wordt als een strategisch belangrijke post.

“Ik vind dat Lahbib er beter vanaf komt dan gevreesd”, klinkt het bij professor Europese politiek Steven Van Hecke (KU Leuven). “Hoe je bijvoorbeeld met een portefeuille als Start-ups, Onderzoek en Innovatie vijf jaar lang je dagen moet vullen, is toch een andere vraag. En toen Louis Michel (MR) diezelfde portefeuille kreeg, werd dat toch niet bekeken als een flutpost.

” Al lijkt het erop dat ons land toch aanspraak kon maken op meer. “Toen Didier Reynders in polepositie lag, die al vijf jaar in de Commissie zat en een goede relatie had met Von Der Leyen, werd hij genoemd als kanshebber om de belangrijke portefeuille van Mededinging binnen te halen”, zegt journaliste Barbara Moens, die voor Politico de Europese politiek op de voet volgt. “Dat België een van de lichtere portefeuilles heeft, heeft echt wel te maken met het profiel van Lahbib”, klinkt het.

Moens verwijst daarmee naar de reputatie van Lahbib. Haar ervaring op het hoogste politieke toneel is erg beperkt, en bovendien geldt ze onder diplomaten als een zwakke minister van Buitenlandse Zaken. “De voorbije vijf jaar had Von der Leyen met Stella Kyriakides en Kadri Simson niet de sterkste commissarissen op Gezondheid en Energie, terwijl die portefeuilles zo belangrijk bleken.

Daarom moest ze vaak zelf de teugels in handen nemen, en die fout wilde ze nu niet opnieuw maken.” Niet alleen Reynders werd door Von der Leyen gezien als een mogelijke Belgische Eurocommissaris. De Commissievoorzitter polste ook bij minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden en staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor, beiden van cd&v, naar hun interesse.

Daarbij kwam de belangrijke bevoegdheid Binnenlandse Zaken op tafel. Naar verluidt zag Ylva Johansson, de uittredende Eurocommissaris voor Binnenlandse Zaken, een prima opvolgster in Verlinden. Maar uiteindelijk belandde de benoeming bij de MR, met voor Lahbib dus een veel minder prestigieuze portefeuille.

In haar nieuwe rol krijgt ze onder meer zeggenschap over de humanitaire hulp die vanuit Europa geboden wordt bij natuurrampen zoals zware overstromingen of de bosbranden die het zuiden van het continent jaar na jaar teisteren. Ook bij humanitaire rampen of noodsituaties zoals bij de oorlog in Gaza, kan Lahbibs toekomstige departement in actie schieten. En naast crisismanagement moet ze ook een strategie uitwerken om de EU beter voor te bereiden op noodsituaties.

Europa heeft daar ook aanzienlijk wat budget voor geoormerkt. Qua politieke pr biedt Lahbibs nieuwe post meer dan genoeg kansen. Maar om echt invloed uit te oefenen, heeft ze te weinig verantwoordelijkheden.

“Ik heb nog nooit geweten dat iemand vocht om de portefeuille Crisismanagement. Het is een portefeuille die in het verleden wel vaker gegeven werd aan mensen bij wie twijfels waren of ze genoeg ervaring hebben of zwaar genoeg zouden wegen”, zegt Europa-expert Hendrik Vos (UGent). “Het is geen functie waarvoor je erg strategisch moet nadenken of beleid uitstippelen.

Maar de verwachting is wel dat Europa de komende jaren alsmaar meer met natuurrampen te maken krijgt. In die zin ligt er wel een opportuniteit om Europa daar beter op voor te bereiden.” Voor de tweede Commissie-Von der Leyen van start kan gaan, moeten alle Eurocommissarissen eerst nog een hoorzitting in het Europees Parlement overleven.

Dat is geen sinecure, want in het verleden sneuvelden al regelmatig kandidaten die het parlement niet wisten te overtuigen. Die hoorzittingen zijn voor de komende weken. Von der Leyen zelf hoopt haar Commissie volledig op de been te hebben tegen 1 november, maar in Europese kringen wordt al rekening gehouden met 1 december voor de echte start.

Geselecteerd door de redactie.